Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 290 > >|
14 tera: capienda eſt vna tertia pro ṗma parte: et ſex­
quitertia. / vna quarta et ſexquiquarta vna quinta
et ſexquiquīta vna ſexta: et ſic cõſequēter.
Probat̄̄ /
qm̄ ad diuidēdum corpus aliqua ꝓportione: pro
prima parte capiēdus eſt exceſſus quo numerꝰ ma­
ior et primus talis ꝓportionis excedit numerū mi­
norē eiuſdē ꝓportiõis: vt facile educitur ex prima
cõcluſione adiūcta ſcḋa ſuppoſitione: ſed primus
numerꝰ et maior ꝓportionis ſuperparticularis ex­
cedit numeꝝ minorē ſemꝑ vna parte aliquota ſui
denoīta a numero maiore: vt primꝰ numerꝰ et ma­
ior ꝓportionis ſexq̇altere excedit minorē per vnã
tertiã ſui: et primꝰ numerꝰ et maior ꝓportiõis ſex-
quitertie excedit minorē.
per vnã quartã ſui primꝰ
vero numerꝰ et maior ꝓportiões ſexquiquarte ex­
cedit minorē per vnã quintaꝫ ſui: vt ptꝫ ex genera-
tione ſpecierū ꝓportionis ſuperparticularis ca-
pite ſecūdo huius partis: igitur diuidendo ꝓpor­
tione ſexquialtera debet capi vna tertia ꝓ prima
parte: et ſexquitertia vna quarta: et ſic conſequen­
ter.
Patet igitur concluſio. 11Correla­
rium.
¶ Ex hac concluſione
ſequitur /  diuiſo corpore per partes ꝓportiona­
les proportiõe ſexquialtera reſiduū a prima par­
te eſt duplum ad primū: et ſexquitertia triplū: et ſex­
quiquarta quadruplã: et ſexquiquinta. / quintuplū
et ſic in infinitū.
oppoſito modo ad ſpecies ꝓpor-
tionis multiplicis incipiēdo a tripla.
Probatur
hoc correlariū.
qm̄ diuiſo corpore proportiõe ſex­
quialtera prima pars eſt vna tertia. / vt ptꝫ ex pre­
cedēti concluſione: ergo reſiduum a prima eſt due
tertie.
Modo due tertie ſunt duplum ad vnã. Iteꝫ
diuiſo corpore ꝓportiõe ſexquitertia prima pars
corporis ē vna quarta: igit̄̄ reſiduū a prima eſt .3.
quarte ſed triū quartarū ad vnã quartam eſt pro­
portio tripla: igitur.
Iteꝫ diuiſo corpore ꝓportio­
ne ſexquiquarta prima pars eſt vna quinta / vt ptꝫ
ex prima concluſione: igit̄̄ totū reſiduū eſt .4. quin­
te.
Modo .4. quītarum ad vnã quintam eſt pro-
portio quadrupla et ſic de qualibet alia ꝓbabis
Patet iſte conſequētie ex ſecunda ſuppoſitione.
Quinta concluſio. Ad diuidendum
corpus qua placuerit ꝓportiõe ſuprapartiēti ge-
nerentur ſpecies huiꝰ ꝓportionis ſereatim modo
poſito in ſecundo capite huiꝰ partis: et diuidatur
corpus in tot partes quotus eſt nūerus inferioris
ordinis: et ex illis partibus capiantur tot pro re-
ſiduo a prima parte ꝓportionali quotꝰ eſt nume­
rus ſuperior: et reſiduū erit prima pars ꝓportio-
nalis:
Exemplū / vt cõſtituatur naturalis ſeries nu­
meroꝝ incipiendo a ternario: et cõſtituatur inferꝰ
ſeries omnium numerorum impariuꝫ incipiēdo a
quinario / vt patet in figura.
Tunc ſi vis diuidere aliquod corpus in ꝓportiõe
ſuprabipartiente tertias: q2 numerus inferior in
illa ſpecie eſt quinariꝰ diuidas totū corpꝰ ī quī
quintas: et q2 nūerus ſuperior eſt ternariꝰ: capias
ꝓ reſiduo a ṗma parte ꝓportionali tres quītas et
manebūt due quīte: et ille due quīte ſunt ṗma pars
ꝓportiõalis ꝓportiõe ſuprabipartiēte tertias.
Et
iſto modo in oībus aliis ſpecieꝰ operaberis.
Et
qm̄ in capite ſcḋo vbi generant̄̄ ſpecies huiꝰ ꝓpor­
tionis nõ oēs generant̄̄ quãuis generent̄̄ infinite
Ideo ad diuidendū corpꝰ qua volueris ꝓportiõe
ſuprapartiēte vtaris doctrina ſecūde cõcluſionis
Patet hec cõcluſio facile ex cõcluſiõe ſecūda. ¶ Ex
hac cõcluſione ſequit̄̄ /  in diuiſiõe corporis ṗma
ſpecie ꝓportiõis ſuprapartientis ſignate inferiꝰ
reſiduū a prima parte ꝓportiõali eſt ſexquialteꝝ
ad primã: et in ſecūda ſpecie reſiduū a prima eſt ſex­
quitertiū ad primã: et in tertia ſpecie eſt ſexquiq̈r­
tū ad primã: et in q̈rta reſiduū a prima erit ſexqui­
quītū ad primã: et ſic in īfinitū ꝓcedēdo ꝑ ſpecies
ꝓportionis ſuꝑparticularis.
Probat̄̄ hoc corre-
lariū / qm̄ in prima ſpecie illaꝝ ſpecieꝝ generataꝝ
in figura ꝓ reſiduo a prima parte ꝓportionali ca­
piūtur tres quīte: et ꝓ prima parte manēt due quī­
te / vt ptꝫ ex concluſione precedēti: ſed triū quītarū
ad duas quītas eſt ꝓportio ſexquialtera: igr̄.
Itē
in ſcḋa ſpecie ꝓ reſiduo a prima parte ꝓportõali
capiunt̄̄ quatuor ſeptime: et ꝓ prima tres ſeptime
ſed quatuor ſeptimaꝝ ad tres ſeptimas in ꝓpor-
tio ſexq̇tertia: igr̄.
In tertia / vero ſpecie ꝓ reſiduo
a prima capiūtur quī none: et pro prima reſidue
q̈ttuor none: ſed q̇n nonaꝝ ad quattuor nonas
eſt ꝓportio ſexquiq̈rta igit̄̄.
Et ſic ꝓbabis de qua­
libet alia ſpecie illiꝰ figure.
Ptꝫ igit̄̄ correlarium
¶ Sed ad īueniēdã ꝓportionē reſidui a ṗma par­
te proportiõali ad ipſam primam in reſiduis ſpe­
ciebus conſulas ſecundam concluſionem.
Sexta concluſio. Ad diuidendū cor­
pus qua volueris ꝓportione multiplici ſuꝑparti­
culari: generent̄̄ in nūeris ſpecies huiꝰ ꝓportiõis
modo poſito in ſecūdo capite huiꝰ partis: et diui­
datur corpus in tot partes quotꝰ eſt numerꝰ infe­
rioris ordinis: et ex illis partibꝰ capiant̄̄ tot ꝓ re­
ſiduo a prima parte ꝓportionali quotus eſt nume­
rus ſuperior: et reſiduū erit prima pars ꝓportiõa­
lis.
Et eodē modo fiat diuidēdo ꝓportõe multipli­
ci ſuprapartiēte: vt ad diuidendū corpꝰ ꝓportiõe
dupla ſexquialtera: q2 numerꝰ maior ī illa ſpecie
eſt quinariꝰ: diuidat̄̄ corpus in quī quītas: et q2
numerꝰ minor eſt binariꝰ capiant̄̄ due quīte ꝓ re-
ſiduo a prima parte ꝓportiõali: et tres quīte erūt
ṗma pars ꝓportionalis: et tres quīte reſidui ſcḋa
et iteꝝ tres quinte reſidui a prima et ſcḋa, tertia: et
ſic ſine termīo.
Itē ſi vis diuidere corpꝰ ꝓportione
dupla ſuprabipartiēte tertias diuidas corpus in
octo octauas: q2 nūerꝰ octonariꝰ eſt nūerꝰ maior
illius ꝓportiõis: et capias ꝓ reſiduo a ṗma parte
proportiõali tres octauas: et reſidue quī octaue
erūt prima pars ꝓportiõalis: et quī octaue reſi
dui erūt ſcḋa pars proportiõalis: et ſic cõſequēter
Ptꝫ hec cõcluſio ex ſcḋa cõcluſiõe 22Correla-
rium.
¶ Ex quo ſequit̄̄ /
 in oībus ſpeciebꝰ ꝓportiõis multiplicis ſuꝑpar­
ticularis aut multiplicis ſuprapartiētis: et etiã in
oībus aliis reſiduū a prima parte ꝓportionali hꝫ
ſe ad primã partē ꝓportiõalē in ea proportõe qua
ſe habēt nūeri ſuperiores in figuris ſuaꝝ genera-
tionū ad nūeros ꝑ quos īferiores excedūt ſuperio­
res: vt in proportiõe dupla ſexquialtera q2 nūerꝰ
ſuperior eſt binariꝰ et nūerus īferior quinarius: et
quinariꝰ excedit binariū ꝑ ternariū.
reſiduū a pri­
ma parte ꝓportionali in tali proportiõe ſe habet
ad primã partē proportionalē ſicut duo ad tria et
q2 in proportiõe dupla ſuprabipartiente tertias
nūerus ſuperior eſt ternariꝰ: et inferior octonariꝰ
et octonariꝰ excedit ternariū ꝑ quīariū.
ideo in ta­
lis proportionis diuiſione reſiduū a prima parte
proportiõali ſe hꝫ ad primã ſicut q̇nariꝰ ad terna­
riū.
Probat̄̄ hoc correlariū ex ſecūda cõcluſione:

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index