Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

List of thumbnails

< >
101
101 (75)
102
102 (76)
103
103 (77)
104
104 (78)
105
105 (79)
106
106 (78)
107
107 (79)
108
108 (80)
109
109 (85)
110
110 (86)
< >
page |< < (78) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div161" type="section" level="1" n="100">
          <pb o="78" file="0100" n="104" rhead="De Mundi Fabrica,"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div162" type="section" level="1" n="101">
          <head xml:id="echoid-head111" style="it" xml:space="preserve">De calculo Aſtronomico, & tabulis Aſtronomicis. Cap. XI.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7954" xml:space="preserve">HAnc calculi appendicem ijs tantum ſcribimus, qui communium numerorum operationes vtcumq
              <unsure/>
            ; </s>
            <s xml:id="echoid-s7955" xml:space="preserve">te-
              <lb/>
            nent: </s>
            <s xml:id="echoid-s7956" xml:space="preserve">imo ijs etiam, quibus per otium liceat Aſtronomiæ operam nauare, quare ſi cui libucrit hanc cal-
              <lb/>
            culi appendicem non ſolum in Luna, ſed in cæteris quoque planetis omittere, is nihilominus cætera omnia
              <lb/>
            æquè bene intelligere poterit.</s>
            <s xml:id="echoid-s7957" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7958" xml:space="preserve">Scopus igitur calculi, eſt inuenire loca vera planetarum in Zodiaco, ad quodlibet temporis momentum,
              <lb/>
            abſque vlla inſpectione, aut organica obſeruatione in cælum, ſed ſolum per Tabulas aſtronomicas. </s>
            <s xml:id="echoid-s7959" xml:space="preserve">inquirũt
              <lb/>
            autem primo reſpectu alicuius certi meridiani; </s>
            <s xml:id="echoid-s7960" xml:space="preserve">ſecundo etiam reſpectu omnium meridianorum, ac proinde
              <lb/>
            omnium terræ locorum.</s>
            <s xml:id="echoid-s7961" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7962" xml:space="preserve">Sunt autem duo genera Tabularum. </s>
            <s xml:id="echoid-s7963" xml:space="preserve">aliæ enim exhibent motus medios, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7964" xml:space="preserve">dicuntur Tabulæ mediorum
              <lb/>
            motuum, quos ſupra expoſui. </s>
            <s xml:id="echoid-s7965" xml:space="preserve">aliæ dicuntur Tabula æquationum, quæ nobis exhibent differentias, quibus ad
              <lb/>
            datum tempus, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s7966" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s7967" xml:space="preserve">nunc, medij motus iam inuenti diſcrepant à
              <unsure/>
            veris. </s>
            <s xml:id="echoid-s7968" xml:space="preserve">Æquationes autẽ hæ ſunt arcus ecly-
              <lb/>
            pticæ intercepti inter lineam medij motus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7969" xml:space="preserve">lineam veri motus planetę. </s>
            <s xml:id="echoid-s7970" xml:space="preserve">vt in figura poſita in cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s7971" xml:space="preserve">de motu
              <lb/>
            ***. </s>
            <s xml:id="echoid-s7972" xml:space="preserve">medius motus numeratus ab initio ♈. </s>
            <s xml:id="echoid-s7973" xml:space="preserve">vſque ad 25. </s>
            <s xml:id="echoid-s7974" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s7975" xml:space="preserve">Scorpij, vbi eſt linea A N. </s>
            <s xml:id="echoid-s7976" xml:space="preserve">medij motus, verus
              <lb/>
            autem motus vſque ad lineam A N. </s>
            <s xml:id="echoid-s7977" xml:space="preserve">veri motus. </s>
            <s xml:id="echoid-s7978" xml:space="preserve">arcus igitur N M. </s>
            <s xml:id="echoid-s7979" xml:space="preserve">eſt æquatio; </s>
            <s xml:id="echoid-s7980" xml:space="preserve">tot igitur gradus continet
              <lb/>
            æquatio, quot ſunt in arcu N M. </s>
            <s xml:id="echoid-s7981" xml:space="preserve">hæc modo additur medio motui, modò demitur, vt verus locus habeatur;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7982" xml:space="preserve">vt propterea Proſthaphereſis a Græcis dicatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7983" xml:space="preserve">in caſu figuræ, æquatio N M. </s>
            <s xml:id="echoid-s7984" xml:space="preserve">eſſet demenda a medio mo-
              <lb/>
            tu, qui numeratur ab initio ♈. </s>
            <s xml:id="echoid-s7985" xml:space="preserve">vſque ad 25. </s>
            <s xml:id="echoid-s7986" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s7987" xml:space="preserve">Scorpij. </s>
            <s xml:id="echoid-s7988" xml:space="preserve">quæ æquatio ſi ſit v.</s>
            <s xml:id="echoid-s7989" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s7990" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s7991" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s7992" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7993" xml:space="preserve">auferatur à medio
              <lb/>
            motu, remanet verus motus Lunæ in gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s7994" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s7995" xml:space="preserve">Scorpij. </s>
            <s xml:id="echoid-s7996" xml:space="preserve">addenda eſſet, ſi Luna eſſet in parte epicycli ſiniſtra,
              <lb/>
            vti ſub L. </s>
            <s xml:id="echoid-s7997" xml:space="preserve">@aliquando linea veri motus coincidit cum linea medij, tuncque nulla eſt æquatio. </s>
            <s xml:id="echoid-s7998" xml:space="preserve">Tandem ex Ta-
              <lb/>
            bulis medij motus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7999" xml:space="preserve">æquationum, conſtruuntur Ephemerides, quæ ſunt Tabulæ verorum motuum ad plu-
              <lb/>
            res annos.</s>
            <s xml:id="echoid-s8000" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8001" xml:space="preserve">Tertio neceſſe eſt angulorum mediorũ motuum radices aliquas ſtatuere, ideſt, certo proponere in prin-
              <lb/>
            cipio alicuius celebris Chronologiæ, quantus fuerit ille medius motus v.</s>
            <s xml:id="echoid-s8002" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s8003" xml:space="preserve">initio annorum Chriſti, vel Vr-
              <lb/>
            bis conditæ, vel primæ Olimpiadis, quantus fuerit medius motus longitudinis Lunæ, ideſt, quantum diſti-
              <lb/>
            terit ab æquinoctio, ſeu in quo grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s8004" xml:space="preserve">Zodi@ci fuerit. </s>
            <s xml:id="echoid-s8005" xml:space="preserve">Ego autem breuitatis cauſa, ponam radices mediorum
              <lb/>
            motum ad annum Domini 1600. </s>
            <s xml:id="echoid-s8006" xml:space="preserve">completum, ſiue ad initium anni 1601. </s>
            <s xml:id="echoid-s8007" xml:space="preserve">intelligo autem annum 1600. </s>
            <s xml:id="echoid-s8008" xml:space="preserve">com-
              <lb/>
            pleri in meridie vltimi diei qui eſt 31. </s>
            <s xml:id="echoid-s8009" xml:space="preserve">Decembris, ideſt in meridie peridie Kalen. </s>
            <s xml:id="echoid-s8010" xml:space="preserve">Ianuarij; </s>
            <s xml:id="echoid-s8011" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s8012" xml:space="preserve">conſequenter
              <lb/>
            incipere eodem momento annum ſequ. </s>
            <s xml:id="echoid-s8013" xml:space="preserve">1601. </s>
            <s xml:id="echoid-s8014" xml:space="preserve">omnes pariter dies a meridie in meridiem abſoluuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s8015" xml:space="preserve">præfi-
              <lb/>
            gunt autem huiuſmodi radices hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s8016" xml:space="preserve">primo ad certum aliquod inſtans temporis, v. </s>
            <s xml:id="echoid-s8017" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s8018" xml:space="preserve">hodie in meridie
              <lb/>
            partim ex obſeruatione, partim ex ſubtili argument. </s>
            <s xml:id="echoid-s8019" xml:space="preserve">motum medium, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s8020" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s8021" xml:space="preserve">longitudinis Lunæ habent explo-
              <lb/>
            ratum, quod maximè per eclypſes aſſequuntur; </s>
            <s xml:id="echoid-s8022" xml:space="preserve">nam ſi Luna ſit in Apogæo, aut Perigæo epicy. </s>
            <s xml:id="echoid-s8023" xml:space="preserve">ſciunt certo
              <lb/>
            æqualem motum coincidere cum vero, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8024" xml:space="preserve">apparente: </s>
            <s xml:id="echoid-s8025" xml:space="preserve">cognito igitur motu medio longitudinis Lunæ hodie,
              <lb/>
            quæ eſt dies 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s8026" xml:space="preserve">Iulij an. </s>
            <s xml:id="echoid-s8027" xml:space="preserve">1616. </s>
            <s xml:id="echoid-s8028" xml:space="preserve">iam ſi voluero figere radicem eius ad finem an. </s>
            <s xml:id="echoid-s8029" xml:space="preserve">1600. </s>
            <s xml:id="echoid-s8030" xml:space="preserve">debeo per calculum ex-
              <lb/>
            plorare, quantum in toto tempore elapſo ab an. </s>
            <s xml:id="echoid-s8031" xml:space="preserve">1600. </s>
            <s xml:id="echoid-s8032" xml:space="preserve">vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s8033" xml:space="preserve">ad præſens inſtans, Luna prædicto motu profece-
              <lb/>
            rit; </s>
            <s xml:id="echoid-s8034" xml:space="preserve">totumq; </s>
            <s xml:id="echoid-s8035" xml:space="preserve">hunc motum detrahere a motu huius diei v.</s>
            <s xml:id="echoid-s8036" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s8037" xml:space="preserve">ſit hodie Luna in principio ♎, motus autem tem-
              <lb/>
            poris elapſi an. </s>
            <s xml:id="echoid-s8038" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s8039" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s8040" xml:space="preserve">menſium aliquot, &</s>
            <s xml:id="echoid-s8041" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s8042" xml:space="preserve">detrahatur à motu medio longitudinis, qui eſt gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s8043" xml:space="preserve">180. </s>
            <s xml:id="echoid-s8044" xml:space="preserve">quia hic
              <lb/>
            motus numeratur ab ♈, ſeu ab æquinoctio Verno vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s8045" xml:space="preserve">ad initium ♎, per hanc enim detractionem retroce-
              <lb/>
            demus, ac quaſi Lunã faciemus retrogradam, vnde videamus vbinam extiterit in fine an. </s>
            <s xml:id="echoid-s8046" xml:space="preserve">1600. </s>
            <s xml:id="echoid-s8047" xml:space="preserve">Exemplum
              <lb/>
            facile, Luna hodie eſt in principio ♎, in meridie, volo figere rad. </s>
            <s xml:id="echoid-s8048" xml:space="preserve">eius ad diem 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s8049" xml:space="preserve">huius menſis: </s>
            <s xml:id="echoid-s8050" xml:space="preserve">per calcu-
              <lb/>
            lum igitur retro Lunam agendo, inuenio eam hiſce 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s8051" xml:space="preserve">diebus, peragraſſe gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s8052" xml:space="preserve">109. </s>
            <s xml:id="echoid-s8053" xml:space="preserve">quibus ablatis à
              <unsure/>
            180. </s>
            <s xml:id="echoid-s8054" xml:space="preserve">rema-
              <lb/>
            nent 71. </s>
            <s xml:id="echoid-s8055" xml:space="preserve">Ergo Luna die 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s8056" xml:space="preserve">in meridie diſtabat ab initio ♈ gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s8057" xml:space="preserve">71. </s>
            <s xml:id="echoid-s8058" xml:space="preserve">hoc eſt, erat in gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s8059" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s8060" xml:space="preserve">Geminorum gradus
              <unsure/>
              <lb/>
            igitur 71. </s>
            <s xml:id="echoid-s8061" xml:space="preserve">eſt radix longitudinis ***. </s>
            <s xml:id="echoid-s8062" xml:space="preserve">ad diem 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s8063" xml:space="preserve">Iulij 1616. </s>
            <s xml:id="echoid-s8064" xml:space="preserve">ſi figenda eſſet radix ad annum aliquem ſequen-
              <lb/>
            tem, motus Lunæ peractus in toto interuallo eſſet addendus motui præſentis diei 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s8065" xml:space="preserve">ſic enim per calculum
              <lb/>
            manifeſtus ſit locus Lunæ medius in futuro anno, v. </s>
            <s xml:id="echoid-s8066" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s8067" xml:space="preserve">in fine anni 1620.</s>
            <s xml:id="echoid-s8068" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8069" xml:space="preserve">4 Sicuti omnes calculi incipiunt ab aliqua radice, ſic etiã reſpiciunt primo aliquem certum, ac præfixum
              <lb/>
            meridianum, ideſt, ſecundum dies, horas, menſes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8070" xml:space="preserve">annos, quibus vtuntur ij, qui degunt ſub illo meridia-
              <lb/>
            no, fiunt calculationes motuum cęleſtium; </s>
            <s xml:id="echoid-s8071" xml:space="preserve">ideſt, exhibent motus planetarum ſecundum dies relatos ad illum
              <lb/>
            meridianum: </s>
            <s xml:id="echoid-s8072" xml:space="preserve">ſecundum enim prædicta@tempora præfixæ ſunt radices, de quibus antea: </s>
            <s xml:id="echoid-s8073" xml:space="preserve">nos itaque vtimur
              <lb/>
            diebus relatis ad meridianum Venetum, reſpectu cuius etiam radices conditæ ſunt, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s8074" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s8075" xml:space="preserve">anni 1600. </s>
            <s xml:id="echoid-s8076" xml:space="preserve">incipien-
              <lb/>
            tis à meridiano Veneto, tantus erat motus longitudinis Lunæ, vt poſtea dicetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s8077" xml:space="preserve">facta deinde calculatione
              <lb/>
            ad præfixum hunc meridianum, transferunt eam facile ad alios meridianos, quorum nota ſit longitudo re-
              <lb/>
            ſpectu primarij meridiani. </s>
            <s xml:id="echoid-s8078" xml:space="preserve">transfertur autem per operationem quam dicunt æquationem meridianorum.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s8079" xml:space="preserve">quare hoc modo cognoſci poſſunt loca planetarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8080" xml:space="preserve">aſpectus eorum; </s>
            <s xml:id="echoid-s8081" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s8082" xml:space="preserve">eclypſes, qua hora ſint futuræ, nõ
              <lb/>
            ſolum reſpectu meridie
              <unsure/>
            i illi primarij, ſed reſpectu omnium, ac totius terræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s8083" xml:space="preserve">quamuis enim vno, eodemq; </s>
            <s xml:id="echoid-s8084" xml:space="preserve">tem
              <lb/>
            poris momento hæc contingant, reſpectu tamen variorum meridianorum, non fiunt eadem hora denomi-
              <lb/>
            nata a varijs meridianis, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s8085" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s8086" xml:space="preserve">quod fit in meridie Venetorũ, fit poſt meridiẽ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8087" xml:space="preserve">proinde tardius reſpectu ma-
              <lb/>
            gis orientalium; </s>
            <s xml:id="echoid-s8088" xml:space="preserve">ante meridiem autem idem contingit magis oecidentalibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s8089" xml:space="preserve">cuius cauſa eſt motus Solis ſuc-
              <lb/>
            ceſſiuus circa terram, quo prius apparet orientalibus, deinde nobis, poſtea occidentalibus: </s>
            <s xml:id="echoid-s8090" xml:space="preserve">quare ſicuti non
              <lb/>
            eadem hora omnibus oritur, nec occidit, nec meridiatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s8091" xml:space="preserve">ſic cætera, quæ in cælo fiunt diuerſis horis ſub
              <lb/>
            diuerſis terræ meridianis ſpectantur.</s>
            <s xml:id="echoid-s8092" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>