Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 677
>
91
(71)
92
(72)
93
(73)
94
(74)
95
(75)
96
(76)
97
(77)
98
(78)
99
(79)
100
(80)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 677
>
page
|<
<
(79)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div270
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
113
">
<
pb
o
="
79
"
file
="
0099
"
n
="
99
"
rhead
="
LIBER PRIMVS.
"/>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div277
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
114
">
<
head
xml:id
="
echoid-head117
"
xml:space
="
preserve
">PROBLEMA 3. PROPOSITIO 23.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4342
"
xml:space
="
preserve
">DECLINATIONEM cuiuſcunque plani à Verticali circulo,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4343
"
xml:space
="
preserve
">eiuſdem inclinationem ad Horizontem inueſtigare.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4344
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
right
"
xml:space
="
preserve
">Inſtrumentum
<
lb
/>
pro declinatio-
<
lb
/>
nibus, inclina-
<
lb
/>
tionibusq́; pla-
<
lb
/>
norum inueſti-
<
lb
/>
gandis.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4345
"
xml:space
="
preserve
">PARETVR exligno, vel alia materia ſolida, cuius una ſuperficies plana ſit, rectangulum
<
lb
/>
quodcunque A B C D, cuius lateribus A B, D C, diuiſis bifariam in E, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4346
"
xml:space
="
preserve
">F, ducatur recta E F, quæ
<
lb
/>
parallela erit vtriq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4347
"
xml:space
="
preserve
">lateri A D,
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0099-01
"
xlink:href
="
fig-0099-01a
"
number
="
62
">
<
image
file
="
0099-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0099-01
"/>
</
figure
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0099-02
"
xlink:href
="
note-0099-02a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0099-03
"
xlink:href
="
note-0099-03a
"
xml:space
="
preserve
">33. primi.</
note
>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0099-04
"
xlink:href
="
note-0099-04a
"
xml:space
="
preserve
">29. primi.</
note
>
B C, ac propterea anguli ad
<
lb
/>
E, recti. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4348
"
xml:space
="
preserve
">Vel certe in extremo
<
lb
/>
ſuperficiei planæ ſit linea re-
<
lb
/>
cta A B, quam ad rectos an-
<
lb
/>
gulos ſecet recta E F, quid-
<
lb
/>
quid ſit de alijs lineis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4349
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4350
"
xml:space
="
preserve
">HOC inſtrumento, etiãſi
<
lb
/>
non ſit rectangulum, declina-
<
lb
/>
tionẽ cuiuſque plani (Appel-
<
lb
/>
lo autem declinationem angu
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0099-05
"
xlink:href
="
note-0099-05a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
lum acutum, quem faciunt
<
lb
/>
cõmunes ſectiones Horizon-
<
lb
/>
tis cum plano propoſito, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4351
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Verticali circulo) inueſtigabi-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0099-06
"
xlink:href
="
note-0099-06a
"
xml:space
="
preserve
">Declinatie pla-
<
lb
/>
ni p
<
unsure
/>
poſiti quo
<
lb
/>
modo@ inquira-
<
lb
/>
tur.</
note
>
mus hoc modo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4352
"
xml:space
="
preserve
">In plano pro-
<
lb
/>
poſito, quod ſit vel rectum ad
<
lb
/>
Horizontem, vt eſt planum
<
lb
/>
cuiuſcunq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4353
"
xml:space
="
preserve
">muri ad perpendi-
<
lb
/>
culum ædificati, vel inclinatũ,
<
lb
/>
vt eſt planum cuiuslibet tecti,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0099-07
"
xlink:href
="
note-0099-07a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
deſcribatur beneficio libellæ,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4354
"
xml:space
="
preserve
">perpendiculi, linea A B,
<
lb
/>
Horizonti æquidiſtans, com-
<
lb
/>
munis videlicet ſectio plani
<
lb
/>
propoſiti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4355
"
xml:space
="
preserve
">Hotizontis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4356
"
xml:space
="
preserve
">Vel
<
lb
/>
certè in plano ad Horizõtem
<
lb
/>
recto, per filum, cui adhæret
<
lb
/>
perpendiculum, libere demiſſum ducatur in muro linea reſpondens filo perpendiculi, quæ ad
<
lb
/>
Horizontẽ perpendicularis erit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4357
"
xml:space
="
preserve
">Deinde hãc ad rectos angulos ſecet alia linea recta AB. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4358
"
xml:space
="
preserve
">Hæc enim
<
lb
/>
erit Horizonti æquidiſtans, vel ſi mauis, cõmunis ſectio Horizontis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4359
"
xml:space
="
preserve
">muri. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4360
"
xml:space
="
preserve
">Quoniã enim murus
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0099-08
"
xlink:href
="
note-0099-08a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
ad Horizontem rectus ponitur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4361
"
xml:space
="
preserve
">in muro per filum perpendiculi ducta eſt ad Horizontem linea
<
lb
/>
perpendicularis, erit hæc eadem, per defin. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4362
"
xml:space
="
preserve
">4. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4363
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4364
"
xml:space
="
preserve
">11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4365
"
xml:space
="
preserve
">Eucl. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4366
"
xml:space
="
preserve
">ad communem ſectionem Horizontis
<
lb
/>
atq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4367
"
xml:space
="
preserve
">muri perpendicularis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4368
"
xml:space
="
preserve
">Recta ergo A B, ad hãc ducta perpendicularis, cõmunis erit ſectio muri
<
lb
/>
atq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4369
"
xml:space
="
preserve
">Horizontis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4370
"
xml:space
="
preserve
">Huic lineæ A B, latus inſtrumẽti A B, applicetur, ipſumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4371
"
xml:space
="
preserve
">inſtrumentũ Horizonti
<
lb
/>
æquidiſtãs beneficio libellæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4372
"
xml:space
="
preserve
">perpendiculi ſtatuatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4373
"
xml:space
="
preserve
">Deinde in inſtrumẽto inueniatur beneficio
<
lb
/>
acus Magnete illitæ, vel ea ratione, quam in cõmentariis in ſphæram, cũ de Meridiano circulo age
<
lb
/>
remus, tradidimus, vel quod magis probo, ex ſcholio ſequẽti, linea meridiana G H. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4374
"
xml:space
="
preserve
">Ex hac enim
<
lb
/>
id, quod proponitur, abſoluemus hac ratione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4375
"
xml:space
="
preserve
">Si linea meridiana G H, æquidiſter rectæ E F, oc-
<
lb
/>
curratq́ muro, vel lineæ A B, quæ Horizonti æquidiſtat, ad angulos rectos, carebit murus decli-
<
lb
/>
natione, ſpectabitq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4376
"
xml:space
="
preserve
">rectà ad meridiem, vel Septentrionem, ita vt, ſi rectus fuerit ad Horizontem,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0099-09
"
xlink:href
="
note-0099-09a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
Verticali circulo proprie dicto æquidiſter; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4377
"
xml:space
="
preserve
">Si vero ad Horizontem fuerit inclinatus, rectus ſitad
<
lb
/>
Meridianum, æquidiſtetq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4378
"
xml:space
="
preserve
">circulo maximo per puncta ortus & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4379
"
xml:space
="
preserve
">occaſus æquinoctialis tranſeunti;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4380
"
xml:space
="
preserve
">quale eſt planum æquinoctialis circuli, circuli horæ ſextæ aſtronomicæ, circuli horæ 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4381
"
xml:space
="
preserve
">ab ortu,
<
lb
/>
vel occaſu, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4382
"
xml:space
="
preserve
">denique plana circulorum hectemoriorum, de quibus Prolemæus in Analemmate. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4383
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
At ſi meridiana linea G H, rectam E F, ſecet in I, ad angulos rectos, planum muri rectà in ortum,
<
lb
/>
vel occaſum verget, ita vt, ſi rectum ad Horizontem fuerit, parallelum ſit Meridiano circulo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4384
"
xml:space
="
preserve
">Si
<
lb
/>
verò inclinatum fuerit ad Horizontem, rectum ſit ad Verticalem circulum proprie dictum, æqui
<
lb
/>
diſtetq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4385
"
xml:space
="
preserve
">maximo circulo per puncta, vbi circunferentia Meridiani circuli Horizontis circunferen
<
lb
/>
tiam interſecat, ducto; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4386
"
xml:space
="
preserve
">qualia ſunt plana circulorum horariorum, de quibus Ptolemæus in A-
<
lb
/>
nalemmate. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4387
"
xml:space
="
preserve
">Si denique linea meridiana G H, rectam E F, ſecet ad angulos inæquales in I, decli-
<
lb
/>
nabit planum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4388
"
xml:space
="
preserve
">à Verticali circulo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4389
"
xml:space
="
preserve
">à Meridiano, ita vt neque rectà ad meridiem, Septentrio-
<
lb
/>
nemve, neque ad ortum, vel occaſum ſpectet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4390
"
xml:space
="
preserve
">Angulus autem E I G, ſemper erit angulus </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>