Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of figures

< >
< >
page |< < of 290 > >|
131 111. confir-
matio.
¶ Et confirmatur / quia cuiuſlibet motus vniformi-
ter difformis gradꝰ velociſſimꝰ .i. quo mouet̄̄ pun-
ctus velociſſime motꝰ tm̄ excedit gradū mediū ̄tū
gradꝰ mediꝰ excedit gradū quo mouet̄̄ pūctus tar-
diſſime motꝰ vt cõcedit hec opinio et cõis ſcola: ſed
motꝰ talis q̈drati a.b.c.d. nõ eſt huiuſmodi, igr̄ ta-
lis motꝰ nõ eſt vniformiter difformis.
Minor ꝓbat̄̄ /
q2 gradꝰ velociſſimꝰ illiꝰ partis eſt gradus octauꝰ
cū quadratū illud applicet̄̄ circūferētie rote: et me-
dius eſt vt quatuor, et motꝰ illiꝰ nõ terminat̄̄ ad nõ
gradū: ergo ſeq̇tur /  gradus velociſſimꝰ ꝑ maiorē
latitudinem excedit mediuꝫ quam medius excedat
infimum / quod fuit probandum.
222. confir-
matio.
¶ Confirmatur ſecundo principale argumentum /
q2 ſi motꝰ talis rote eſſet vniformiter difformis a
nõ gradū vſ ad octauū / ſeq̄ret̄̄ /  adequata velo-
citas illiꝰ rote eſſet vt quatuor: ſed ↄ̨ñs eſt falſū: igr̄
illud ex quo ſeq̇tur.
Cõſequētia eſt nota, et falſitas
ↄ̨ñtis argr̄ / q2 velocitas totiꝰ illiꝰ partis q̄ claudit̄̄
circulo minori .d.e.f. eſt vt duo cuꝫ ſit a quarto vſ
ad nõ gradū, et velocitas totiꝰ reſidui eſt vt ſex cum
ſit a quarto vſ ad octauum, et ſi eſſet in medietate
adequate faceret ad denoīationē totiꝰ motꝰ vt tria.
modo eſt in ſexquialtero maiori parte medietate: g̊
ſeq̇tur /  motꝰ eiꝰ facit ad denoīationē totiꝰ in ſex-
q̇altero magis: et ꝑ ↄ̨ñs / vt quatuor cū dimidio (cum
quatuor cū dimidio ad tria ſit ꝓportio ſexq̇altera) /
g̊ ſeq̇tur /  talis motus adequate eſt velocior quã vt
quatuor cū dimidio, et ꝑ ↄ̨ñs velocior quã vt quatu­
tor / qḋ fuit ꝓbandū.
Sed iã ꝓbo /  illa pars rote q̄
eſt totū reſiduū a minori circulo eſt in ſexquialtero
maior medietate, q2 illa pars eſt tres quarte totiꝰ
rote: igr̄ in ſexq̇altero eſt maior medietate
Probat̄̄ /
q2 medietas eſt due q̈rte: mõ triū quartaꝝ ad duas
q̈rtas eſt ꝓportio ſexq̇altera.
Sed iã ꝓbo añs vcꝫ / 
reſiduū illius rote a minori circulo ſit tres quarte
illius rote quia totius rote ad minorem totum cir-
culū eſt ꝓportio quadrupla: g̊ totū reſiduū a mīori
circulo qui eſt vna quarta eſt tres q̈rte: ſꝫ illa ꝑs eſt
totū reſiduū a mīori circulo / vt notū eſt: g̊ illa ē tres
q̈rte totiꝰ rote / qḋ fuit ꝓbandū. 33Brauar-
dinꝰ ī tra­
ctatu ꝓ-
portio-
nū capi-
te .4.
Sꝫ iã ꝓbo /  totius
rote ad mīorē circulū ei cõcētricū ſit ꝓportio q̈dru-
pla, q2 vt demõſtrat brauardinꝰ ī tractatu ꝓporti-
onū capite q̈rto ſēꝑ īter duos circulos īeq̈les eſt du­
plicata ꝓportio ad ꝓportionē q̄ eſt īter diametros
eorūdē circuloꝝ.
ita  ꝓportio circuloꝝ eſt ꝓportio
diametroꝝ duplicata / vt etiã facile poteſt intueri in
10[Figure 10] figura ſuppoſita
ſꝫ diametri totiꝰ
rote ad diametꝝ
circĺi d.e.f. ē ꝓpor­
tio dupla: g̊ totiꝰ
rote ad circulū .d
e.f. eſt ꝓportio q̈-
drupla q̄ ē dupla
ad duplã / qḋ fuit
ꝓbandū.
Qḋ o
diametri ad dia­
metꝝ ſit ꝓportio
dupla / ptꝫ ex caſu
prīcipalis argu-
mēti.
Et ſic ex hac deductiõe ptꝫ /  totꝰ ille motꝰ eſt
vt quī q2 ille tres q̈rte denominã vt q̈tuor cū di-
midio, et alia q̈rta  eſt mīor circulꝰ denoīat vt di-
midiū (cū ſit vt duo) / igr̄ totꝰ motꝰ eſt vt quī et ſic nõ
eſt adequate vt quatuor / quod fuit probandum.
Scḋo prīcipaliṫ arguit̄̄ ſic Si illa dif­
finitio eſſet bona ſeq̄ret̄̄ /  motꝰ celi nõ eſſet vnifor-
miter difformis q̊ ad ſubiectū: ſꝫ ↄ̨ñs eſt falſū / et ↄ̨tra
cõiṫ opinãtes / ir̄ illḋ ex q̊ ſeq̇tur.
Seq̄la ꝓbat̄̄ / et diuido
ṗmū mobile in duas medietates ꝑ coluꝝ vcꝫ ꝓcedē­
tē a polo artico ꝑ polū antarticū et ꝑ capita arietꝪ
et libre / q̊ poſito arguo ſic / nulla illaꝝ medietatū mo­
uet̄̄ vniformiṫ difformiṫ: igr̄ nec celū mouet̄̄ vnifor-
miṫ difformiṫ.
Cõſequētia ptꝫ, et argr̄ añs / qm̄ neu-
triꝰ illaꝝ medietatū pūctꝰ q̇ eſt ī medio tãtū excedi-
tur in velocitate a pūcto velociſſime moto ̄tū exce-
dit pūctū tardiſſime motū ſiue nõ g̈dū cū pūctꝰ exi-
ſtēs in medio ſit pūctꝰ exñs in circulo eq̇noctiali q̇ ē
pūctꝰ velociſſime motꝰ: igr̄ a nullo excedit̄̄ in veloci­
tate / et ꝑ ↄ̨ñs nõ tm̄ excedit a pūcto velociſſime moto
quantum excedit punctū tardiſſime motum vel nõ
gradum velocitatis / quod fuit probandum.
¶ Et confirmat̄̄ / q2 ſi eſſet aliquis motus vniformi-
ter difformis q̊ ad ſubiectū maxīe eſſet motꝰ localis
q̊ ꝑ rarefactionē mouet̄̄ vnū q̈dratū qḋ rarefit vni-
formiter a nõ g̈du in extremo q̇eſcēte vſ ad octauū
in altero extremo: ſꝫ hec nõ, igr̄.
Maior eſt nota cū
ↄ̨ña, et ꝓbat̄̄ mīor / q2 nõ cuiuſlꝫ ꝑtis illiꝰ g̈dus mediꝰ
tm̄ excedit̄̄ a velociſſimo quãto excedit g̈dū tardiſſi­
mū illiꝰ ꝑtis vĺ nõ g̈dū: igr̄ totū illud q̈dratū nõ mo­
uet̄̄ vniformiṫ difformiṫ q̊ ad ſubiectū.
Cõſequētia
ptꝫ ex definitiõe, et argr̄ añs, et ſigno vnã partē ī me­
dietate illiꝰ q̈drati q̄ velociꝰ rarefit: et ſit illa pars
figurata ꝑ modū duoꝝ lateꝝ vniꝰ triãguli faciētis
vnū angulū ſupra punctū mediū ex vno latere et ex
alio infra vt apparet in figura hic infra ſcripta.
11[Figure 11]
Tunc ſic arguitur / illa pars eſt pars illius q̈dra-
ti: et tamen ipſa non mouetur vniformiter dif-
formiter
: igitur propoſitum.
Arguitur antecedens / quia(?) pun­
ctus
exiſtens in medio illius partis in linea
procedente a puncto non moto vſque ad pun­
ctum
velociſſime motum ipſius q̈drati eſt
punctus medius totius q̈drati qui mouetur vt quatuor / vt
patet in figura: igitur ſi talis mouetur vniformiter diffor-
miter ſequitur / quae totus motus eius eſt vt quatuor / ſed conſequens
eſt falſum: igitur illud ex quo ſequitur.
Falſitas ↄ̨ñtis pro­
batur
/ quia(?) vtraque medietas talis partis velocius mouetur
per rarefactionem quam vt quatuor quia(?) vtriuſque illarum pun-
ctus
medius eſt intenſior quam vt .4. cum vtriuſque illarum me-
dietatum
punctus medius ſit ſupra punctum exiſtentem in
medio illius q̈drati: et ſic vtraque illarum mouetur velocius
̄ vt quatuor: ergo per conſequens tota illa pars cuius ille ſunt me­
dietates mouetur velocius quam vt quatuor / quod eſt oppoſitum
aut ſaltem infert oppoſitum conſequentis / quod erat probandum falſum.
In oppoſitū tñ arguit̄̄ / ꝑ cõmunē au-
ctoritatem recentiū pḣoꝝ hãc definitionē ponentiū
Pro ſolutiõe  enodatiõe huiꝰ q̄ſtiõis
pono aliquas cõcluſiones quibꝰ mediantibꝰ adīue­
niatur definitio motus vniformiter difformis quo
ad ſubiectum.
Prima ↄ̨̨cluſio. Motꝰ vniformiṫ dif-
formis quo ad ſubiectū nõ bene definit̄̄ iſto modo.
Motus vniformiter difformis quo ad ſubiectū eſt
cuiꝰ oēs partes īmediate ſcḋm extenſionē ſunt īme-
diate ſcḋm intenſionē motus ſiue velocitatū ita 
remiſſiſſimus gradus velocitatis qui eſt in intēſio-
ri ſit remiſſiſſimus qui non eſt in remiſſiori illarum
duarum partium ſibi immediatarum.
Probatur
hec concluſio: quia pono caſum /  ſit vna rota que
que mouetur a non gradu vſ ad certum gradum
ita  a centro eius q̇eſcente vſ ad mediū ſemidia­
metri ſit motus vniformiter difformis a nõ gradu
vſ ad quatuor et a pūcto medio ſemidiametri vſ-
 ad circūferentiã ſit motus vniformiter difformis

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index