Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[31.] Wie man die Plantas vnnd gewächs inn gůtem bauw vnnd ehren halten ſoll/ Das xxiij. Capitel.
[32.] Von wein vnd eſſig/ Das xxiiij. Capitel.
[33.] Von anderen Saten vnnd dem Honig/ Das xxv. Capittel.
[34.] Wie die ding erhalten werdend/ ſo von den Plan tis oder gewächſen harkommend/ Das xxvj. Capittel.
[35.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſibend Bůch Von den chieren/ vnnd was von inen kommet. Ein gemeine rechnung der thieren/ vnnd jr vnderſcheid/ das xxvij Capittel.
[36.] Von den vnuolkommen chieren/ Das xxviij. Capitell.
[37.] Von den Schlangen/ Das xxjx Capittel.
[38.] Wie man die kriechenden thier vnnd andere der geleichen vertreiben ſoll/ das xxx Capittel.
[39.] Von vierfüſſigen thieren/ das xxxj Capittel.
[40.] Wie man zů den vierfüſſigen thieren ſorg haben ſoll/ das xxxij Capittel.
[41.] Von der vierfüſſigen thieren eigen ſchafft/ Das xxxiij. Capitel.
[42.] Von den Vöglen/ Das xxxiiij Capittel.
[43.] Wie man zů den vöglen ſorg haben ſoll. das xxxv. Capittel.
[44.] Der vögel eigenſchafft. Das xxxvj. Capittel.
[45.] Von der fiſchen arch vnd vnderſcheid. Das xxxvij. Capitel.
[46.] Wie die fiſch zůerhalten/ vnnd ihre eigenſchafft/ Das xxxviij. Capittel.
[47.] Was von den Thieren kommet/ Das xxxix. Capittel.
[48.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das acht Bůch Von dem Menſchen. Von Menſchlicher natur/ Das xl. Capittel.
[49.] Von den ſinnen/ Das xli. Capittel.
[50.] Von dem gemůt/ Das xlij. Capittel.
[51.] Von des menſchen wunderwerck/ Das xliij. Capitel.
[52.] Wie die kranckheiten wunderbarer geſtalt geheilet werden. Das xliiij. Capittel.
[53.] Von gemeinem iamer/ Das xlv. Capittel.
[54.] Von menſchlicher ſachen ſubſtantz vnnd weſen/ Das xlvj. Capittel.
[55.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das neündt Bůch. Von Bewegungen. Von den Bewegungen ein gemeine rechnung/ Das xlvij. Capittel.
[56.] Von dem ſtättigen vnnd ewigen lauff-Das xlviij Capittel.
[57.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zehendt Bůch. Von kunſtreichen feüwren. Von deß feüwrs krafft vnnd erhaltung/ Das xlix. Capittel.
[58.] Von diſtillierung vnd kochung/ das l Capitel.
[59.] Von der Alchemei/ Das li Capittel.
[60.] Von glaß kunſt/ Das lij Capittel.
< >
page |< < (cccclxxiiij) of 997 > >|
530cccclxxiiijVon mancherlei wunderbaren vonn wegen der läſten ſo inn dem boden ſeind/ alſo daß es da ſelbſten gar
kein augenblick beleiben mag/ es ſeyend dann die läſt ſo innwendig ſeind/
auch veren deret.
Es ſeind aber diſe geleich/ vorab bey den ſchiff bretterẽ/ da ſie dann auch
ſchwerer ſeind/ vonn wegen der neigung.
es můß aber auch alles waſſer bey
dem B E getriben werden.
Es iſt aber diſes darwider/ ſo vyl ſein laſt ver-
mag/ das iſt nach dem halben theil/ ſo in dem ſchiff begriffen/ da es ſich al-
lein neigen můß/ ſoll das D zů grund ghen.
weil dañ das ſchiff nit beſthet/
mag ſolliches nitt von dem ſegelbaum beſchehen/ es were dann die wider-
fahrt von den oberen wällen verhinderet an dem orth A B/ wann auch der
wind die ſegel nidertrucket/ vnnd das ſchiff weltzet/ vnd das ſchiff nit möch
te fort fahren/ von wegen der höcheren wällen/ oder ſchweren felßen.
doch
mögend diſe drey ding kaum alle zü mal beſchehen.
Darumb mag inn dem
freyen meer ſchwerlich ein ſchiff vnderghen/ vnd zwar es beſchicht gar nit/
es werde dann yenen verfälet/ ſonder fahret etwan an ein vnerkannt land.
Es ghet aber etwan vnder/ wann der ſchiffman darwider ſtreben/ vnd ver
hüten will/ damit das ſchiff nit zů den feinden oder grauſammen völckeren
komme/ oder wann es an die ſandboden oder felßen/ an vnerkanndtnen or
then geſtoſſen/ oder wann widerwertige vnd ſtarcke wind alle beſchirmung
deß ſchiffs zerriſſenn/ als die růder/ ancher/ ſegel/ ſegelbeüm/ diechßen/
vnd andere hilff.
Auß diſem iſt offenbar/ ye breitter die ſchiff zů nidereſt/
ye mehr ſie vmbweltzen/ vnd ye minder ſie fincken.
Zů letſt werdend auch vyl ſchiff von den mehrthieren ertrencket/ vnnd di
ſes faſt allein an gewüſſen enden deß meers/ als bey der Inſel ſo man Eyß-
land nennet/ vnnd bey dem zůſamen gefrornen meer.
Vnnd am mehrſten
von den großen Phiſeteren/ wölche ein rören ob dem haupt habend/ vnnd
das waſſer hoch entpor ſchieſſen.
doch erſchrecket man diſe mitt trommeten/
geſchütz/ vnd anderen gewehren/ man wirfft auch fäſſer in das waſſer/ vnd
laſſet ſie mit diſen kurtzweylen/ vnd entſchläfferet ſie mit bibergeil.
Der ſchiffen größe aber haltet ſich alſo. Von dem diechßen ſo hinden am
11Der ſchiffen
gröſse.
ſchiff iſt nach der höche/ ſtrecket es ſich von der höche biß zů nidereſt.
weil a-
ber diſes der ſubteyler theil deß ſchiffs/ můß das ſchiff nach volgen/ wo hin
diſes gerichtet wirt.
Alſo fahret es geſtracks vnnd beſeytz dahar. Damitt es
aber gantz komlich dahar fahre/ ſtrecket es ſich zů nidereſt biß zů dem höch-
ſten auß.
es laſſet ſich aber diſes vmbweltzẽ/ alſo daß man das ſchiff/ in wöl-
lichen weg man will/ füren mag.
Es iſt auch an dem ſelbigen theil faſt düñ/
vnnd hat zů nidereſt faſt nur eines brets dicke/ biß zů der halben höche/ vm̃
zweyerley vrſach willen.
Zům theil daß ſich das ſchiff nitt vmbweltzen bey
den ſeyten möge von den vngeſtümen winden.
demnach auch daß der wind
wann er inn den ſegel ghet/ das vorder theil auff hebt/ wann es nun an dem
hinderen theil ſchwerer were/ wurde es vnder ſincken.
Dañ die ſchiff ghond
wie die thier dahar/ vnnd iſt das vorder theil wie das haupt/ wölliches ſich
ſoll auffrichten.
darumb iſt auch ein taflen/ doch nitt ſo tieff an das vorder
theil geſetzet.
Inn der mitte iſt allein ein weitte einer zwerck hand breit/ oder
eines brets dick darzwiſchen/ damitt es das waſſer leichtlicher von einande-
ren theile/ vnnd wann das an dem trocknen land ſtath/ es dem täffelwerck
kein ſchaden bringe.
Sonſt iſt der gantz laſt deß ſchiffs rund. damit es mehr ding faſſen mög/

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index