Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[Item 1.]
[2.] Offenbarung der Natur vnnd Natürlicher dingen auch mancherley ſubtiler würckungen. Durch den hochgelerten Hieronymum Car/ danum/ Doctorn der artzney zů Meyland erſtlich zů Latin außgangen.
[3.] Innhalt der ſiebenzehen bücher von mancherlei wun derbaren nateürlichen vnd künſtlichen ſachen.
[4.] Dem Hochwirdigen Fürſten vnd Herren-herrn Helchior von Liechtenfelß-von Gottes gnaden Biſchoff zů Baſel/ ſeinem gnedigen herren/ Gnad vnd frid von Gott dem vatter/ durch Ieſum Chriſtum vnſerẽ herren.
[5.] Dem durchleüchtigen- hochwirdigen Fürſten vnnd herren/ herrn Chriſtophel vonn Madrutzen/ Cardinal vnnd Biſchoff zů Triend vnd Brixien/ deßgleichen Gubernator vnd Landtuogt im Herrzogthumb Meyland/ wünſchet Hieronymus Cardanus Doctor der artzney zů Meyland vyl glück vnd heil.
[6.] Regiſter. Vollkommenlich Regiſter/ aller nammhafftiger künſten/ thaten/ vnnd perſonen ſo inn diſem gantzen bůch begriffen.
[7.] END.
[8.] ERRATA.
[9.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das erſt Bůch. Von der gantzen weldt vnnd ihren au/ genſcheinlichen abtheilungen. Von der Welt/ den Cometen/ vnd Der Winden eigenſchafft Das erſt Capittel.
[10.] Von den Elementen/ das ander Capittel.
[11.] Der erden mancherlei geſtalt vnnd natur/ das dritt Capittel.
[12.] Von den orthen vnd landſchafften/ das iiij. Capitel.
[13.] Von der erden Wunderwerch. das fünfft Capittel.
[14.] Von des waſſers natur/ art vnnd bewegung/ das vj. Capittel.
[15.] Von des waſſers wunderzeichen/ Das vij. Capitel.
[16.] Des Luffts natur vnnd archen/ Das viij. Capitel.
[17.] Von des luffts wunderwerck/ das ix. Capitel.
[18.] Von der Elementen würckung/ Das x. Capitel.
[19.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ander Bůch. Von den edleren vnd heiligeren theilen det Weldt. Vom himmel. Das xi. Capitel.
[20.] Von dem liecht vnnd ſchein/ Das xij. Capitel.
[21.] Von deß geſtirns Wirckung vnnd Einfluß Das xiij Cap.
[22.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dritt Bůch. Von den vermiſchungen in gemein. Der vermiſchecen dingen eigenſchafft/ Das xiij. Capitel.
[23.] Von den Metalliſchen dingen/ Das xv. Capitel.
[24.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/ Das viert Bůch Von Metallen/ Das ſechßzehend Capittel.
[25.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das fünfft Bůch. Von dem geſtirn. Der ſteinen natur/ wachſſung/ vnd vnderſcheid/ Das xvij. Capittel.
[26.] Von den Edlen geſteinen/ Das xviij. Crpitel.
[27.] Von der ſteinen wunderwerck-Das xix. Capittel.
[28.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſechſt Bůch Von den zweigen oder gewechſen/ vnnd was daruon kommet. Von den gewächſen vnnd jren vnderſchei-den/ Das xx. Capittel.
[29.] Von Planten vnnd gewechſen/ ſo anzeigend daß waſſer vnder jhnen vorhanden ſeye/ Das xxj. Capittel.
[30.] Von der gewächſen wunderzeichen-Das xxij. Capitel.
< >
page |< < (lxxi) of 997 > >|
127lxxiſachen/ Das ander bůch. noctiſchen circkels am achten himmel/ wölche zertheilung wir billich ſol-
len des Widers anfang nennen/ vnnd mit den puncten an dem vmblauff
des kleinen circkels am neünten himmel/ (dann ſollicher nam verwirret
vnnd verduncklet den gantzen handel) ſonder ſollen diſen puncten/ den ge-
wüſſen puncten heiſſen/ oder den puncten des vmblauffs.
Darumb wo
man die Sonn ſetzet/ es ſeye im auffſteigen/ oder inn mitten des himmels/
oder in Nidergang/ da wirt der anfang des Widers ſein vnd der zeichen.
Wann aber die Sonn an diſen orthen iſt/ ſo erkennet man auch eigenli-
chen die ſtund im tag.
deßhalben mag man den anfang des Widers vnnd
der zeichen/ er ſtande am himmel wo er wölle on allen entpfindtlichen yrr-
thům weiſen.
vnnd alſo auch im gantzen jar/ durch den lauff der Sonnen
vnnd ſein orth/ vnnd alſo auch den aſcendent vnd auſſgang zů jdem augen
blick/ vnnd alles anders/ wölches alles inn verwirrung kommen/ ſo ein an
fang auß den zweyen falſchen gründen gehabt.
Der ein grund iſt/ das vy-
ler Planeten örther ſollen genommen werden nach vergleichung des Wi-
ders haupt/ vnnd der zertheilung ecliptice/ wölche beſchicht inn dem erſtẽ
beweglich en himmel/ ſo man doch die nennen ſolte mit vergleichũg der zer-
theilung am achten himmel.
Der ander iſt/ der falſch namm des Widers
haupt an dem achtẽ himmel/ wölcher etwan zů dem puncten gezogẽ ward/
ſo ſie fürbilden vmbgetriben werden bey der zertheilũg Ecliptice mit dem
Aequinoctial des neündten himmels.
etwan aber bey dem erſten ſternen ſo
inn des Widers haupt an dem achten himmel iſt.
So wir doch ſollen ver-
ſthan durch des Widers haupt am achten himmel/ nach dem dritten ver-
ſtandedie zertheylung am früling der ecliptice des achten himmels.
Wann
man ſolche irrthumb hin nim̃et/ ſo wirt der gantz handel als das häll liecht
offenbar/ vnd gar kein zweifel verlaſſen.
dañ ob wol Ptolemeus nach dem
Wider des erſten beweglichen himmels/ der zeichẽ anfang rechnet/ hatt er
es darumb gethan/ dieweil er die eclipticam des achten himmels vnder der
ecliptica des neündten ſtellet/ vnnd alſo lieber wöllen von dem neündten
dann von dem achten himmel ſagen/ darmit vnnd wir es nitt von den fi-
guren des geſtirns verſtündend.
Auß diſem iſt bekannt/ das der anfang
des Widers des erſten himmels/ nach Ptolemeo (ſo wir ſetzen/ die ſternen
werdẽ nach der breite bewegt) geleich ſeye mit dem anfang des Widers am
achten himmel/ mit ſollichẽ verſtand ſo vyl die gemein rechnung belanget.
Wann die ſternen auff ghend/ vnd man ſie ſicht/ wañ die Sonn auff o{der}
11Auffgang des
geſtirns.
nider gath/ nennet man ſie Heliacos ſo der Sonnen zůgeeygnet/ vnnd be-
ſchicht am morgen.
Wann aber das geſtirn an dem abent auff oder nider
gath/ heiſſend ſie Chronici.
Ein jeder auffgang iſt gegen Orient/ vnnd fa-
het an wann der ſternen bey der Soñen iſt/ oder ein klein daruor/ oder dar
gegen über.
Sein krafft vnd würckung bleibt 15 tag/ doch mehret er ſich vñ
bleibt biß in 30 tag.
Es beſchicht auch ein jeder nidergang des geſtirns/ er
ſeye Heliacus oder Chronicus/ wann die geſtirn vnder gand/ bey der Son
nen/ oder nit weit daruon/ oder gegen der Sonnen über/ vnnd dann hatt
der Nidergang ein end.
Deßhalben fahet deren würckung vnd krafft dreiſ-
ſig tag zůuoran/ doch ſeind die letſten fünffzehen
tag krefftiger.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index