Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 41]
[42] Ecliptica ſept@t. linea refleya. Erratira @@ ſectio. Ecliptica merid. A B
[43] f m @ o e q h k l a n u c d g
[44] a k g b @ @ @ l e m f q p o n b
[45] a c d b
[46] C B A F D E G
[47] Axis primus. Axis terts. Axis ſecundg Turris horologij uicem prim@ axis gereus. cla@@s verſa @lis. Rota horologij principalis. Fums. Capſula molę. Mola XXXV Q P O VII N LXX III M L R H LXXXX VI K G XV F D C E A B
[Figure 48]
[49] f g d b a c e h m k
[50] l f e i g h
[51] a b c d
[52] Rotacochlearis.
[53] D C A E B
[54] D F C A B
[55] D D F F C E A A B B
[Figure 56]
[57] E C B A f D
[58] Meridies Oriens. Styl@ lap. Her. Arge@ cule us. Occidens Septentrio A B C D E F G H K L M N O P Q R S T V X Y Z ?? ℞ {στ} θ
[59] D C B A
[60] L H G H K
[61] F
[62] E A B C D
[63] A B C D
[64] Cucurbi@ ta vel clau@.
[65] Tubusſeu Pileus.
[66] Matula.
[67] Vas cęcu.
[68] Lebes ſeu A@enum.
[69] Pellicamum ſea Anſatum vas.
[70] A B
< >
page |< < (ccccxlvij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div622" type="section" level="1" n="58">
          <pb o="ccccxlvij" file="0503" n="503" rhead="ſachen/ Das zehendt bůch."/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14430" xml:space="preserve">Man ſagt es mache der eſſig die trübe ding lautter/ wann man ſchon deſ
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0503-01" xlink:href="note-0503-01a" xml:space="preserve">Saur ding ma
                <lb/>
              chet lautter</note>
            ſen gar wenig nim̃et/ alſo daß ein tropff zů einem pfund genůg ſeye. </s>
            <s xml:id="echoid-s14431" xml:space="preserve">dann er
              <lb/>
            hat faſt in allen weichen dingen große krafft/ wiewol nitt/ wann deren gar
              <lb/>
            zů vyl iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14432" xml:space="preserve">ſonſt möchte er das geſaltzen waſſer ſ@ß machen. </s>
            <s xml:id="echoid-s14433" xml:space="preserve">darumb iſt kein
              <lb/>
            zweyffel es ſeye nit allein ein ſcharpffe oder räſſe krafft/ ſonder auch ein ſau
              <lb/>
            re darbey. </s>
            <s xml:id="echoid-s14434" xml:space="preserve">dann was ſaur iſt/ theilet auch durch ſein ſubt
              <unsure/>
            yle von einander/
              <lb/>
            vnd machet daß das abgeſünderet zů boden fallet. </s>
            <s xml:id="echoid-s14435" xml:space="preserve">dann was trüb iſt/ faret
              <lb/>
            darumb entpor/ ob es wol ſchwerer/ daß es anhanget vnd iſt kleberecht. </s>
            <s xml:id="echoid-s14436" xml:space="preserve">wz
              <lb/>
            aber eſſechtig oder ſaur iſt/ daß löſet die zäche auff/ vnd macht daß alle trü@
              <lb/>
            be zů boden fallet. </s>
            <s xml:id="echoid-s14437" xml:space="preserve">darumb iſt ein yedes ſo trüb auch zäch/ wie man dañ bey
              <lb/>
            dem namen erkennen mag. </s>
            <s xml:id="echoid-s14438" xml:space="preserve">es theilet auch ein yedes ſo ſaur iſt/ von einande
              <lb/>
            ren. </s>
            <s xml:id="echoid-s14439" xml:space="preserve">Es iſt auch ein yeder eſſig/ der faſt ſcharpff/ lautter. </s>
            <s xml:id="echoid-s14440" xml:space="preserve">darumb theilend
              <lb/>
            diſe ding die ſafft von den trůßen. </s>
            <s xml:id="echoid-s14441" xml:space="preserve">Man mag auch widerũb ein halbe di-
              <lb/>
            ſtillierung zů handen nemmẽ/ wañ man zů mal ein brenten wein vnd auch
              <lb/>
            deß ding krafft harauß zeücht/ als in dem ſo Elyſir genennet/ vnd in {der} Me
              <lb/>
            liſſen gemeldet worden. </s>
            <s xml:id="echoid-s14442" xml:space="preserve">Mit den wurtzlẽ nim̃et es mehr arbeit. </s>
            <s xml:id="echoid-s14443" xml:space="preserve">als nãlich zů
              <lb/>
            einẽ exempel/ wañ einer mit gantzẽ fleyß etwas will von einanderen ſünde-
              <lb/>
            ren vnd ſubteyl machen/ nem̃e er Gentianem darzů. </s>
            <s xml:id="echoid-s14444" xml:space="preserve">dann ſie iſt faſt bitter/
              <lb/>
            vnd hitzig/ darũb verdirbt ſie auch in keinem wein/ vnd laſſet auch dẽ wein
              <lb/>
            nit verderben. </s>
            <s xml:id="echoid-s14445" xml:space="preserve">Deßhalben dörr die wurtzel in einẽ gleßenen geſchirr/ alſo dz
              <lb/>
            gar kein feißte feüchte daruon kom̃e/ vnd deßhalben nit an {der} Sonnen/ vñ
              <lb/>
            thůn darnach ſtarcken roten/ o{der} auch gälen wein darüber/ vnd vergrab di-
              <lb/>
            ſes in roß miſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14446" xml:space="preserve">dẽnach über viertzig tag diſtillier es/ ſo wirſt du brentẽ wein
              <lb/>
            vnd alle krafft von der Gentiana haben. </s>
            <s xml:id="echoid-s14447" xml:space="preserve">Wölche aber weich vñ minder tro
              <lb/>
            cken vnd hitzig/ darzů etwas raner/ die erforderen ein andere zeyt/ dañ (wie
              <lb/>
            geſagt) ſollen ſie nit faul werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s14448" xml:space="preserve">Man diſtilliert auch etwan drockene oder
              <lb/>
            dürre ding/ wañ ſie jren geruch behaltẽ/ als roſen vnd chamillen. </s>
            <s xml:id="echoid-s14449" xml:space="preserve">dañ man
              <lb/>
            legt die zů erſt in waſſer/ oder beſprengt ſie allein/ damit ſie diſes an ſich zie-
              <lb/>
            hen/ wie man auch bey den Aethioperen oder Mören dem wein thůt/ ſo auß
              <lb/>
            roſeinlin gemachet. </s>
            <s xml:id="echoid-s14450" xml:space="preserve">Etliche legen ſie zů ſom̃ers zeyttẽ/ wañ esſchön wätter/
              <lb/>
            zů nacht an dẽ tauw/ wañ ſie dañ naß wordẽ/ vñ vyl tauw an ſich gezogẽ/ ſo
              <lb/>
            diſtilliert man ſie. </s>
            <s xml:id="echoid-s14451" xml:space="preserve">Die kreüter werden wol von dẽ tauw krefftiger/ von dem
              <lb/>
            waſſer aber/ wann man ſie damit beſprengt/ reiner. </s>
            <s xml:id="echoid-s14452" xml:space="preserve">Wañ man den tauw für
              <lb/>
            ſich ſelbs diſtilliert/ hat er große krafft/ vnd ſeind mancherley theil daran/
              <lb/>
            alſo das etlich über die gemeinen ſtuck/ namlich waſſer/ rot vñ ſchwartz öl/
              <lb/>
            die fünffte eſſentz/ vermeinen man möge auch ſaltz darauß bringen. </s>
            <s xml:id="echoid-s14453" xml:space="preserve">dañ dz
              <lb/>
            waſſer hat ein großen vnderſcheid von der fünfften eſſentz/ dieweil das waſ
              <lb/>
            ſer ſchleymerig/ vnd in den kreüteren der mehrtheil eyttel ſchleym iſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s14454" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14455" xml:space="preserve">Daß aber etlich gar ſtarck werden/ beſchicht etwan võ deß feüwrs gſtalt/
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0503-02" xlink:href="note-0503-02a" xml:space="preserve">Siben weyſs
                <lb/>
              durch welche
                <lb/>
              gediſtillierete
                <lb/>
              ding übertref
                <lb/>
              fend.</note>
            als das vitriol öl. </s>
            <s xml:id="echoid-s14456" xml:space="preserve">oder von ſubteyler ſubſtantz wegen/ als brenter wein. </s>
            <s xml:id="echoid-s14457" xml:space="preserve">oder
              <lb/>
            von der ſubſtantz dicke vnd herte/ als das waſſer von arſenic oder eyſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s14458" xml:space="preserve">o{der}
              <lb/>
            vm̃ der ſcherpffe willen/ als der gediſtilliert eſſig. </s>
            <s xml:id="echoid-s14459" xml:space="preserve">o{der} auß beſonderen offen-
              <lb/>
            baren eigenſchafft/ aẽls das zertheilet waſſer. </s>
            <s xml:id="echoid-s14460" xml:space="preserve">oder von {der} reinigkeit wegen/
              <lb/>
            als die fünffte eſſentz/ oder auß eigenſchafft der natur/ als waſſer von men
              <lb/>
            ſchen blůt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14461" xml:space="preserve">Deßhalben iſt offenbar/ dz auß diſen auch vyl zůſamen geſetzete
              <lb/>
            weyſen ſeind/ vnd widerum̃ von den zůſamen geſetzeten/ mögen andere zů-
              <lb/>
            ſamen geordnet werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s14462" xml:space="preserve">etwan kom̃et auch zwo in eine/ als das gold waſſer
              <lb/>
            von wegen ſeiner eigenſchafft/ vnd dicken ſubſtantz. </s>
            <s xml:id="echoid-s14463" xml:space="preserve">etlich aber nit/ als </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>