Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
41 21
42 22
43 23
44 24
45 25
46 26
47 27
48 28
49 29
50 30
51 31
52 32
53 33
54 34
55 35
56 36
57 37
58 38
59 39
60 40
61 41
62 42
63 43
64 44
65 45
66 46
67 47
68 48
69 49
70 50
< >
page |< < (22) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div78" type="section" level="1" n="23">
          <pb o="22" file="0042" n="42" rhead="GNOMONICES"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div80" type="section" level="1" n="24">
          <head xml:id="echoid-head27" xml:space="preserve">THEQREMA 4. PROPOSITIQ 5.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1514" xml:space="preserve">SECTIO communis earundem ſuperficierum conicarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1515" xml:space="preserve">pla-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0042-01" xlink:href="note-0042-01a" xml:space="preserve">Planum horo-
                <lb/>
              logij æquidiſtãs
                <lb/>
              maximo circu-
                <lb/>
              lo baſes conica
                <lb/>
              rum ſuperficie-
                <lb/>
              rum tãgenti fa-
                <lb/>
              cit in altera ſu-
                <lb/>
              per@cierum Pa
                <lb/>
              tabolen.</note>
            ni horologij æquidiſtantis circulo maximo, qui baſes conicarum ſuper-
              <lb/>
            ficierum tangit, Parabole eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s1516" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1517" xml:space="preserve">SINT in eadem Sphæra duæ conicæ ſuperficies, quæ prius; </s>
            <s xml:id="echoid-s1518" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1519" xml:space="preserve">E F, maximus circulus tangens
              <lb/>
            baſes oppoſitas in punctis E, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1520" xml:space="preserve">F. </s>
            <s xml:id="echoid-s1521" xml:space="preserve">Huic autem circulo æquidiſtet horologij planum H I, faciens
              <lb/>
            in conica ſuperficie A F G, ſectionem K L M. </s>
            <s xml:id="echoid-s1522" xml:space="preserve">Dico K L M, Parabolen eſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s1523" xml:space="preserve">Ducatur per paralle-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0042-02" xlink:href="note-0042-02a" xml:space="preserve">10</note>
              <figure xlink:label="fig-0042-01" xlink:href="fig-0042-01a" number="20">
                <image file="0042-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0042-01"/>
              </figure>
            lorum polos B, C, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1524" xml:space="preserve">per conta-
              <lb/>
            ctum E, circulus maximus B D-
              <lb/>
            C G, per ꝓpoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1525" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s1526" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1527" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s1528" xml:space="preserve">Theod.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1529" xml:space="preserve">qui neceſſario quoque per po-
              <lb/>
            los circuli F E, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1530" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s1531" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1532" xml:space="preserve">
              <lb/>
            2. </s>
            <s xml:id="echoid-s1533" xml:space="preserve">Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s1534" xml:space="preserve">atque adeo per polos
              <lb/>
            circuli H I, quem in Sphæra ex
              <lb/>
            propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1535" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s1536" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1537" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s1538" xml:space="preserve">Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s1539" xml:space="preserve">efficit
              <lb/>
            planum horologij, (cũ ex pro-
              <lb/>
            poſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1540" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s1541" xml:space="preserve">eiuſdem, eoſdem habeant
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0042-03" xlink:href="note-0042-03a" xml:space="preserve">20</note>
            polos paralleli F E, H I,) tranſi-
              <lb/>
            bit, ideoq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1542" xml:space="preserve">per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1543" xml:space="preserve">15 lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1544" xml:space="preserve">1.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1545" xml:space="preserve">Theodoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1546" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1547" xml:space="preserve">circulum F G, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1548" xml:space="preserve">cir
              <lb/>
            culum H I, per rectas F G, H I,
              <lb/>
            ſe mutuo in N, ſecantes, (ſeca-
              <lb/>
            bunt enim ſe ſe rectæ F G, H I,
              <lb/>
            mutuo, quòd in eodem plano
              <lb/>
            circuli B D C G, exiſtant) bifa-
              <lb/>
            riam & </s>
            <s xml:id="echoid-s1549" xml:space="preserve">ad angulos rectos ſeca-
              <lb/>
            bit, facietq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1550" xml:space="preserve">communes ſectio-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0042-04" xlink:href="note-0042-04a" xml:space="preserve">30</note>
            nes planorum parallelorũ F E,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0042-05" xlink:href="note-0042-05a" xml:space="preserve">16. vndec.</note>
            H I, parallelas. </s>
            <s xml:id="echoid-s1551" xml:space="preserve">Faciat quoque
              <lb/>
            idem circulus B D C G, cũ per
              <lb/>
            axem B C, incedat, triangulum
              <lb/>
            per axem A F G, ſecans rectam
              <lb/>
            H I, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1552" xml:space="preserve">ſectionẽ conicã in k: </s>
            <s xml:id="echoid-s1553" xml:space="preserve">Secet etiã planũ H I, per rectam K N, tranſiens, circulum F G, per rectã
              <lb/>
            M N L, per punctum N, tranſeuntẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1554" xml:space="preserve">Nam cum planum per K N, ductum per punctum N, quod
              <lb/>
            in plano G F, eſt, tranſeat, trãſibit quoque L M, communis ſectio planorum H I, F G, per punctum
              <lb/>
            N. </s>
            <s xml:id="echoid-s1555" xml:space="preserve">Quoniam igitur plana F G, H I, recta ſunt ad planum circuli B D C G; </s>
            <s xml:id="echoid-s1556" xml:space="preserve">erit quoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1557" xml:space="preserve">eorum com
              <lb/>
            munis ſectio L M, ad idem recta in puncto N, atque adeò & </s>
            <s xml:id="echoid-s1558" xml:space="preserve">ad rectam F G, baſ@m trianguli per
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0042-06" xlink:href="note-0042-06a" xml:space="preserve">19. vndec.</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0042-07" xlink:href="note-0042-07a" xml:space="preserve">40</note>
            axem, perpendicularis erit, ex definitione 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s1559" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1560" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s1561" xml:space="preserve">Eucl. </s>
            <s xml:id="echoid-s1562" xml:space="preserve">Quare cum conus A F G, ſecetur plano
              <lb/>
            B D C G, per axem, ſecetur autem & </s>
            <s xml:id="echoid-s1563" xml:space="preserve">altero plano H I, quod baſim coni ſecat per rectam lineam
              <lb/>
            L M, perpendicularem ad F G, baſim trianguli per axem, ſitq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1564" xml:space="preserve">K N, ſectionis diameter lateri A F,
              <lb/>
            trianguli per axem parallela; </s>
            <s xml:id="echoid-s1565" xml:space="preserve">erit, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1566" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s1567" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1568" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s1569" xml:space="preserve">Apollonij, ſectio K L M, parabole. </s>
            <s xml:id="echoid-s1570" xml:space="preserve">Sectio
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0042-08" xlink:href="note-0042-08a" xml:space="preserve">Planum horo-
                <lb/>
              logii horizonta-
                <lb/>
              lis cuiuſque, &
                <lb/>
              Verticalis ad la
                <lb/>
              titudinẽ gr. 45.
                <lb/>
              immo & æqui-
                <lb/>
              diſtantis cuili-
                <lb/>
              bet circulo ho-
                <lb/>
              rarum ab ortu
                <lb/>
              vel occaſu, facit
                <lb/>
              in altera ſuper-
                <lb/>
              ficierum coni-
                <lb/>
              carum quarum
                <lb/>
              baſes ſunt pa-
                <lb/>
              rallelus ſemper
                <lb/>
              apparentiũ ma-
                <lb/>
              ximus & maxi-
                <lb/>
              mus ſemper la-
                <lb/>
              tentium, Para-
                <lb/>
              bolam.</note>
            ergo communis earundem ſuperficierum, &</s>
            <s xml:id="echoid-s1571" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s1572" xml:space="preserve">Quod demonſtrandum erat.</s>
            <s xml:id="echoid-s1573" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div83" type="section" level="1" n="25">
          <head xml:id="echoid-head28" xml:space="preserve">COROLLARIVM.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1574" xml:space="preserve">ITAQVE, cum Horizon quilibet obliquus tangat duos parallelos, quorum alter eſt maximus eo-
              <lb/>
            rum, qui ſemper apparent, alter uerò maximus eorum, qui ſemper ſub terra occultantur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1575" xml:space="preserve">erit communis
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0042-09" xlink:href="note-0042-09a" xml:space="preserve">50</note>
            ſectio plani horologii Horizontalis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1576" xml:space="preserve">coni, cuius baſis parallelus eſt maximus eorum, qui deliteſcunt,
              <lb/>
            (neque enim alter conus, cuius baſis ſemper apparet, ſecatur, cum totus extet ſupra Horizontem) Parabo-
              <lb/>
            le. </s>
            <s xml:id="echoid-s1577" xml:space="preserve">Idem continget in horologio Verticali ad latitudinem graduum 45. </s>
            <s xml:id="echoid-s1578" xml:space="preserve">Item in horologio, cuius planum
              <lb/>
            circulo horæ cuiuslibet ab ortu, vel occaſu æquidiſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s1579" xml:space="preserve">Nam & </s>
            <s xml:id="echoid-s1580" xml:space="preserve">Verticalis circulus latitudinis graduum
              <lb/>
            45. </s>
            <s xml:id="echoid-s1581" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1582" xml:space="preserve">circulus cuiuslibet horæ ab ortu, uel occaſu, in omni Horizonte tangit maximum parallelum eo-
              <lb/>
            rum, qui toti ſupra Horizontem extant, vt propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1583" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s1584" xml:space="preserve">huius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1585" xml:space="preserve">demonſtrabitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s1586" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1587" xml:space="preserve">DENIQVE communis ſectio cuiuſcunque horologii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1588" xml:space="preserve">coni, cuius baſis tantum ab Aequatore de-
              <lb/>
            clinat ad Auſtrum, quantum eſt complementum altitudinis poli arctici ſupra circulum maximum, cui pla
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0042-10" xlink:href="note-0042-10a" xml:space="preserve">Quæ horologia
                <lb/>
              faciant in coni-
                <lb/>
              eis ſuperfic@eb
                <emph style="sub">9</emph>
              ,
                <lb/>
              quarum baſes
                <lb/>
              ſunt quicũque
                <lb/>
              paralleli Solis,
                <lb/>
              Parabolas.</note>
            num horologii æquidiſtat, Parabole erit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1589" xml:space="preserve">Talis erit ſectio coni baſim habentis parallelum ♑, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1590" xml:space="preserve">horo-
              <lb/>
            logii horizontalis ad latitudinem ſeptentrionalem grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1591" xml:space="preserve">66. </s>
            <s xml:id="echoid-s1592" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s1593" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s1594" xml:space="preserve">Nam complementum huius lati-
              <lb/>
            tudinis continet grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1595" xml:space="preserve">23. </s>
            <s xml:id="echoid-s1596" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s1597" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s1598" xml:space="preserve">quanta nimirum eſt declinatio paralleli ♑. </s>
            <s xml:id="echoid-s1599" xml:space="preserve">Talis etiam erit ſectio
              <lb/>
            coni baſim habentis parallelum ♒ & </s>
            <s xml:id="echoid-s1600" xml:space="preserve">♐, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1601" xml:space="preserve">horologii horizontalis ad latitudinem ſeptentrionalem
              <lb/>
            graduum 69. </s>
            <s xml:id="echoid-s1602" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s1603" xml:space="preserve">48. </s>
            <s xml:id="echoid-s1604" xml:space="preserve">Complementum enim latitudinis iſtius, nempe grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1605" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s1606" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s1607" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s1608" xml:space="preserve">ęquale eſt </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>