Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N10136" level="2" n="1" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N11397" level="3" n="6" type="chapter" type-free="capitulum">
              <p xml:id="N114FA">
                <s xml:id="N11545" xml:space="preserve">
                  <pb chead="Prime partis" file="0017" n="17"/>
                in proportione que eſt medietas duple vt conſtat:
                  <lb/>
                quia illa eſt proportio diuiſionis: et prima pars
                  <lb/>
                proportionalis impar eſt medietas totius aggre­
                  <lb/>
                gati ex omnibus imparibus: et prima par que eſt
                  <lb/>
                ſecunda eſt medietas aggregati ex omnibus pa-
                  <lb/>
                ribus: vt patet ex duabus primis partibus corre-
                  <lb/>
                larii: ergo medietas omnium imparium ſe habet
                  <lb/>
                ad medietatem omnium parium in proportione
                  <lb/>
                que eſt medietas duple: quod fuit probandum.</s>
              </p>
              <note position="left" xml:id="N1155C" xml:space="preserve">Quartū
                <lb/>
              correlar̄.</note>
              <p xml:id="N11562">
                <s xml:id="N11563" xml:space="preserve">¶ Sequitur quarto /  diuiſo corpore per partes
                  <lb/>
                proportionales proportione irrationali que eſt
                  <lb/>
                medietas triple: omnes partes impares talis di-
                  <lb/>
                uiſionis ſe habent in proportione tripla: et etiam
                  <lb/>
                omēs pares: et omnes inter quas mediant tres in
                  <lb/>
                proportione nouocupla: et aggregatum ex omni-
                  <lb/>
                bus imparibus ſe habet ad aggregatum ex omni­
                  <lb/>
                bus paribus in proportione que eſt medietas tri-
                  <lb/>
                ple. </s>
                <s xml:id="N11576" xml:space="preserve">Hoc correlarium cum precedenti ſimilem de-
                  <lb/>
                monſtrationem admittit.</s>
              </p>
              <p xml:id="N1157B">
                <s xml:id="N1157C" xml:space="preserve">Tertia concluſio: </s>
                <s xml:id="N1157F" xml:space="preserve">Ad diuidendū cor­
                  <lb/>
                pus in partes proportionales infinitis ſpeciebus
                  <lb/>
                proportionis irrationalis maioris dupla: vt pu-
                  <lb/>
                ta proportione que eſt totius diametri ad exceſſū
                  <lb/>
                quo ipſa diameter excedit coſtam et totius diame­
                  <lb/>
                tri cum medietate exceſſus quo excedit coſtam vel
                  <lb/>
                ad quarta in vel ad quintã vel ad ſextã vt ſuperiꝰ
                  <lb/>
                dictum eſt: pro prima parte proportionali capi-
                  <lb/>
                endus eſt exceſſus quo quãtitas maior excedit mi­
                  <lb/>
                norem in tali proportione: et quãtitas miuor pro
                  <lb/>
                reſiduo vt ſi velis partiri corpꝰ in partes propor­
                  <lb/>
                tionales proportione que eſt totius diametri ad
                  <lb/>
                exceſſum quo diameter excedit coſtam: capienda
                  <lb/>
                eſt coſta quadrati cuius illud corpus diuidendum
                  <lb/>
                eſt diameter pro prima parte proportionali: et ſic
                  <lb/>
                pro reſiduis maneat exceſſus que eſt quãtitas mi-
                  <lb/>
                nor talis proportionis: et pro ſecunda capien-
                  <lb/>
                da eſt coſta quadrati cuius totum aggregatum ex
                  <lb/>
                omnibus ſequentibus primam eſt diameter: et ad­
                  <lb/>
                dandam tertiam capiatur coſta quadrati cuius
                  <lb/>
                eſt diameter aggregatum ex omnibus ſequenti-
                  <lb/>
                bus primam et ſecundam. </s>
                <s xml:id="N115AC" xml:space="preserve">Et ad diuidendum ali-
                  <lb/>
                quod corpus proportione que eſt totius diametri
                  <lb/>
                ad medietatē exceſſus quo excedit coſtaꝫ, pro pri-
                  <lb/>
                ma parte ꝓportionali capiendus eſt exceſſus quo
                  <lb/>
                maior quantitas excedit minorem tali proporti-
                  <lb/>
                one. </s>
                <s xml:id="N115B9" xml:space="preserve">Conſtituendum .n. eſt totum corpus diameter
                  <lb/>
                alicuius quadrati / et tunc pro prima parte propor­
                  <lb/>
                tionali capienda eſt tanta pars illius corporis 
                  <lb/>
                pro omnibus ſequentibus non maneat niſi medie­
                  <lb/>
                tas exceſſus quo tale corpus exiſtens diameter ex­
                  <lb/>
                cedit coſtam eiuſdem quadrati: et addandam ſe-
                  <lb/>
                cundam partem proportionalem conſtituatur to­
                  <lb/>
                tum / quod ſequitur primã diameter alicuius qua-
                  <lb/>
                drati: et pro ſecūda parte capiatur tantum /  pro
                  <lb/>
                ſequentibus non maneat niſi medietas exceſſus
                  <lb/>
                quo talis diameter excedit ſuam coſtam / et ſic con­
                  <lb/>
                ſequenter. </s>
                <s xml:id="N115D2" xml:space="preserve">Patet hec concluſio eo modo quo ſe-
                  <lb/>
                cūda huius capitis. </s>
                <s xml:id="N115D7" xml:space="preserve">Hic poteris multa correlaria
                  <lb/>
                inferre ſed iam ad ea inferenda ex predictis faci-
                  <lb/>
                lem haberes aditum. </s>
                <s xml:id="N115DE" xml:space="preserve">Et hec de proportione irra-
                  <lb/>
                tionali: et de diuiſione corporum eadem irratio-
                  <lb/>
                nali proportione: de qua non eſt facile cum rotio-
                  <lb/>
                ne loqui.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="N115E7" level="3" n="7" type="chapter" type-free="capitulum">
              <head xml:id="N115EC" xml:space="preserve">Capitulum ſeptimum / in quo agi­
                <lb/>
              tur de proportione ordinum par-
                <cb chead="Capitulū ſeptimū."/>
              tium proportionalium interſcala-
                <lb/>
              riter ſe habentium.</head>
              <p xml:id="N115F6">
                <s xml:id="N115F7" xml:space="preserve">OCcurrit nonnūquam in mate-
                  <lb/>
                teria de motu locali quo ad effectū et mo-
                  <lb/>
                tu augmentationis comparatio alicuius
                  <lb/>
                ordinis aliquarum partium proportionalium in­
                  <lb/>
                terſcalariter ſe habentiū ad alium ordinem par-
                  <lb/>
                tium proportionalium: vt cum volumus compara­
                  <lb/>
                re totum ordinem partium imparium toti ordini
                  <lb/>
                partium parium: vt iam ex parte tangebatur in
                  <lb/>
                precedēti capite: ideo non abs re pro noticia huiꝰ
                  <lb/>
                pono aliquas concluſiones.</s>
              </p>
              <p xml:id="N1160C">
                <s xml:id="N1160D" xml:space="preserve">Prima cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N11610" xml:space="preserve">Diuiſo corpore per
                  <lb/>
                partes proportionales quauis proportione: et ca­
                  <lb/>
                ptis certis ordinibus partium proportionalium
                  <lb/>
                interſcalariter ſe habentium: totum corpus ab-
                  <lb/>
                ſoluentibus: tunc illi ordines ſe habent continuo
                  <lb/>
                in proportione diuiſionis: vt ſi corpus diuidatur
                  <lb/>
                proportione dupla: et capiantur oēs partes inter
                  <lb/>
                quas mediant due pro primo ordine puta prima
                  <lb/>
                quarta, ſeptima, decima, tridecima .etc̈ / et deinde
                  <lb/>
                pro ſecundo ordine ſecunda, quinta, octaua, vn-
                  <lb/>
                decima, decima quarta, et ſic cõſequenter. </s>
                <s xml:id="N11627" xml:space="preserve">et demū
                  <lb/>
                pro tertio ordine capiantur tertia, ſexta, nona,
                  <lb/>
                duodecima, quindecima, et ſic deinceps. </s>
                <s xml:id="N1162E" xml:space="preserve">Dico / 
                  <lb/>
                primus ordo ſe habet ad ſecundū in ꝓportiõe du-
                  <lb/>
                pla: et etiam ſecundus ad tertium in proportione
                  <lb/>
                dupla. </s>
                <s xml:id="N11637" xml:space="preserve">Et eſto /  centum ordines caperes illi etiaꝫ
                  <lb/>
                in proportione dupla continuo ſe haberent. </s>
                <s xml:id="N1163C" xml:space="preserve">Pa-
                  <lb/>
                tet hoc / quoniam cuiuſlibet illorum ordinum con-
                  <lb/>
                tinuo partes correſpõdentes ſe habent in eadem
                  <lb/>
                proportione: igitur in quacū proportione ſe ha­
                  <lb/>
                bent continuo prime partes illorum ordinum in
                  <lb/>
                eadem proportione continuo ſe habent ille ordi-
                  <lb/>
                nes: ſed prime partes ſe habent in proportione di­
                  <lb/>
                uiſionis / vt conſtat: igitur et illi ordines. </s>
                <s xml:id="N1164D" xml:space="preserve">Proba-
                  <lb/>
                tur tamen cõſequētia per hanc regulam. </s>
                <s xml:id="N11652" xml:space="preserve">Quado-
                  <lb/>
                cū aliqua diuiduntur equali ꝓportione in qua-
                  <lb/>
                cū proportione ſe habent prime partes propor­
                  <lb/>
                tionales in eadem proportione ſe habent et ipſa
                  <lb/>
                tota: quoniam ſunt partes aliquote eiuſdē deno-
                  <lb/>
                minationis. </s>
                <s xml:id="N1165F" xml:space="preserve">Modo in quacū proportione ſe ha­
                  <lb/>
                bent partes aliquote eiuſdem denominationis in
                  <lb/>
                eadem ſe habent et ipſa tota quorum ſunt partes
                  <lb/>
                aliquote / vt poſtea demonſtrabitur igitur.</s>
              </p>
              <p xml:id="N11668">
                <s xml:id="N11669" xml:space="preserve">Secunda concluſio per modum do-
                  <lb/>
                cumenti poſita. </s>
                <s xml:id="N1166E" xml:space="preserve">Ad ſciendū quota pars vel quote
                  <lb/>
                partes aliquote eſt quilibet illorum ordinum vi-
                  <lb/>
                dendum eſt quot ſint ordines: et tunc cõſtituantur
                  <lb/>
                in numeris tot proportiões diuiſionis quot ſunt
                  <lb/>
                illi ordinis dempta vna: et coadunētur omnes ter­
                  <lb/>
                mini illarum proportionum: et diuidatur totū in
                  <lb/>
                tot partes aliquotas quotꝰ eſt numerus reſultãs
                  <lb/>
                et dentur primo ordini tot ex illis partibas qnotꝰ
                  <lb/>
                eſt maximus numerus in illis proportionibus: et
                  <lb/>
                ſecundo ordini tot quotus eſt ſecundus numerus:
                  <lb/>
                et ſic conſequenter. </s>
                <s xml:id="N11685" xml:space="preserve">Et ſic videbis quot partes ali-
                  <lb/>
                quotas et cuiꝰ denominationis continet primꝰ or­
                  <lb/>
                do: et ſecundus, et tertius, et ſic conſequenter. </s>
                <s xml:id="N1168C" xml:space="preserve">Exē-
                  <lb/>
                plum / vt ſi pedale fuerit diuiſum in partes propor­
                  <lb/>
                tionales proportione dupla conſtituantur tres
                  <lb/>
                ordines / vt paulo ãte exēplo expreſſimꝰ / q2 ibi tres
                  <lb/>
                ſunt ordines conſtituti: et proportio diuiſionis eſt
                  <lb/>
                dupla: conſtituas in numeris duas proportiones </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>