Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
71
71 (19)
72
72 (20)
73
73 (21)
74
74 (22)
75
75 (23)
76
76 (24)
77
77 (25)
78
78 (26)
79
79 (27)
80
80 (28)
< >
page |< < (22) of 389 > >|
7422THEORIÆ omnes intermedias magnitudines progignatur velocitas, quod
quidem ita ſe habere optimi quique Phyſici affirmant.
Et ibi
quidem, qui momento temporis omnem illam velocitatem pro-
gigni, contra me affirmet, principium utique, ut ajunt, petat,
neceſſe eſt.
Neque enim aqua, niſi foramen aperiatur, opercu-
lo dimoto, effluet;
remotio vero operculi, ſive manu fiat, ſive
percuſſione aliqua, non poteſt fieri momento temporis, ſed de-
bet velocitatem ſuam acquirere per omnes gradus;
niſi illud ipſum,
quod quærimus, ſupponatur jam definitum, nimirum an in col-
liſione corporum communicatio motus fiat momento temporis,
an per omnes intermedios gradus, &
magnitudines. Verum eo
omiſſo, ſi etiam concipiamus momento temporis impedimen-
tum auferri, non idcirco momento itidem temporis omnis
illa velocitas produceretur;
illa enim non a percuſſione ali-
qua, ſed a preſſione ſuperincumbentis aquæ orta, oriri uti-
que non poteſt, niſi per acceſſiones continuas tempuſculo
admodum parvo, ſed non omnino nullo:
nam preſſio tempore
indiget, ut velocitatem progignat, in communi omnium ſen-
tentia.
48. Illæſa igitur eſſe debet continuitatis lex, nec ad eam ever-
11Tranfitus ad
metaphyſicam:
probationem:
limes in conti-
nuis unicus, ut
in Geometria.
tendam contra inductionem tam uberem quidquam poterunt
caſus allati hucuſque, vel iis ſimiles.
At ejuſdem continuitatis
aliam metaphyſicam rationem adinveni, &
propoſui in diſſer-
tatione De Lege Continuitatis, petitam ab ipſa continuitatis na-
tura, in qua quod Ariſtoteles ipſe olim notaverat, communis
eſſe debet limes, qui præcedentia cum conſequentibus conjun-
git, qui idcirco etiam indiviſibilis eſt in ea ratione, in qua eſt
limes.
Sic ſuperficies duo ſolida dirimens & craſſitudine ca-
ret, &
eſt unica, in qua immediatus ab una parte fit tranſi-
tus ad aliam;
linea dirimens binas ſuperficiei continuæ partes
latitudine caret;
punctum continuæ lineæ ſegmenta diſcrimi-
nans, dimenfione omni:
nec duo ſunt puncta contigua, quo-
rum alterum ſit finis prioris ſegmenti, alterum initium ſe-
quentis, cum duo contigua indiviſibilia, &
inextenſa haberi
non poſſint ſine compenetratione, &
coaleſcentia quadam in
unum.
22Idem in tem-
pore & in qua-
vis ſerie conti
nua: eviden-
tius in quibuſ-
dam:
49. Eodem autem pacto idem debet accidere etiam in tem-
pore, ut nimirum inter tempus continuum præcedens, &
con-
tinuo ſubſequens unicum habeatur momentum, quod ſit in-
diviſibilis terminus utriuſque;
nec duo momenta, uti ſupra
innuimus, contigua eſſe poſſint, ſed inter quodvis momen-
tum, &
aliud momentum debeat intercedere ſemper conti-
nuum aliquod tempus diviſibile in infinitum.
Et eodem pacto
in quavis quantitate, quæ continuo tempore duret, haberi debet
ſeries quædam magnitudinum ejuſmodi, ut momento temporis
cuivis reſpondeat ſua, quæ præcedentem cum conſequente
conjungat, &
ab illa per aliquam determinatam magnitudi-
nem differat.
Quin immo in illo quantitatum genere, in

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index