Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

List of thumbnails

< >
41
41 (29)
42
42 (30)
43
43 (31)
44
44 (32)
45
45 (33)
46
46 (34)
47
47 (35)
48
48 (36)
49
49 (37)
50
50 (38)
< >
page |< < (38) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div14" type="section" level="1" n="13">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1336" xml:space="preserve">
              <pb o="38" file="0050" n="50" rhead="Diſſertatio Tertia"/>
            aut aquæ, validiùs ſurſum conanti, ideoque ſaxa, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1337" xml:space="preserve">plumbum deor-
              <lb/>
            ſum extrudenti. </s>
            <s xml:id="echoid-s1338" xml:space="preserve">Vtraque hypotheſis autem ſolius grauitatis, aut
              <lb/>
            ſolius leuitatis videtur poſſe experimentis ſatisfacere: </s>
            <s xml:id="echoid-s1339" xml:space="preserve">probabi-
              <lb/>
            lius igitur cenſendum eſt alia à grauitate, alia à leuitate, alia
              <lb/>
            alijs à cauſis pendere. </s>
            <s xml:id="echoid-s1340" xml:space="preserve">Neque enim mihi videtur ineptè philoſo-
              <lb/>
            phatus Ariſtoteles li.</s>
            <s xml:id="echoid-s1341" xml:space="preserve">1.</s>
            <s xml:id="echoid-s1342" xml:space="preserve">de Cęlo text. </s>
            <s xml:id="echoid-s1343" xml:space="preserve">89.</s>
            <s xml:id="echoid-s1344" xml:space="preserve">hanc extruſionem reijciens,
              <lb/>
            quæ corpori extruſo violenta accideret, *tardiùs enim moueretur*
              <lb/>
            *maior ignis ſurſum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1345" xml:space="preserve">maior terra deorſum: </s>
            <s xml:id="echoid-s1346" xml:space="preserve">nunc autem contra*
              <lb/>
            *ſemper maior ignis velociùs fertur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1347" xml:space="preserve">maior terrain ſuum lo-*
              <lb/>
            *cum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1348" xml:space="preserve">Neque velociùs vtique propè finem ferrentur, ſi vi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1349" xml:space="preserve">ex-*
              <lb/>
            *truſione mouerentur.</s>
            <s xml:id="echoid-s1350" xml:space="preserve">* Maiori ſcilicet moli maior grauitas congruit,
              <lb/>
            adeoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1351" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1352" xml:space="preserve">magis reſiſtit impellenti: </s>
            <s xml:id="echoid-s1353" xml:space="preserve">dumque aër à circum obſidente
              <lb/>
            aquâ extruditur, ſemper minùs habet aquæ, cuius impulſu vrgea-
              <lb/>
            tur, ac propterea minore vi ſurſum ferretur.</s>
            <s xml:id="echoid-s1354" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1355" xml:space="preserve">Maur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1356" xml:space="preserve">Sed quæ demum illa ſunt, quibus vulgaris Philoſophia
              <lb/>
            (quandoquidem hoc vocabulo vti placuit) tum grauitatem, tum
              <lb/>
            leuitatem admittens adeò ægrè ſatisfaciat, vt propterea opus ſit
              <lb/>
            aëri grauitatem adſtruere?</s>
            <s xml:id="echoid-s1357" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1358" xml:space="preserve">Dand. </s>
            <s xml:id="echoid-s1359" xml:space="preserve">Non omnia memoria parùm tenax ſuggerit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1360" xml:space="preserve">ſed inter
              <lb/>
            cœtera præcipuum videtur experimentum olim à Torricellio pro-
              <lb/>
            poſitum, in quo Mercurius ſiſtulam implens ſuperiùs clauſam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1361" xml:space="preserve">
              <lb/>
            inferiùs hiantem intrà vaſis ſubiecti Mercurium, aut omnino ſuſ-
              <lb/>
            penſus manet, ſi perpendiculum ſupra ſubiecti Mercurij ſuperſiciem
              <lb/>
            non excedat digitos 30, aut ſi hos excedit, vſque eò deſcendit,
              <lb/>
            dum perpendiculi altitudinem metiantur digiti 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s1362" xml:space="preserve">Si quæras, quid
              <lb/>
            huic altitudini legem adeò certam ſtatuat, aiunt eſſe cylindri aërij
              <lb/>
            Mercurium in vaſe prementis altitudinem perpendicularem, quæ
              <lb/>
            ad Mercurij in ſiſtulâ ſuſpenſi altitudinem habeat Rationem ean-
              <lb/>
            dem, quæ reciprocè intercedit inter ſpeciſicam grauitatem Mer-
              <lb/>
            curij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1363" xml:space="preserve">grauitatem aëris; </s>
            <s xml:id="echoid-s1364" xml:space="preserve">ſunt enim æquales horum cylindrorum,
              <lb/>
            aërij ſcilicet & </s>
            <s xml:id="echoid-s1365" xml:space="preserve">Mercurialis, grauitates abſolutæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1366" xml:space="preserve">Hinc eſt in altiſ-
              <lb/>
            ſimis montibus notabiliter minorem deprehendi Mercurij ſuſpenſi
              <lb/>
            altitudinem, quàm in ſubiectâ valle aut planitie; </s>
            <s xml:id="echoid-s1367" xml:space="preserve">quia videlicet
              <lb/>
            decurtatus aëris cylindrus minorem habens grauitatem non tantâ
              <lb/>
            vi Mercurium vaſis vrget, vt impedire valeat deſcenſum Mercu-
              <lb/>
            rij grauioris altitudinem digitorum 30 habentis. </s>
            <s xml:id="echoid-s1368" xml:space="preserve">Quod ſi in vaſe
              <lb/>
            ſuperfundatur Mercurio aqua, in ſiſtulâ ſuſpenſus Mercurius exce-
              <lb/>
            dit altitudinem digitorum 30, quia cylindrus ex aquâ & </s>
            <s xml:id="echoid-s1369" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>