Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
121
121 (69)
122
122 (70)
123
123 (71)
124
124 (72)
125
125 (73)
126
126 (74)
127
127 (75)
128
128 (76)
129
129 (77)
130
130 (78)
< >
page |< < (180) of 389 > >|
232180THEORIÆ ria pro diviſibilitate ultra eum limitem; poſteaquam enim de-
ventum fuerit ad intervalla minora, quam ſit diſtantia duorum
punctorum, ſectiones ulteriores ſecabunt intervalla ipſa vacua,
non materiam.
394. Verum licet ego non habeam diviſibilitatem in infini-
11Componibili-
tas in infini.
tum.
tum, habeo tamen componibilitatem, ut appellare ſoleo, in in-
finitum.
In quovis dato ſpatio habebitur quidem ſemper cer-
tus quidam punctorum numerus, qui idcirco etiam finitus
erit;
neque enim ego admitto infinitum ullum in Natura, aut
in extenſione, neque infinite parvum in ſe determinatum,
quod ego poſitiva demonſtratione excluſi primum in mea Diſ-
ſertatione de Natura, &
uſu infinitorum, & infinite parvorum;
tum & aliis in locis; quod tamen requireretur ad hoc, ut
intra finitum ſpatium contineretur punctorum numerus inde-
finitus:
at longe aliter ſe res habet; ſi conſideremus, qui
numerus punctorum in dato ſpatio poſſit exiſtere:
tum enim
nullus eſt numerus finitus ita magnus, ut alius adhuc fini-
tus ipſo major haberi in eo ſpatio non poſſit.
Nam inter
duo puncta quæcunque poteſt in medio interſeri aliud, quod
quidem neutrum continget;
aliter enim etiam ea duo ſe con-
tingerent mutuo, &
non diſtarent, ſed compenetrarentur. Pot-
eſt autem eadem ratione inter hoc novum, &
priora illa in-
terſeri novum utrinque, &
ita porro ſine ullo limite: adeo-
que deveniri poteſt ad numerum punctorum quovis determina-
to utcunque magno majorem in unica etiam recta, &
pro-
inde multo magis in ſpatio extenſo in longum, latum, &

profundum.
Hanc ego voco componibilitatem in infinitum.
Numerus, qui in quavis data maſſa exiſtit, finitus eſt:
ſed
dum eum Naturæ Conditor determinare voluit, nullos habuit
limites, quos non potuerit prætergredi, nullum ultimum ha-
bente terminum ſerie illa poſſibilium finitorum in infinitum
creſcentium.
395. Hæc componibilitas in infinitum æquivalet diviſibilita-
22Ejus æquiva-
lentia cum di-
viſibilitate in
infinitum.
ti in ordine ad explicanda Naturæ phænomena.
Poſita diviſi-
bilitate materiæ in infinitum, ſolvitur facile illud problema:
Datam maſſam utcunque parvam, ita diſtribuere per datum ſpa-
tium utcunque magnum, ut in eo nullum ſit ſpatiolum majus da-
to quocunque utcunque parvo penitus vacuum, &
ſine ulla ejus
materiæ particula.
Concipitur enim numerus, quo illud ma-
gnum ſpatium datum continere poſſit hoc ſpatiolum exiguum,
qui utique finitus eſt, &
in ſe determinatus: concipitur in
totidem particulas diviſa maſſula, &
ſingulæ particulæ deſti-
nantur ſingulis ſpatiolis;
quæ iterum dividi poſſunt, quan-
tum libuerit, ut parietes ſpatioli ſui conveſtiant, qui utique ad
unam ejus tranſverſam ſectionem habent finitam rationem, adeo-
que continua ſectione planis parallelis facta poſſunt ipſi parietes
conveſtiri ſegmentis ſuæ particulæ, vel poſſunt ejus particulæ
ſegmenta iterum per illud ſpatiolum utcunque diſpergi.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index