Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
51
51 (XXXIX)
52
52 (xl)
53
53
54
54 (2)
55
55 (3)
56
56 (4)
57
57 (5)
58
58 (6)
59
59 (7)
60
60 (8)
< >
page |< < (3) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="3" file="0055" n="55" rhead="PARS PRIMA."/>
            nimis diſtantiis vires admittat non poſitivas, ſive attractivas,
              <lb/>
            uti Newtonus , ſed negativas, ſive repulſivas, quamvis iti-
              <lb/>
            dem eo majores in inſinitum, quo diſtantiæ in infinitum
              <lb/>
            decreſcant. </s>
            <s xml:space="preserve">Unde illud neceſſario conſequitur, ut nec cohæ-
              <lb/>
            ſio a contactu immediato oriatur, quam ego quidem longe a-
              <lb/>
            liunde deſumo; </s>
            <s xml:space="preserve">nec ullus immediatus, &</s>
            <s xml:space="preserve">, ut illum appellare
              <lb/>
            ſoleo, mathematicus materiæ contactus habeatur, quod ſimpli-
              <lb/>
            citatem, & </s>
            <s xml:space="preserve">inextenſionem inducit elementorum, quæ ipſe va-
              <lb/>
            riarum figurarum voluit, & </s>
            <s xml:space="preserve">partibus a ſe invicem diſtinctis
              <lb/>
            compoſita, quamvis ita cohærentia, ut nulla Naturæ vi diſſol-
              <lb/>
            vi poſſit compages, & </s>
            <s xml:space="preserve">adhæſio labefactari, quæ adhæſio ipſi,
              <lb/>
            reſpectu virium nobis cognitarum, eſt abſolute infinita.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:space="preserve">Quæ ad ejuſmodi Theoriam pertinentia hucuſque ſunt e-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0055-01" xlink:href="note-0055-01a" xml:space="preserve">Ubi de ipſ
                <gap/>
                <lb/>
              actum ante; &
                <lb/>
              quid promiſ-
                <lb/>
              ſum.</note>
            dita, continentur diſſerta
              <gap/>
            ionibus meis, Deviribus vivis, edita
              <lb/>
            Anno 1745, De Lumine A. </s>
            <s xml:space="preserve">1748, De Lege Continuitatis A.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">1754, De Lege virium in natura exiſtentium A. </s>
            <s xml:space="preserve">1755, De di-
              <lb/>
            viſibilitate materiæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">principiis corporum A. </s>
            <s xml:space="preserve">1757, ac in meis
              <lb/>
            Supplementis Stayanæ Philoſophiæ verſibus traditæ, cujus pri-
              <lb/>
            mus Tomus prodiit A. </s>
            <s xml:space="preserve">1755: </s>
            <s xml:space="preserve">eandem autem ſatis dilucide
              <lb/>
            propoſuit, & </s>
            <s xml:space="preserve">ampliſſimum ipſius per omnem Phyſicam demon-
              <lb/>
            ſtravit uſum vir e noſtra Societate doctiſſimus Carolus Benve-
              <lb/>
            nutus in ſua Phyſicæ Generalis Synopſi edita Anno 1754. </s>
            <s xml:space="preserve">In
              <lb/>
            ea Synopſi propoſuit idem & </s>
            <s xml:space="preserve">meam deductionem æquilibrii bi-
              <lb/>
            narum maſſarum, viribus parallelis animatarum, quæ ex ipſa
              <lb/>
            mea Theoria per notiſſimam legem compoſitionis virium, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            æqualitatis inter actionem, & </s>
            <s xml:space="preserve">reactionem, fere ſponte conſe-
              <lb/>
            quitur, cujus quidem in ſupplementis illis §. </s>
            <s xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:space="preserve">ad lib. </s>
            <s xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            mentionem feci, ubi & </s>
            <s xml:space="preserve">quæ in diſſertatione De centro Gravi-
              <lb/>
            tatis edideram, paucis propoſui; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">de centro oſcillationis
              <lb/>
            agens, protuli aliorum methodos præcipuas quaſque, quæipſius
              <lb/>
            determinationem a ſubſidiariis tantummodo principiis quibuſ-
              <lb/>
            dam repetunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Ibidem autem de æquilibrii centro agens il-
              <lb/>
            lud affirmavi: </s>
            <s xml:space="preserve">In Natura Nullæ ſunt rigidæ virgæ, inflexiles,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">omni gravitate, ac inertia carentes, adeoque nec revera ul-
              <lb/>
            læ leges pro iis conditæ; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">ſi ad genuina, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſimpliciſſima na-
              <lb/>
            turæ principia res exigatur, invenietur, omnia pendere a compoſi-
              <lb/>
            tione virium, quibus in ſe invicem agunt particulæ materiæ; </s>
            <s xml:space="preserve">a
              <lb/>
            quibus nimirum viribus omnia Naturæ phænomena proficiſcuntur. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Ibidem autem exhibitis aliorum methodis ad centrum oſcilla-
              <lb/>
            tionis pertinentibus, promiſi, me in quarto ejuſdem Philoſo-
              <lb/>
            phiæ tomo ex genuinis principiis inveſtigaturum, ut æquilibrii,
              <lb/>
            ſic itidem oſcillationis centrum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro cum nuper occaſio ſe mihi præbuiſſet inquirendi
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0055-02" xlink:href="note-0055-02a" xml:space="preserve">Qua occaſio-
                <lb/>
              ne hoc de ipſa
                <lb/>
              conſcriptum o-
                <lb/>
              pus.</note>
            in ipſum oſcillationis centrum ex meis principiis, urgente
              <lb/>
            Scherffero noſtro viro doctiſſimo, qui in eodem hoc Acade-
              <lb/>
            mico Societatis Collegio noſtros Matheſim docet; </s>
            <s xml:space="preserve">caſu incidi
              <lb/>
            in theorema ſimpliciſſimum ſane, & </s>
            <s xml:space="preserve">admodum elegans, quo
              <lb/>
            trium maſſarum in ſe mutuo agentium comparantur </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>