2018
gularem velocitatis cujuſpiam quantitatem nec ex ſola confecti ſpatii, nec
ex abſumpti temporis quantitate dignoſci poſle (quælibet enim velocitas
aliquo tempore quodvis aſſignatum ſpatium emetiatur) aſt ex ſpatii
ſimul ac temporis quantitatibus ad calculum redactis eam innoteſcere;
ſicut & viciſſim temporis abſumpti quantitas non niſi ſpatii ſimul ac
velocitatis agnitis quantitatibus determinetur. Quinimo ſpati quo-
que quantitas (quatenus hoc modo per motum dignoſcibilis eſt) nec
è ſola definitæ velocitatis quantitate, nec ab aſſignato tanto tempore
dependet, aſt ab utriuſque ratione conjuncta. Et quidem ut hæc quo-
modo @e reſpiciant amplius exponamus, ſpatii quatenus hoc modo
computatur quantitas eo ferè dignoſcitur modo, quo è dimenſionibus
ſuis quanta ſit ſuperficies innoteſcit; è quantitate ſcilicet unius lineæ,
(quæ longitudinem ejus aut altitudinem oſtentat) & è quantitatibus
ſingularum invicem ſibi parallelarum linearum, quæ per iſtius lineæ
puncta quæque tranſeuntes ſuperficiem totam quodammodo conſti-
tuunt, & componunt; eam ſa@tem limitant atque determinant; hoc
eſt quaſi per ductum ſingularum ejuſmodi linearum in reſpectiva
dictæ lineæ puncta. Velocitatis autem, & temporis quantitates
pariter eo modo diſcernuntur, quo ex ſuperficiei, & unius cui appli-
catur dimenſionis quantitate diſcernitur quanta ſit reliqua dimenſio
(ubivis, inquam, aut ſaltem alicubi quanta, nam fieri poteſt ut re-
liqua dimenſio quatenus per omnia prioris dimenſionis puncta diſſundi-
tur, ſibi paſſim diſpar & diſſormis ſit; quid velim è veſtigio conſtabit,
nam utilis hæc conſideratio poſtulat enucleatiùs declarari. Omni
temporis inſtanti, ſeu indefinitè parvæ temporis particulæ (inſtanti
dico, vel indefinitæ particulæ, nam utì nihil admodum refert, utrum
lineam ex innumeris punctis, an ex indefinitè parvis lineolis compo-
ſitam intelligamus, ita perinde eſt, utrum tempus ex inſtantibus,
an ex innumeris minutis tempuſculis conſlatum ſupponamus; nos ſal-
tem brevitati conſulentes pro temporibus quantumlibet exiguis in-
ſtantia, hoc eſt pro tempuſcula repræſentantibus lineolis puncta non
verebimur uſurpare) cuilibet dico temporis momento competit velo-
citatis aliquis gradus, quem mobile tunc habere concipiendum eſt;
cui gradui reſpondet aliqua decurſi ſpatii longitudo (nam hìc mobile
tanquam punctum, & ſpa tium proinde tantummodò ceu longum
conſideramus) quia veròtemporis momenta quoad rem ipſam neuti-
quam à ſe dependent, ſupponi poterit in proximo inſtanti mobile
gradum velocitatis alium (alium inquam vel æqualem priori, vel in
quavis proportione diverſum) admittere, cui proinde reſpondebit
alia ſpatii longitudo, tali proportione reſpiciens priorem,
ex abſumpti temporis quantitate dignoſci poſle (quælibet enim velocitas
aliquo tempore quodvis aſſignatum ſpatium emetiatur) aſt ex ſpatii
ſimul ac temporis quantitatibus ad calculum redactis eam innoteſcere;
ſicut & viciſſim temporis abſumpti quantitas non niſi ſpatii ſimul ac
velocitatis agnitis quantitatibus determinetur. Quinimo ſpati quo-
que quantitas (quatenus hoc modo per motum dignoſcibilis eſt) nec
è ſola definitæ velocitatis quantitate, nec ab aſſignato tanto tempore
dependet, aſt ab utriuſque ratione conjuncta. Et quidem ut hæc quo-
modo @e reſpiciant amplius exponamus, ſpatii quatenus hoc modo
computatur quantitas eo ferè dignoſcitur modo, quo è dimenſionibus
ſuis quanta ſit ſuperficies innoteſcit; è quantitate ſcilicet unius lineæ,
(quæ longitudinem ejus aut altitudinem oſtentat) & è quantitatibus
ſingularum invicem ſibi parallelarum linearum, quæ per iſtius lineæ
puncta quæque tranſeuntes ſuperficiem totam quodammodo conſti-
tuunt, & componunt; eam ſa@tem limitant atque determinant; hoc
eſt quaſi per ductum ſingularum ejuſmodi linearum in reſpectiva
dictæ lineæ puncta. Velocitatis autem, & temporis quantitates
pariter eo modo diſcernuntur, quo ex ſuperficiei, & unius cui appli-
catur dimenſionis quantitate diſcernitur quanta ſit reliqua dimenſio
(ubivis, inquam, aut ſaltem alicubi quanta, nam fieri poteſt ut re-
liqua dimenſio quatenus per omnia prioris dimenſionis puncta diſſundi-
tur, ſibi paſſim diſpar & diſſormis ſit; quid velim è veſtigio conſtabit,
nam utilis hæc conſideratio poſtulat enucleatiùs declarari. Omni
temporis inſtanti, ſeu indefinitè parvæ temporis particulæ (inſtanti
dico, vel indefinitæ particulæ, nam utì nihil admodum refert, utrum
lineam ex innumeris punctis, an ex indefinitè parvis lineolis compo-
ſitam intelligamus, ita perinde eſt, utrum tempus ex inſtantibus,
an ex innumeris minutis tempuſculis conſlatum ſupponamus; nos ſal-
tem brevitati conſulentes pro temporibus quantumlibet exiguis in-
ſtantia, hoc eſt pro tempuſcula repræſentantibus lineolis puncta non
verebimur uſurpare) cuilibet dico temporis momento competit velo-
citatis aliquis gradus, quem mobile tunc habere concipiendum eſt;
cui gradui reſpondet aliqua decurſi ſpatii longitudo (nam hìc mobile
tanquam punctum, & ſpa tium proinde tantummodò ceu longum
conſideramus) quia veròtemporis momenta quoad rem ipſam neuti-
quam à ſe dependent, ſupponi poterit in proximo inſtanti mobile
gradum velocitatis alium (alium inquam vel æqualem priori, vel in
quavis proportione diverſum) admittere, cui proinde reſpondebit
alia ſpatii longitudo, tali proportione reſpiciens priorem,
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib