Iordanus <Nemorarius>, Liber Iordani Nemorarii viri clarissimi de ponderibus propositiones XIII & earundem demonstrationes, multarumque rerum rationes sane pulcherrimas completens, nunc in lucem editus

List of thumbnails

< >
11
11 		12
12
13
13 		14
14
15
15 		16
16
17
17 		18
18
19
19 		20
20
< >
page |< < of 40 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.05.02">
                <pb xlink:href="050/01/007.jpg"/>
              non contrarientur, nisi quia termini contrariantur eorum.</s>
              <s>Et est propor
                <lb/>
              tio quietum inter se, et motuum inter se per locum a proportione, sequi­
                <lb/>
              tur tantam esse contrarietatem in quiescendo, sicut in movendo.</s>
              <s id="id.0.0.05.03">In termi
                <lb/>
              no enim cuiuscumque motus intenditur, intenditur et viget tota natura
                <lb/>
              in actu, qui in motu sit quasi in potentia, secundum quem fiebat contra­
                <lb/>
              rietatis suæ oppositio.</s>
              <s id="id.0.0.05.04">Grave igitur in parte inferiori, sive moveatur si­
                <lb/>
              ve quiescat, levius est secundum situm.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.06.01">Atque eodem syllogismo necesse
                <lb/>
              est pondus gravius esse quodam modo et velocius descendere, quod move
                <lb/>
              tur in circulo maiori, quia ut prius probatur, minus obliquatur, quam in
                <lb/>
              circulo minori, et per consequens minus habet violentiæ, quia igitur mi
                <lb/>
              nus distat descensus in circulo maiori a descensu naturali, qui sit per rectam
                <lb/>
              lineam, quam qui est in circulo minori.</s>
              <s>Dicatur descensus rectior, id est plus
                <lb/>
              tendens ad rectitudinem, atque in circulo minori, ob rationem oppositam,
                <lb/>
              obliquior descensus.</s>
              <s id="id.0.0.06.03">Quare vero superius dictum est in quiete esse con­
                <lb/>
              trarietatem, sicut in motu potest esse dubitatio, quia in eodem situ, ubi
                <lb/>
              est illa dependentia quietis obliquitatis, potest et rectitudinis, sicut si la
                <lb/>
              pis suspendatur in tecto domus ad locum ponderis, et quod pendeat in li­
                <lb/>
              bra.</s>
              <s id="id.0.0.06.04">Sed dicendum ad hoc, quod varietas violentiæ, facit varietatem quietum
                <lb/>
              secundum formam, quod manifestum est ex motuum ad quietes varia­
                <lb/>
              tione.</s>
              <s id="id.0.0.06.05">Ex eadem enim violentia sit totus ad quietem motus, et ipsa quies,
                <lb/>
              sicut patet ex prædictis, unde idem forte sit locus quietum naturaliter di­
                <lb/>
              versarum.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.07.01">Istis igitur notis, sequuntur suppositiones libri Ponderum
                <lb/>
              et dicuntur suppositiones, quia per istam scientiam non debent probari,
                <lb/>
              sed supponuntur, probari tamen ex iam dictis quædam indigent proba­
                <lb/>
              tione, sicut post apparebit.</s>
              <s id="id.0.0.07.04">Sunt itaque suppositiones septem.</s>
            </p>
          </chap>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.09.01.post">Prima
                <lb/>
              est, Omnis ponderosi motum ad medium esse.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.10.01.post">Secunda, Quanto gra­
                <lb/>
              vius tanto velocius descendere.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.11.01.post">Tertia, Gravius ess in descendendo,
                <lb/>
              quanto eiusdem motus ad medium est rectior.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.12.01.post">Quarta, Secundum si­
                <lb/>
              tum gravius esse, quanto in eodem situ minus obliquus est descensus.
                <lb/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.13.01.post">Quinta, Obilquiorem autem descensum minus capere de directo, in eadem
                <lb/>
              quantitate.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.14.01.post">Sexta, Minus grave aliud alio esse secundum situm, quan­
                <lb/>
              to descensus alterius consequitur contrario motu.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.15.01.post">Septima, Situm
                <lb/>
              æqualitatis esse æquidistantiam superficiei orizontis.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.0.0.16.01">Omnes autem
                <lb/>
              suppositiones sunt satis manifestæ, sicut patet per prædicta, et ideo pro­
                <lb/>
              positiones prosequi licet, et dicuntur propositiones, quia, ut probentur,
                <lb/>
              proponuntur.</s>
              <s id="id.0.0.16.03">Sunt itaque tredecim.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>
Impressum