Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 290 > >|
28 portio / qḋ fuit ꝓbãdū. Et ſic ptꝫ ↄ̨cluſio gñaliter.
111. correl.
ſcḋa ꝓṗe­
tas medi­
etatꝪ gro­
trice.
¶ Ex hac concluſione ſequitur primo /  conſtitu-
tis quatuor terminis in hac medietate ſicut ag-
gregatum ex primo et ſecundo ad ſecundū ita ag­
gregatū ex tertio et quarto ad quartū vt conſtitu­
tis his quatuor terminis .8.4.6.3. ſicut ſe habent
8. et .4. ad .4. ita .6. et .3. ad .3.
Probatur / et ſint q̈-
tuor termini in hac medietate geometrica ꝓpor-
tionabiles a.b.c.d. / dico /  qualis eſt ꝓportio .ab.
ad b. talis eſt .cd. ad d.
Quod probatur ſic et vo­
lo /  b. addatur ipſi a. et d. ipſi c. / et arguo ſic / ſicut
ſe habet a. ad b. ita c. ad .d. / ergo b. eſt talis pars ali­
quota vel partes aliquote et eiuſdem denomina-
tionis reſpectu a. qualis eſt d. reſpectu c. (et proce­
das a maioribus verſus minores) et b. additur ip­
ſi a. et d. ipſi .c. / igitur equalem ꝓportionem acqui­
rit a. ſupra ſe ſicut c. ſupra ſe
Patet conſequentia
ex correlario vndecime ſuppoſitionis: et eandeꝫ ꝓ­
portionē quã acquiſiuit a. ſupra ſe acquiſiuit pro­
portio ipſius a. ad b. et ſimiliter eam quam acqui­
ſiuit c. ſupra ſe acquiſiuit ꝓportio ipſius c. ad d. /
vt patet ex probatione none ſuppoſitionis / igitur
facta tali acquiſitione qualis eſt proportio .ab.
ad b. talis eſt .cd. ad d. / quod fuit ꝓbandum
Pa-
tet conſequentia / quia ꝓportio a. ad b. eſt equa-
lis proportioni c. ad d. et equalem ꝓportionem ac­
quirunt ille due proportiones / igitur ī fine manēt
eq̈les / q2 ſi equalibus eq̈lia addas etc. ſꝫ in fine vna
illaꝝ ꝓportionū ē .ab. ad .b. et alia ē .cd. ad d. / er-
go proportio .ab. ad .b. eſt equalis ꝓportioni .cd.
ad d.
Eodē mõ ꝓbabis / ſi procedas ad minoribus
ad maiores termīos in ꝓportiõe mīoris īeq̈litatꝪ
Sed eadē hypotheſi retēta gñaliter probat̄̄ corre­
lariū ſic: et volo /  a. diminuat̄̄ ad eq̈litatē b. et c. ad
equalitatē d. / et ſic ꝑdēt eq̈les ꝓportiones ex hypo­
theſi: deiñ reſiduū ipſius a. acq̇rat ſupra ſeipſū b.
et reſiduū c. aq̇rat ipſū d. / et manifeſtum eſt /  ag-
gregati ex reſiduo a. et ipſo b. ad ipſū b. et aggre­
gati ex reſiduo ipſiꝰ c. et ipſo d. ad ipſū d: eſt eq̈lis
ꝓportio puta dupla: volo igit̄̄ /  aggregatum ex
reſiduo ipſius a. et ipſo b. acq̇rat illa quãtitatem
quã deꝑdidit a. ita  maneat aggregatū ex a. et b.
et aggregatū ex reſiduo ipſius c. et ipſo d. acq̇rat
quãtitatē quã deꝑdidit ipſū c. ita  maneat in fi-
ne aggregatū ex c. et d. / et tunc ſeq̇tur /  aggregati
ex a. et b. ad ip̄m b. et aggregati ex c. et d. ad ipſum
d. ē eadē ꝓportio / qḋ fuit ꝓbãdū.
Probat̄̄ ↄ̨ña. q2
illi termini añ acq̇ſitionē quãtitatū deꝑditaꝝ ab
ipſo a. et ipſo c. / ſe hēbaut in eadē ꝓportione puta
dupla / vt dictū ē: et acq̇ſiuerunt eq̈les ꝓportiones
termini maiores illaꝝ ꝓportionū: igit̄̄ iter datos
terminos manet eq̈lis ꝓportio: q2 ſi eq̈libꝰ eq̈lia
addas etc
Probatur minor: q2 medietates illorū
terminorū maiorū eq̈les ꝓportiões acq̇ſiuer̄t: igi­
tur et ipſi termini maiores eq̈les proportiões acq̇­
ſinerūt / vt ptꝫ ex tertia cõcluſione ſeptimi capitꝪ ṗ­
me ꝑtis: et p ↄ̨ñs proportiões quas hñt ad mīores
terminos eq̈les proportiones acq̇ſiuerūt / vt ptꝫ ex
ſuppoſitione huiꝰ. 22 2. correl.
3. ꝓṗetaſ
medieta­
tꝪ geome­
trice.
Et ſic ptꝫ correlariū / qḋ ſit medi­
etatis geometrice ſcḋa proṗetas
¶ Seq̇tur ſeḋo / 
in hac medietate cõſtitutis .4. termīs q̈lis ē ꝓpor-
tio ṗmi ad m talis ē ꝓportio aggregati ex ṗmo et
tertio ad aggregatū ex ſcḋo. et .4. vt cõſtitutis his
terīs .12.6.4.2. q̈ĺ ē ꝓportio .12. ad .6. taĺ ē ꝓportõ
12. et .4: ad .6. et .2.
Probat̄̄ / ſint .4: terī ī hac medie­
tate a.b.c.d. / et dico /  ſic̈ a. ad b. ita aggregatū ex
a. et c. ad aggregatū ex b. et d.
Qḋ ſic oñdit̄̄ / et .1. ī nū­
ris / et volo /  a. acq̇rat c. et b. acq̇rat d. (et ꝓcedo a
maioribꝰ) / et arguit̄̄ ſic ſicut ſe hꝫ a. ad b. ita c. ad d /
igr̄ ꝑmutatī ex .4. ↄ̨cĺoe ſicut ſe hꝫ a. ad c. ita b. ad d /
et ex ↄ̨ñti ſeq̇r̄ /  c. ē ꝑs aliq̊ta vĺ ꝑtes reſpectu a. eiuſ­
dē denoīatiõis ſicut d. reſpectu b. vel eoↄ̈ ſi ꝓpor-
tio a. ad c. ſit mīorꝪ īeq̈litatꝪ: et a. aq̇rit c. et b. aq̇rit d /
igr̄ q̀lē ꝓportionē aq̇rit nūerꝰ maior hꝰ ꝓportõis q̄
ē a. ad b. talē acq̇rit nūerꝰ mīor.
Cõſequētia / ptꝫ ex
ſcḋo correlario octaue ſuppõis: g̊ ī fine facta tali
acq̇ſitiõe manet eadē ꝓportio ſiue eq̈lis illi q̄ ē īter
a: et b. / vt ptꝫ ex correlario decime ſuppõnis / et in fi­
ne manet proportio .ac. ad bd. / g̊ proportio .ac. ad
.bd. ē equalis ꝓportioni a. ad b. / qḋ fuit probandū
Sed eadē hypotheſi retēta probo gñaliter /  ſicut
ſe hꝫ c. ad d. / ita ſe hꝫ aggregatū ex .ac. ad aggrega­
tū ex .bd.
Et arguo / ſic ſicut ſe hꝫ a. ad b. ita c. ad d. / g̊
ex ↄ̨cluſione ſicut ſe hꝫ a. ad c. ita b. ad d. diminuat̄̄ /
igr̄ a. ad equalitatē c. et b. ad equalitatē d. / et ſic ma­
nifeſtū ē /  equalē ꝓportionē deꝑdūt a. et b.
Uolo
igr̄ /  reſiduū ex a. acq̇rat ſupra ſeipſū c. et reſiduū
ex b. ipſū d. et tūc aggregati ex reſiduo a. et ipſo c.
ad ipſū c. ē illa proportio q̄ ē aggregati ex r̄ſiduo
b. et ipſo d. q2 dupla / vt ↄ̨ſtat: acq̇rat g̊ aggregatū
ex reſiduo a. et ip̄o c. quãtitatē quã ꝑdidit a. et ag-
gregatū ex reſiduo b: et ip̄o d. quãtitatē quã deꝑdi­
dit b. et tūc manifeſtū ē /  ꝓportio aggregati ex re­
ſiduo a. et ip̄o c. ad ipſū c. et ꝓportio aggregati ex
reſiduo b. et ipſo d. ad ipſū d. eq̈les ꝓportiones ac­
q̇rūt q2 medietates maioꝝ termīoꝝ equales ꝓpor­
tiões acq̇rūt puta illas quas antea pdiderūt et ſic
maiores termī illaꝝ ꝓportionū eq̈les ꝓportiões
acq̇r̄t / vt pꝫ ex tertia ↄ̨cĺoe ſeptī capitis ṗme ꝑtꝪ: igr̄
īter illos termīos q̇ ſūt iã .ac. et c. et .bd. et b. manet
adhuc eq̈lis ꝓportio: et ꝑ ↄ̨ñs ſicut ſe hꝫ aggrega-
tū ex a. et c. ad ipſū c. ita ſe hꝫ aggregatū ex b. et d.
ad ip̄m d. / igr̄ ex ↄ̨cluſione ſicut ſe hꝫ aggregatū ex
a. et c. ad aggregatū ex b. et d. ita ſe hꝫ c. ad d. / quod
fuit ꝓbandū.
Et ſolēt antiq̇ geometre et ſignanter
calculator vti hoc correlario ſub his rermīs 33eadē ē ꝓ-
portio di­
uiſoꝝ et ↄ̨­
iūctoruꝫ.
Qua­
lis ē ꝓportio diuiſoꝝ talis ē ↄ̨iūctoꝝ: vt ſi ſint due
ꝓportiões duple: et cõpulet̄̄ terminꝰ maior vniꝰ cū
termīo maiore vlteriꝰ: et mīor vniꝰ cū mīore alteri­
us īter illos termīos ſic ↄ̨iūctos manebit ꝓportio
dupla. 444. ꝓprie­
tas medi­
etatꝪ geo­
metrice
¶ Seq̇tur .3. /  .4. termīs in hac medietate ↄ̨­
ſtitutis: q̈lis ē ꝓportio ſcḋi ad ṗmū talis ē quarti
ad tertiū vt ↄ̨ſtitutis.
his 4: termīs .8.4.6.3. q̈lis ē
ꝓportio .4. ad .8. talis ē .3. ad 6.
Ptꝫ hoc coreela-
riū facile / qm̄ ſꝑ ꝓportiões mīoris īeq̈litatis ſunt
eq̈les īter ſe cū ꝓportiões maioris īeq̈litatis q̇bus
corrñdent īter ſe ſūt equales: et eoↄ̈.
Sicut eī oēs
duple ſūt equales: ita oēs ſubduple ſūt equales: et
ſic̈ oēs ſubtriple ſṫ eq̈les: ita oēs triple igr̄ vĺr ſi ta­
lis ꝓportio fuerit a. ad b. maioris īeq̈litatꝪ q̈lis ē
c. ad d. ↄ̨ñs ē  ꝓportio mīoris īeq̈litatꝪ d. ad c. et
b. ad a ſint eq̈les.
Et ita ēt ꝓbaſſes ſi a. ad .b. fuiſſꝫ
ꝓportio mīoris īeq̈litatꝪ.
Et hec ſit .4. ꝓṗetas geo­
metrice medietatꝪ.
¶ Seq̇t̄̄ .4. /  diſpoſitis .4. ter-
mīs ſicut ṗmꝰ et ſcḋs ad m et tertiꝰ et quartꝰ ad q̈r
ita ṗmꝰ ad m et tertiꝰ ad q̈rtū / vt ↄ̨ſtitutis his .4.
termīs .8.4.2.1. / q2 .8. et 4. ad .4. ē talis ꝓportio q̈­
lis ē .2. et .1. ad .1. / vt pꝫ ex ṗmo correlario huiꝰ ↄ̨clu­
ſionis.
Iõ q̈lis ē ꝓportio ṗmi ad m talis ē terti ad
.4. / vt ↄ̨ſtat.
Probat̄̄ ṗmo / ī nūeris ſint .4. nūeri a.
b.c.d. et ſicut .ab.. ad .b. ita c. ad .cd. / tūc ḋt correĺm /
 ſicut a. ad b. ita c. ad d. et ſit .a maiꝰ b. et c. maiꝰ d.
et deꝑdat .ab:b. et .cd.d. / et arguit̄̄ ſic ſicut ſe hꝫ .ab.
ad b. ita c.d. ad d. / igr̄ b. ē talis ꝑs aliq̊ta vel ꝑtes
aliq̊te et eiuſdē denoīatiõis reſpectu ipſiꝰ .ab. / q̈lis
ē d. reſpectu .cd. et .ab. ꝑdit b. et .cd. ꝑdit d. / g̊ illi duo
nūeri maiores puta .ab. et .cd. ꝑdūt eq̈les ꝓportio­
nes / vt pꝫ ex .1. correĺ. 8. ſuppõis / g̊ ſeq̇t̄̄ /  quãtã ꝓ­
portionē adeq̈te ꝑdit ꝓportio ab. ad b. tãtã ade­
q̈te ꝑdit ꝓportio .cd. ad d. / vt pꝫ ex nona ſuppoſiti­
one: et ille ꝓportões ante erãt equales / vt ponitur
igitur mõ manēt equales: q2 ſi ab equalibus equa­

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index