Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

List of thumbnails

< >
51
51 (35)
52
52 (36)
53
53 (37)
54
54 (38)
55
55
56
56
57
57
58
58
59
59
60
60
< >
page |< < (38) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div76" type="section" level="1" n="51">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3648" xml:space="preserve">
              <pb o="38" file="0054" n="54" rhead="De Mundi Fabrica."/>
            tur (vt cum lapis in altum proijcitur, vel cum aues ab ea auolant, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3649" xml:space="preserve">ad eandem aduolant, aut eum aliquid ſu-
              <lb/>
            per eam ſaltat) neceſſariũ eſſe videtur ipſam in perpetua quadam trepidatione inſenſibili tamen titubare, ac
              <lb/>
            vacillare. </s>
            <s xml:id="echoid-s3650" xml:space="preserve">Verum enim verò contra hanc terræ vacillationem ſic obijcio; </s>
            <s xml:id="echoid-s3651" xml:space="preserve">ſi iſthæc vera eſſent, oporteret vt
              <lb/>
            terra à validis ventis, qui in montes, arbores, turreſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3652" xml:space="preserve">magna vi impingunt, ſenſibiliter admodum rotaretur.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3653" xml:space="preserve">quod tamen nullatenus contingere videmus; </s>
            <s xml:id="echoid-s3654" xml:space="preserve">ergo trepidatio illa, ita trepidat, vt nulla ſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3655" xml:space="preserve">huic tamen obie-
              <lb/>
            ctioni, quidam ſatis acutè ſic reſpondit; </s>
            <s xml:id="echoid-s3656" xml:space="preserve">difficilius, videlicet, eſſe terram motu circulari quam recto ſurſum,
              <lb/>
            ac deorſum commouere; </s>
            <s xml:id="echoid-s3657" xml:space="preserve">quia cum quodlibet pondus terrę additur ex vna parte, centrum eius grauitatis va-
              <lb/>
            riatur, quo variato, terra naturaliter mouebitur, quia centrum grauitatis nouum, ad mundi centrum nutat,
              <lb/>
            quare terra naturaliter mouebitur, donec iſtud centrum eius grauitatis, centro mundi congruat. </s>
            <s xml:id="echoid-s3658" xml:space="preserve">At verò ad
              <lb/>
            motum circularem, nullam terra habet aptitudinem, illiq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3659" xml:space="preserve">propterea repugnat, ac reſiſtit: </s>
            <s xml:id="echoid-s3660" xml:space="preserve">quare vis venti
              <lb/>
            in gyrum minimè poteſt circumuertere, niſi tanta ſit, quæ totum terræ pondus ſuperet; </s>
            <s xml:id="echoid-s3661" xml:space="preserve">requiritur igitur vis
              <lb/>
            tota terræ grauitate maior, quæ eam in gyrum actura eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3662" xml:space="preserve">quare adhuc prædicta terræ vacillatio videtur
              <lb/>
            ſubſiſtere.</s>
            <s xml:id="echoid-s3663" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3664" xml:space="preserve">Aduertendum prædicta omnla etiam in mare quadrare.</s>
            <s xml:id="echoid-s3665" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div77" type="section" level="1" n="52">
          <head xml:id="echoid-head55" style="it" xml:space="preserve">De Terræ illuminatione, & vmbra. Cap. III.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3666" xml:space="preserve">1 SOlem terram illuminare, luce clarius eſt, cum quotidie hanc illuminationem videamus, quid enim@
              <lb/>
            aliud eſt ipſa dies, quam terreſtris globus à Sole colluſtratus? </s>
            <s xml:id="echoid-s3667" xml:space="preserve">Enimuerò cum terra ſit corpus opa-
              <lb/>
            cum, ac denſum, lumen Solis ſiſtit, ac reflectit; </s>
            <s xml:id="echoid-s3668" xml:space="preserve">hacq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3669" xml:space="preserve">ratione ex parte Soli aduerſa lumine eius perfunditur,
              <lb/>
            atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3670" xml:space="preserve">clareſcit, quam claritatem, ac ſplendorem, diem appellamus. </s>
            <s xml:id="echoid-s3671" xml:space="preserve">Porro hanc lucem à Sole mutuatam, terra
              <unsure/>
              <lb/>
            ad Lunam vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3672" xml:space="preserve">reflectit, eamque, à qua noctu viciſſim Solis lumine reflexo perfunditur, grata vice, ac per-
              <lb/>
            mutatione eiuſdem ſolaris luminis, illuſtrat. </s>
            <s xml:id="echoid-s3673" xml:space="preserve">quod præcipuè circa nouilunia perſpicitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3674" xml:space="preserve">ea enim pars Lunæ,
              <lb/>
            quæ tunc temporis nondum à Sole illuminata eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3675" xml:space="preserve">tamen videtur, ideo videtur, quia Sole lumine à terra il-
              <lb/>
            luc repercuſſo, aliquo modo clareſcit, ſicque apparere poteſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3676" xml:space="preserve">verum hac de re oportunius in tractatu de Lu-
              <lb/>
            na agendum erit.</s>
            <s xml:id="echoid-s3677" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3678" xml:space="preserve">2 Terreſtrem globum à Sole vmbram proijcere manifeſtum eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s3679" xml:space="preserve">quid enim aliud nox ipſa eſt, quam ter-
              <lb/>
            ræ vmbra? </s>
            <s xml:id="echoid-s3680" xml:space="preserve">quæ circa terram alternatim cum illuminatione, ſeu cum die promouetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3681" xml:space="preserve">cum enim terra ſit cor
              <lb/>
            pus opacum, ac proinde lumini ſit imperuium, neceſſario ex parte Soli auerſa, lumine priuabitur, ſicq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3682" xml:space="preserve">tene-
              <lb/>
            bras, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3683" xml:space="preserve">vmbram, quæ nihil aliud ſunt, quam lucis priuationes, ex illa parte effundet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3684" xml:space="preserve">hanc etiam vmbram
              <lb/>
            lunares Eclypſes manifeſtam reddunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s3685" xml:space="preserve">nihil enim eſt aliud Lunaris Eclypſis, quam defectes luminis Solaris
              <lb/>
            in Luna, qui ei accidit, eò quòd in vmbram terræ incurrat: </s>
            <s xml:id="echoid-s3686" xml:space="preserve">cuius rei euidens eſt ſignum, quod quoties Luna
              <lb/>
            defectum patitur, lbi @emper eſſe comperitur, vbi directè vmbra terræ proijcitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3687" xml:space="preserve">eſt enim Luna deficiens
              <lb/>
            ſemper ex ea terræ parte Soli auerſa, quæ vmbram efficit, eſtque ſemper Soli è diametro penitus oppofita,
              <lb/>
            quam etiam in partem vmbra proijcitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3688" xml:space="preserve">quod præterea Aſtronomorum obſeruationcs, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3689" xml:space="preserve">Eclypſium cal-
              <lb/>
            culationes, ac certæ prædictiones ſupponunt, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3690" xml:space="preserve">demonſtrant.</s>
            <s xml:id="echoid-s3691" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3692" xml:space="preserve">3 Hæc vmbra terreſtris eſt conica; </s>
            <s xml:id="echoid-s3693" xml:space="preserve">(quod vt probè percipiatur repetendum eſt cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s3694" xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:id="echoid-s3695" xml:space="preserve">de Lumine, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3696" xml:space="preserve">Vm
              <lb/>
            bra ex tractatu de Mundo.) </s>
            <s xml:id="echoid-s3697" xml:space="preserve">quod inde patet, quia hæc vmbra eſt finita, non enim aſcendit vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3698" xml:space="preserve">ad cælum ſu-
              <lb/>
            periorum Planetarum, Martis, &</s>
            <s xml:id="echoid-s3699" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s3700" xml:space="preserve">ſi enim illuc aſcenderet Planetas illos obumbraret, lumineq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3701" xml:space="preserve">eos non ſe-
              <lb/>
            cus, ac Lunam priuaret; </s>
            <s xml:id="echoid-s3702" xml:space="preserve">quod tamen non contingit; </s>
            <s xml:id="echoid-s3703" xml:space="preserve">erit igitur hæc vmbra finita. </s>
            <s xml:id="echoid-s3704" xml:space="preserve">præterea eſt etiam rotun-
              <lb/>
            da, nam in facie Lunæ defi ientis, confinium vmbræ, ſeu defectus, cum parte non deficiente, eſt ſemper linea
              <lb/>
            circularis, quæ curu tas aliunde prouenire nequit, quam ab vmbræ rotunditate; </s>
            <s xml:id="echoid-s3705" xml:space="preserve">quod euidens ſignum eſt vm
              <lb/>
            bram hanc eſſe non ſolum longam, ſed etiam rotundam: </s>
            <s xml:id="echoid-s3706" xml:space="preserve">ſed cum ſit etiam finita, ſequitur neceſſario eam eſ-
              <lb/>
            ſe conicam, idelt, veluti corpus quoddam oblongum, rotundum, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3707" xml:space="preserve">acuminatum; </s>
            <s xml:id="echoid-s3708" xml:space="preserve">ſicuti ſecunda figura
              <lb/>
            num. </s>
            <s xml:id="echoid-s3709" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s3710" xml:space="preserve">citati cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s3711" xml:space="preserve">repræſentat.</s>
            <s xml:id="echoid-s3712" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3713" xml:space="preserve">4 Porro ex hoc vmbræcono, duo conſequuntur maximè notanda: </s>
            <s xml:id="echoid-s3714" xml:space="preserve">vnum eſt terram eſſe rotundam: </s>
            <s xml:id="echoid-s3715" xml:space="preserve">al-
              <lb/>
            terum, Solem eſſe terra maiorem: </s>
            <s xml:id="echoid-s3716" xml:space="preserve">vt patet ex eodem num. </s>
            <s xml:id="echoid-s3717" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s3718" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s3719" xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:id="echoid-s3720" xml:space="preserve">de quibus conſectarijs ſuis locis tracta-
              <lb/>
            bimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3721" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3722" xml:space="preserve">5 Cùm igitur Sol ſit terra maior, illuminabit pluſquam hemiphærium, ſeu pluſquam dimidium eius; </s>
            <s xml:id="echoid-s3723" xml:space="preserve">v@
              <lb/>
            patet ex præallegato loco: </s>
            <s xml:id="echoid-s3724" xml:space="preserve">quantum autem illud ſit, quod vltra hemiphę
              <unsure/>
            ium colluſtratur, perpulchrè doce@
              <lb/>
            @cumen, ſiue angulus vmbræ, quantus enim eſt ipſe angulus, tantus eſt exceſſus ille colluſtratus, quod ex ſe-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0054-01" xlink:href="fig-0054-01a" number="32">
                <image file="0054-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0054-01"/>
              </figure>
            quen@i deſcriptio-
              <lb/>
            ne, quamuis mi-
              <lb/>
            nimèvera, ideſt,
              <lb/>
            quamuis non ha-
              <lb/>
            beat reapſe, veras
              <lb/>
            proportiones, ſic
              <lb/>
            demonſtro, Sol ſit
              <lb/>
            circa A. </s>
            <s xml:id="echoid-s3725" xml:space="preserve">centrũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3726" xml:space="preserve">ter
              <lb/>
            ra ſit R N E F M.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3727" xml:space="preserve">eius centrũ l. </s>
            <s xml:id="echoid-s3728" xml:space="preserve">dia-
              <lb/>
            meter N M. </s>
            <s xml:id="echoid-s3729" xml:space="preserve">diri-
              <lb/>
            mathemiſphæriũ</s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>