Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Table of figures

< >
[Figure 81]
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[Figure 87]
[Figure 88]
[Figure 89]
[Figure 90]
[Figure 91]
[Figure 92]
[Figure 93]
[Figure 94]
[Figure 95]
[Figure 96]
[Figure 97]
[Figure 98]
[Figure 99]
[Figure 100]
[Figure 101]
[Figure 102]
[Figure 103]
[Figure 104]
[Figure 105]
[Figure 106]
[Figure 107]
[Figure 108]
[Figure 109]
[Figure 110]
< >
page |< < (62) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div124" type="section" level="1" n="82">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6102" xml:space="preserve">
              <pb o="62" file="0082" n="86" rhead="De Mundi Fabrica,"/>
            de ex altero clauo G. </s>
            <s xml:id="echoid-s6103" xml:space="preserve">parieti eidem infixo ſuſpendatur ſolidum F. </s>
            <s xml:id="echoid-s6104" xml:space="preserve">aqua grauius, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s6105" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s6106" xml:space="preserve">ex metallo quopiam, eius
              <lb/>
            magnitudinis ac figuræ, vt in vaſculum D. </s>
            <s xml:id="echoid-s6107" xml:space="preserve">immiſſum, illud ferè impleat, ſed tamen nullo modo illud con-
              <lb/>
            tingat; </s>
            <s xml:id="echoid-s6108" xml:space="preserve">quare inter illud, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6109" xml:space="preserve">concauum vaſis relinquetur exiguum interuallum. </s>
            <s xml:id="echoid-s6110" xml:space="preserve">lam vaſculum E. </s>
            <s xml:id="echoid-s6111" xml:space="preserve">repleatur
              <lb/>
            totum vncijs 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s6112" xml:space="preserve">alterum etiam D. </s>
            <s xml:id="echoid-s6113" xml:space="preserve">repleatur aqua ſecundum illud vacuum, quod in eo eſt, quodq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6114" xml:space="preserve">vnius tan-
              <lb/>
            tum vnciæ capax eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s6115" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6116" xml:space="preserve">mirum omnino videbis, hanc ſcilicet aquæ vnciam vncijs duodecim æquè pondera-
              <lb/>
            re, atque æquilibrium facere, ratio patet ex prædictis.</s>
            <s xml:id="echoid-s6117" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6118" xml:space="preserve">33 Qua induſtria effici poteſt, vt quoduis corpus ex ijs, quæ ſolẽt in humido demergi, vti ſunt metalla, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6119" xml:space="preserve">
              <lb/>
            lapides, in ea ſupernatet, etiã ſi ſuperius minime ſit concauũ, ſed rectum & </s>
            <s xml:id="echoid-s6120" xml:space="preserve">planum, cuiuſmodi ſunt acus fer-
              <lb/>
            reæ, laminę aureæ, plumbeæ, &</s>
            <s xml:id="echoid-s6121" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s6122" xml:space="preserve">ramenta etiã horum metallorũ minutiſſima. </s>
            <s xml:id="echoid-s6123" xml:space="preserve">Reſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s6124" xml:space="preserve">primo neceſſe eſſe præ-
              <lb/>
            dicta corpora habere quandã tenuitatem determinatã, quã ſi exceſſerint nũquam innare poterunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6125" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s6126" xml:space="preserve">oporte-
              <lb/>
            re vt ſint omnino arida & </s>
            <s xml:id="echoid-s6127" xml:space="preserve">ſicca, aliter aqua ſuper ea effundetur, vnde & </s>
            <s xml:id="echoid-s6128" xml:space="preserve">demergẽtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6129" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s6130" xml:space="preserve">magna dexteritate in
              <lb/>
            aquæ ſuperficie ſecundũ aquæ æquilibriũ ſunt collocanda, ideſt, ne ex vna parte prius, quam ex altera aquam
              <lb/>
            contingant: </s>
            <s xml:id="echoid-s6131" xml:space="preserve">hac enim diligentia adhibita omnia natare queũt, vt plurimis experientijs conſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s6132" xml:space="preserve">debent autẽ
              <lb/>
            eſſe tenuuia, ſeu minimam habere altitudinem, quia aliter non poſſunt concurrere ad leuitatem huic nego-
              <lb/>
            tio neceſſariam, vt mox conſtabit: </s>
            <s xml:id="echoid-s6133" xml:space="preserve">ex maiori enim craſſitie ſequitur & </s>
            <s xml:id="echoid-s6134" xml:space="preserve">maius pondus. </s>
            <s xml:id="echoid-s6135" xml:space="preserve">debent eſſe ſicca, ſecus
              <lb/>
            enim aqua in quam ponuntur ſuper ea accurrit, ac aerem illis adhærentem, ac leuitatem expellens, cauſa eſt
              <lb/>
            vt demergantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6136" xml:space="preserve">ſi vero ſicca ſint, aqua ſuper ea non effunditur, ſed circa eorum extremitates paululum in
              <lb/>
            gyrum intumeſcens paruum aggerem ſatis tamen viſibilem efficit, intra quem aerem contineri neceſſe eſt;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6137" xml:space="preserve">quare perinde eſt, ac ſi concaua eſſent, aut ſi ſpondas haberent, intra quas aer exiſtens, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6138" xml:space="preserve">leuitans ſimul cum
              <lb/>
            eis facit compoſitum aqua leuius ac natare potens, vti num. </s>
            <s xml:id="echoid-s6139" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s6140" xml:space="preserve">dictum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6141" xml:space="preserve">Vbi notandum eſt, quod cum te-
              <lb/>
            nuitas requiſita aderit, tunc laminæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6142" xml:space="preserve">bracteæ quantumuis latę, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6143" xml:space="preserve">quantumuis anguſtæ; </s>
            <s xml:id="echoid-s6144" xml:space="preserve">ſimiliter acus quan-
              <lb/>
            tumlibet longæ, aut breuiſſimæ ſint, ſupernatant. </s>
            <s xml:id="echoid-s6145" xml:space="preserve">vnde ſequitur quamlibet natãtis bracteæ, aut acus, partem
              <lb/>
            pariter natare poſſe, quod etiam experientia comprobat: </s>
            <s xml:id="echoid-s6146" xml:space="preserve">imo acus ex ebeno eiuſdem longitudinis, cum alti-
              <lb/>
            tudine natantis aſſerculi ex ebeno, etiamſi ponatur in aqua acumine deorſum ita vt erectæ horizonti conſi-
              <lb/>
            ſtant, non merguntur, ſed ex paruulo aggere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6147" xml:space="preserve">aere ſuſpenduntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6148" xml:space="preserve">hæc mihi occurrerunt, alij alias cauſas
              <lb/>
            pro libito afferant.</s>
            <s xml:id="echoid-s6149" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6150" xml:space="preserve">34 Fieri ne poteſt, vt duo pueri eodem loco ac tempore nati, poſtea in numero dierum diſcrepent? </s>
            <s xml:id="echoid-s6151" xml:space="preserve">ideſt,
              <lb/>
            vnus eorum ſuæ ætatis dies plures, quam alter verè numeret? </s>
            <s xml:id="echoid-s6152" xml:space="preserve">Reſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s6153" xml:space="preserve">hoc quidem magnum videri parado-
              <lb/>
            xum, verumtamen verè aliquando accidere, quod vt cito ac rectè intelligatur, conſidera hanc figuram, in qua
              <lb/>
            ſphæra illa terra eſt, in qua oriens, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6154" xml:space="preserve">occidens vt vides; </s>
            <s xml:id="echoid-s6155" xml:space="preserve">Gemelli in eodem loco nati ſint A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6156" xml:space="preserve">pergat igitur
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0082-01" xlink:href="fig-0082-01a" number="59">
                <image file="0082-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0082-01"/>
              </figure>
            B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6157" xml:space="preserve">verſus occidentem, A. </s>
            <s xml:id="echoid-s6158" xml:space="preserve">verò orientem verſus, ambo vſque ad
              <lb/>
            antipodas. </s>
            <s xml:id="echoid-s6159" xml:space="preserve">Aio quod cum inuicem occurrerint in numero die-
              <lb/>
            rum diſcrepabunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s6160" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6161" xml:space="preserve">B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6162" xml:space="preserve">qui occidẽtale itet peregit die vno ab A.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6163" xml:space="preserve">orientali deficiet. </s>
            <s xml:id="echoid-s6164" xml:space="preserve">ratio huius eſt quoniam progreſſus occidenta-
              <lb/>
            lis Soiem ſequitur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6165" xml:space="preserve">proinde dies ei naturales longiores fiunt,
              <lb/>
            ac proinde in toto ſemicirculo B C B pauciores, qui defectus tan-
              <lb/>
            tus eſſe poteſt, quantũ ſemicirculus prædictus, qui gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s6166" xml:space="preserve">180. </s>
            <s xml:id="echoid-s6167" xml:space="preserve">conti-
              <lb/>
            net, infert, porrò cum gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s6168" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s6169" xml:space="preserve">vnam horam efficiant, gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s6170" xml:space="preserve">180. </s>
            <s xml:id="echoid-s6171" xml:space="preserve">horas
              <lb/>
            12. </s>
            <s xml:id="echoid-s6172" xml:space="preserve">ſiue dimidium diem efficient; </s>
            <s xml:id="echoid-s6173" xml:space="preserve">quapropter defectus dierũ, huic
              <lb/>
            erit dimidij diei, qui defectus o@itur ex quotidianis dierũ incre-
              <lb/>
            mentis. </s>
            <s xml:id="echoid-s6174" xml:space="preserve">e contra A. </s>
            <s xml:id="echoid-s6175" xml:space="preserve">quia aduerſo Sole perficiſcitur dies naturales
              <lb/>
            breuioris in toto ſemicirculo A D A. </s>
            <s xml:id="echoid-s6176" xml:space="preserve">ſortitur, ac proinde plures: </s>
            <s xml:id="echoid-s6177" xml:space="preserve">
              <lb/>
            qui exc @@us erit neceſia@io tantus quantus in ſemicirculo gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s6178" xml:space="preserve">180. </s>
            <s xml:id="echoid-s6179" xml:space="preserve">
              <lb/>
            oriri pote@t; </s>
            <s xml:id="echoid-s6180" xml:space="preserve">qui pariter eſt horarum 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s6181" xml:space="preserve">ſiue diei dimidij. </s>
            <s xml:id="echoid-s6182" xml:space="preserve">qui de-
              <lb/>
            fectus oritur ex quotidianis dierum defectibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s6183" xml:space="preserve">cùm igitur occi-
              <lb/>
            dentales dies deficiant horis 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s6184" xml:space="preserve">ab ordinarijs diebus; </s>
            <s xml:id="echoid-s6185" xml:space="preserve">orientales
              <lb/>
            vero totidem eoſdem ſuperent, conſequetur neceſſario dies oc-
              <lb/>
            cidentales horis 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s6186" xml:space="preserve">ideſt, integro die à diebus orientalibus deficere. </s>
            <s xml:id="echoid-s6187" xml:space="preserve">A, igitur vno die natu maior erit quam
              <lb/>
            B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6188" xml:space="preserve">quod omnino videbatur impoſſibile. </s>
            <s xml:id="echoid-s6189" xml:space="preserve">quamuis autem dies ſint impares, ętates tamen eorum æquales ſunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s6190" xml:space="preserve">
              <lb/>
            differentia enim oritur ex longioribus ac breuioribus diebus. </s>
            <s xml:id="echoid-s6191" xml:space="preserve">Quod ſi ijſdem continuatis contrarijs itine-
              <lb/>
            ribus ad natiuum locum reuertentur, tunc per duos integros dies ab inuicem diſcreparent. </s>
            <s xml:id="echoid-s6192" xml:space="preserve">Hinc manife-
              <lb/>
            ſta eſſe cauſa poteſt illius putati erroris in dierum numeratione, in quem initio Indicarum nauigationum
              <lb/>
            ſæpe Europæi in contrarias partes ſoluentes, ac ſibi mutuo ad antipodas occurrentes, magna cum admira-
              <lb/>
            tione incidebant.</s>
            <s xml:id="echoid-s6193" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6194" xml:space="preserve">35 Qua arte diuerſorum cubiculorum calorem, aut frigus exactè expendere poſſumus? </s>
            <s xml:id="echoid-s6195" xml:space="preserve">Reſpondeo ſu-
              <lb/>
            me ampullam de qua in capite de motu aeris egi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6196" xml:space="preserve">ingredere diuerſa cubicula, in quo enim plus aqua A C.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6197" xml:space="preserve">deſcendet illud erit calidius; </s>
            <s xml:id="echoid-s6198" xml:space="preserve">in quo vero mag is aſcendet
              <unsure/>
            frigidius erit. </s>
            <s xml:id="echoid-s6199" xml:space="preserve">hinc patet ampullam hanc Thermo-
              <lb/>
            ſcopium non ineptè appellari poſſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s6200" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>