Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
< >
page |< < of 290 > >|
129 falſū: igr̄ illud ex quo ſeq̇tur. Falſitas ↄ̨ñtis ꝓbat̄̄:
qm̄
īmediate poſt inſtãs qḋ eſt p̄ſens cõtinuo infini­
ta
puncta intrīſeca velociꝰ mouebūtur ipſa poten-
tia
a. / igr̄ īmediate poſt inſtãs / qḋ eſt p̄ſens moue­
bitur
velociꝰ quolibet pūcto intrīſeco / qḋ eſt oppo-
ſitū
cõſequētis illati.
Cõſequētia ptꝫ, et ꝓbat̄̄ añs,
qm̄
īmediate poſt inſtãs / qḋ eſt p̄ſens īfinita pūcta
p̄cedēt
ipſã potentiã / vt ptꝫ, q2 illa potentia erit in
aliquo
pūcto intrīſeco intēdat te ↄ̨tinuo motū
ſuū
: ergo īmediate poſt hoc cõtinuo īfinita puncta
velociꝰ
mouebūtur ipſa a: poña / qḋ fuit ꝓbandum.
Reſpõdeo cõcedēdo / qḋ infert̄̄ negã-
do
falſitatē ↄ̨ſequētis, et ad ꝓbationē falſitatis cõ­
ſequētis
, cõcedo ↄ̨ſequētiã, et negãdo añs: nec illud
añs
eſt ꝓpoſitio infert̄̄ in argumēto: ſꝫ ꝓpoſitio
infert̄̄ eſt iſta quolibet g̈du intrīſeco illiꝰ reſiſtētie
dato
incipit a. poña velociꝰ moueri: et velociꝰ inten­
dere
motū ſuū vera et ꝓbata eſt ſufficienter. 111. correĺ.
Ex
quo
ſeq̇tur / quolibet gradu ſiue pūcto ītrīſeco il-
lius
reſiſtentie īcipit a. potētia velociꝰ moueri: et
īcipit moueri quolibet gradu ſiue pūcto intrīſe-
co
illiꝰ reſiſtentie velociꝰ.
Patet correlariū ex lo-
gica
et caſu.
Unã illaꝝ ꝓpoſitionū eſt īmediate ex-
ponibilis
: et alia . 222. correĺ.
Sequit̄̄ ſecūo / in caſu ar-
gumenti
quocū gradu ſiue pūcto intrīſeco illius
reſiſtētie
īcipit a. velociꝰ moueri: et ãte quodlibet
īſtãs
futuꝝ poſt īſtãs / qḋ eſt p̄ſens velociꝰ īfiniti g̈dꝰ
ſiue
pūcti intrinſeci mouebūtur.
Patet hoc corre-
lariū
ex deductione argumēti. 33Duodeci­
ma
ↄ̨cĺo
calcu
.
Et eſt duodecima cõ­
cluſio
calculatoris in primo capite de medio re­
ſiſtente
. 443. correĺ.
Seq̇tur tertio / ſi poſt̄ latitudo illa re­
ſiſtentie
mouet̄̄ cõtinuo vniformiter poña incipi­
ente
moueri illa: quilibet pūctus eiꝰ intrinſecus
incipiat
moueri velociꝰ vniformiter quã antea: mo­
tus
illiꝰ potētie incipiet eſſe retrogradꝰ quo ad reſi­
ſtentiã
.
Incipiet em̄ intēdere motū ſuū. Et ſi poſtea
quilibet
punctꝰ reſtitueret̄̄ priſtine velocitati vnifor­
miter
: poña iteꝝ incipiet ꝑtrãſire eandē reſiſtentiã
remittendo
motū ſuū.
Et poteſt hoc fieri infinities
ſi
motus latitudinis īfinities variet̄̄.
Probat̄̄ cor-
relariū
/ et pono / in latitudīe data a gradu vſ
ad
octauū moueat̄̄ pūctus vt .4. a ꝓportiõe dupla
vniformiṫ
aliqḋ tēpꝰ: et idē tēpꝰ moueat̄̄ poña vt
octo
illo pūcto vt .4. etiã a ꝓportiõe dupla: et de-
inde
in īſtãti a. īcipiat ſubito ille pūctꝰ vt .4. moueri
a
ꝓportiõe q̈drupla.
Quo poſito manifeſtū ē / ille
pūctꝰ
īcipiet p̄cedere poñaꝫ īcipiet intēdere
motū
ſuū: intēdat igr̄ motū ſuū / quo ad vſ veniat
ad
punctū a. vel b. ( eſt cura) et ꝑuenerit ad il-
lud
punctū incipiat latitudo iteꝝ moueri eo modo
mouebat̄̄ ãtea vniformiṫ puta g̈dus vt .4. īcipiat
moueri
a ꝓportiõe dupla: et g̈dꝰ vt .8. a q̈drupla vni­
formiṫ
ↄ̨tinuo.
Quo poſito poña iteꝝ incipit re-
mittere
motū ſuū ad vr ſit ī pūcto vt .4. qm̄ q̇lꝫ
pūctꝰ
citra .4. / tunc tardiꝰ mouet̄̄ / tūc ꝙ̄ poña ſufficit
moueri
illo, qm̄ pūcto vt .4. ſufficit moueri po­
tētia
a ꝓportiõe dupla et ab eadē mouet̄̄ punctꝰ vt
4
. et q̇lꝫ pūctꝰ remiſſiora minori, et ipſa poña q̇lꝫ
remiſſiori
a maiori ꝙ̄ dupla ſufficit moueri: igr̄ qḋ­
lꝫ
remiſſiꝰ eſt īcipit ꝑtrãſire et ↄ̨ñs ãtea ꝙ̄ deue­
niet
ad pūctū vt .4. ↄ̨tinuo remittet motū ſuū.
Et ſic
ptꝫ
correlariū.
Hec igr̄ īgenioli mei tenuitate
de
velocitate motꝰ penes cauſã ī medio difformiter
difformi
variato, et q̇eſcēte poña ſiĺr variata et q̇eſcē­
te
, itidē ī medio vniformiter difformiter reſiſtēte et
īuariato
, etiã in medio reſiſtente in quo fit parti­
bilis
acquiſitio reſiſtentie vniformiter et difformi-
ter
difformis / dicta ſint tanta.

Seq̇tur tractatꝰ ſecūdꝰ huiꝰ tertie ꝑtis in de-
termīat̄̄
de velocitate et tarditate motꝰ penes effe-
ctū
, exordiendo primo a motu locali tan̄ a priori
Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta
ī
hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
PHiloſophorū prīcipis ariſtote­
lis
pleriſ in locis ſue pḣie huic nr̄o inii-
tio
a pṗme accõmoda extat ſententia. 55pḣs in ꝓ­
hemio

phiſicoꝝ
Ait
em̄
ꝓhemio phiſicoꝝ, et ī prīcipio moralis pḣie īdu­
cēdo
platõis teſtīoniū, duplicē reꝝ cognoſcēdi eſſe
viã
a ṗori vcꝫ / et cauſas vſ ad elemēta reſoluēdo
et
effectū q̊s duos cognoſcēdi tramites ṗmo poſte­
rioꝝ
capite illo in quo demouſtrationē ipſã partit̄̄
q2
et ꝓpṫ quid appellat: ſuapte natura ītellectui
nr̄o
vt eidē pḣo placet p̄allegato ꝓhemio īnata at-
congenita eſt via effectū dinoſcendi: tam et ſi
vtro
tramite ipſaꝝ reꝝ cognitionē attīgere vale-
at
.
Exacta igr̄ at tradita / vt potuimꝰ velocitatꝪ et
tarditatꝪ
motꝰ noticia penes ṗmū modū ꝓpter q̇d
vcꝫ
/ et cauſã cauſa ꝓportiõalitas geometrica eſt
nūc p̄ſens opus nos īducit at admonet ad tra-
dendã
noticiã velocitatis et tarditatis motꝰ penes
m
modū cognoſcēdi hoc ē peues effectū.
Proceda­
mus
igr̄ / a motū locali ꝓpṫ ſui dignitatē at ṗori-
tatē
exordiū ſumētes.
Suppoſita igr̄ definitiõe mo­
tus
localis dico / biꝑtitꝰ eſt motꝰ localis.
q̇dã
eſt
motꝰ localis vniformis, quidam vero difformis
66Diuiſio
motꝰ
lo-
calis
.
Motꝰ localis vniformis ē / quo ī equa­
libꝰ
tꝑis eq̈lia ſpacia ꝑtrãſeūtur rarefactiõe et cõ-
dēſatiõe
deductis, deductis etiã aliis paruis q̇ſqui­
liis
cuiuſmodi eſt ↄ̨tra mutatio ſpacii qḋ non ſit
aliqḋ
ſpaciū: ſufficit em̄ veꝝ ymaginaꝝ ſpacium
Exēplū / vt ſi mobile ī hora adeq̈te ꝑtrãſeat leucã. Et
ī
ṗma parte ꝓportiõali hore ṗmã ꝑtē ꝓportiõalē leu-
ce
in ſcḋa ſcḋaꝫ / et ſic ↄ̨ñter.
Motꝰ o difformis eſt
ī eq̈libꝰ ꝑtibꝰ tꝑis eq̈lia ſpacia ꝑtrãſeūtur ce-
teris
paribꝰ, deductꝪ deducēdis: vt ſi mobile ꝑtrã-
ſeat
in hora adeq̈te leucã, in ṗma medietate vnam
q̈rtã
et in ſcḋa tres q̈rtas talis motus eſt difformis
77Diuiſio
motꝰ
dif­
formis
.
Motꝰ difformis diuidit̄̄ / q2 q̇dã eſt vniformiṫ dif-
formis
, q̇dã o difformiṫ difformis.
Motꝰ vnifor-
miter
difformis (vt cõiter definit̄̄) eſt triplex q̇dã eſt
vniformiṫ
difformis ad ſubiectū tm̄, q̇dã ad tē-
pꝰ
tm̄, q̇dã o ad ſubiectū et tēpꝰ ſiĺ.
Motꝰ vni-
formiṫ
difformis ad ſubiectū vt cõiter definit̄̄ eſt
cuiꝰcū ꝑtis ſubiecti dimidiū tm̄ excedit̄̄ ī velo-
citate
ab extremo velociori illiꝰ ̄tū excedit extre-
tardiꝰ motū ī velocitate.
Exēplū / vt motꝰ rote fi­
guli
: et dimidiū ītelligas pūctū ī medio yma­
gīarie
ē ibi ṫmīſãdo.
Motꝰ o vniformiṫ diffor-
mis
ad tēpꝰ ē cuiꝰcū ꝑtꝪ / accepte m tēpꝰ .i.
adeq̈te
ē ī aliq̈ ꝑte tꝑis g̈dꝰ mediꝰ ē ī medio taĺ ꝑtꝪ
tãto
excedit extremū remiſſiꝰ ̄to excedit̄̄ ab intēſio­
ri
.
Exēplū / vt ſi aliqḋ mobile incipiat moueri a non
g̈du
cõtinuo intendendo vniformiter motū ſuū per
aliqḋ
tēpꝰ: tūc talis motꝰ eſt vniformiter difformis
ad tēpꝰ.
Motꝰ aūt vniformiter difformis quo
ad
tēpꝰ, et quo ad ſubiectū: definit̄̄ ↄ̨iūgēdo definiti­
ones
motꝰ vniformiṫ difformis quo ad tēpꝰ, et quo
ad
ſubiectū. 88Diuiſio
motꝰ
lo-
calis
dif­
formiter

diffor-
mis
.
Motꝰ aūt difformiṫ difformis cõſi-
militer
diuidi poteſt: videlicet motuū difformiter
difformiū
alius eſt difformiter difformis quo ad
tempus
, alius quo ad ſubiectum, alius quo ad tem­
pus
et ſubiectū ſimul.
Et ſimiliter poteſt diuidi mo­
tus
vniformis, quãuis proprie ſecundum definiti-
onem
datam ille motus ſit vniformis, quo in equa­
libus
partibus temporis equalia ſpacia pertran-
ſeūtur
: et in nullis equalibus inequalia, ſiue talis

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index