Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
[51.] SCHOLIVM.
[52.] THEOREMA 13. PROPOSITIO 15.
[53.] LEMMA.
[54.] COROLLARIVM.
[55.] THEOREMA 14. PROPOSITIO 16.
[56.] COROLLARIVM.
[57.] THEOREMA 15. PROPOSITIO 17.
[58.] LEMMA.
[59.] SCHOLIVM.
[60.] THEOREMA 16. PROPOSITIO 18.
[61.] THEOREMA 17. PROPOSITIO 19.
[62.] SCHOLIVM.
[63.] THEOREMA 18. PROPOSITIO 20.
[64.] SCHOLIVM.
[65.] Linea horæ 24. ab ortu vel occaſu. Vel horizontalis linea.
[66.] Linea horæ 12. ab ortu vel occaſu.
[67.] Linea horæ ſextæ à meridie vel media nocte.
[68.] Linea horæ 12. à meridie vel media nocte.
[69.] Linea horæ 23. ab ortu vel occaſu.
[70.] Linea horæ 22. ab ortu vel occaſu.
[71.] Linea horæ 21. ab ortu vel occaſu.
[72.] Linea horæ 20. ab ortu vel occaſu.
[73.] Linea horæ 19. ab ortu vel occaſu.
[74.] Linea horæ 18. ab ortu vel occaſu.
[75.] Linea horæ 17. ab ortu vel occaſu.
[76.] Linea horæ 16. ab ortu vel occaſu.
[77.] Linea horæ 15. ab ortu vel occaſu.
[78.] Linea horæ 14. ab ortu vel occaſu.
[79.] Linea horæ 13. ab ortu vel occaſu.
[80.] In horologio, quod circulo horæ 13. ab ortu vel occaſu æquidiſtat, lineæ quarumlibet duarum horarum huius tabu læ ſunt, ex ſcholio propoſ. 22. parallelæ.
< >
page |< < (37) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div117" type="section" level="1" n="37">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2498" xml:space="preserve">
              <pb o="37" file="0057" n="57" rhead="LIBER PRIMVS."/>
            deſcendat deorſum. </s>
            <s xml:id="echoid-s2499" xml:space="preserve">Hoc enim inſtrumento facile Ellipſim deſcribemus, ſi eius cruribus dilatatis, frusta
              <lb/>
            illa ſtatuantur in punctis inuentis F, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2500" xml:space="preserve">G, ita vt recta ſint ad planũ, filum{q́ue} cir cũponamus, vt ſupra dixi-
              <lb/>
            mus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2501" xml:space="preserve">Sed quoniã filũ intenditur ſemper & </s>
            <s xml:id="echoid-s2502" xml:space="preserve">remittitur aliquantulũ, multo accuratius Ellipſis deſcribetur,
              <lb/>
            licet non tam facile, inſtrumento, quod Guidus V baldus è Marchionibus Montis, vir hac ętate non minus
              <lb/>
            ingenij, at que doctrinæ præstantia, quàm generis nobilitate clariſſimus, in Theorica planiſphęriorum vni-
              <lb/>
            uerſalium, quæ nuper ab eo edita est, inuenit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2503" xml:space="preserve">acutiſſimè demonſtrauit.</s>
            <s xml:id="echoid-s2504" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2505" xml:space="preserve">INSTRVMENTV Minſtar circini in proxima figura eſt S T V, cuius crura reſecta ſunt in T,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s2506" xml:space="preserve">V, fruſta autẽ abſciſſa T a, V b, ita aptata in T, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2507" xml:space="preserve">V, vt liberè hinc inde moueri poſſint, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2508" xml:space="preserve">cochleo-
              <lb/>
            lis astringi. </s>
            <s xml:id="echoid-s2509" xml:space="preserve">Canaliculi autem ſunt in X, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2510" xml:space="preserve">Y, in quibus filũ X Y f, cir cumuoluitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2511" xml:space="preserve">ſtylus denique eſt d e,
              <lb/>
            canaliculũ etiã habens in f, vt circa filum extentum commodè poſſit cir cumagi, ita vt filũ ſemper triangu-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0057-01" xlink:href="note-0057-01a" xml:space="preserve">10</note>
            lum conſtituat angulos habens in canaliculis circini, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2512" xml:space="preserve">ſtyli, cuiuſmodi in figura est triangulũ X Y f. </s>
            <s xml:id="echoid-s2513" xml:space="preserve">Solũ
              <lb/>
            ſtylo poſito in A, vel B, triangulũ non conſtituitur, ſed linea recta. </s>
            <s xml:id="echoid-s2514" xml:space="preserve">Porrò ſegmenta e f, a X, d Y, æqualia
              <lb/>
            eſſe debent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2515" xml:space="preserve">minimæ altitudinis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2516" xml:space="preserve">Sed vſus ipſe inſtrumẽti plani{us} docebit, qua ratione conſtruendũ ſit.</s>
            <s xml:id="echoid-s2517" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div130" type="section" level="1" n="38">
          <head xml:id="echoid-head41" xml:space="preserve">THEOREMA 7. PROPOSITIO 9.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2518" xml:space="preserve">CIRCVLI maximi in ſphęra, quorum vnus ſit Meridianus, per po-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0057-02" xlink:href="note-0057-02a" xml:space="preserve">Circuli horarũ
                <lb/>
              a meridie vel
                <lb/>
              media nocte
                <lb/>
              qui ſint.</note>
            los Aequatoris incedentes, ſecantesq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s2519" xml:space="preserve">parallelum, qui Horizontẽ tangit,
              <lb/>
            eſtq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s2520" xml:space="preserve">parallelorum ſemper apparentium maximus, in partes 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s2521" xml:space="preserve">æquales,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0057-03" xlink:href="note-0057-03a" xml:space="preserve">20</note>
            indicant horas æquales à meridie, vel media nocte initium habentes.</s>
            <s xml:id="echoid-s2522" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="41">
            <image file="0057-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0057-01"/>
          </figure>
          <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
          <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
          <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2523" xml:space="preserve">SECENT parallelum A B C D, cuius centrum E, omnium ſemper apparentiũ maximum,
              <lb/>
            quiq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s2524" xml:space="preserve">tangit Horizontem F G, (tangit inquam in puncto, in quo recta H I, communis ſectio plani
              <lb/>
            Horizontis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2525" xml:space="preserve">plani circuli A B C D, tangit quoque, per definitionem lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s2526" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s2527" xml:space="preserve">Theodoſii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2528" xml:space="preserve">Hori-
              <lb/>
            zontem F G, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2529" xml:space="preserve">circulum A B C D,) circuli maximi, quorũ vnus ſit Meridianus, per polos Aequa-
              <lb/>
            toris, ac proinde & </s>
            <s xml:id="echoid-s2530" xml:space="preserve">circuli A B C D, (cum, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2531" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s2532" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s2533" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s2534" xml:space="preserve">Theodoſii, Aequator, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2535" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>