Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Table of contents

< >
[3.13.] Quòd Ariſtotelisratio in 6. quæſtione poſit a non ſit admittenda. CAP. XIII.
[3.14.] Quòdrationes ab Ariſtotele de octaua quæstione confictæ ſufficient es non ſint. CAP. XIIII.
[3.15.] Quod Aristotelis ratio none queſtionis admittendanon ſit. CAP. XV.
[3.16.] Quod Aristotelis rationes de decima queſtione ſint reijciende. CAP. XVI.
[3.17.] De uer a cauſa .12. questionis mechanice. CAP. XVII.
[3.18.] De decimatertia questione. CAP. XVIII.
[3.19.] De decimaquart a queſtione. CAP. XIX.
[3.20.] De uer a r atione .17. queſtionis. CAP. XX.
[3.21.] De uera & intrinſeca cauſa trocble arum. CAP. XXI.
[3.22.] Depropria cauſa .24. quæſtionis. CAP. XXII.
[3.23.] De uer a cauſa .30. quæstionis. CAP. XXIIII.
[3.24.] Deratione .35. & ultimæ quæstionis. CAP. XXV.
[4.] DISPVTATIONES DE QVIBVSDAM PLACITIS ARISTOTELIS.
[4.1.] Qualiter & ubi Ariſtoteles de uelocitate motuum natura-lium localium aliter tractauerit quam nos ſentiamus. CAP.I.
[4.2.] Quædam ſupponenda ut conſtet cur circa uelocit atem motuum natur alium localium ab Ariſtotelis placitis recedamus. CAP. II.
[4.3.] Poſſe uelocitatem alicuius corporis proportionem contrariam in diuerſis medijs habere cum denſitate eorum. CAP. III.
[4.4.] Oſcitanter ab Ariſtotele nonnibil prolatum cap 8. lib. 4 Phyſicorum. CAP. IIII.
[4.5.] Exempla dictorum. CAP.V.
[4.6.] Quod proportiones ponderum eiuſdem corporis in diuerſis medijs pro portiones eorum mediorum denſit atum non ſeruant. Unde ne-ceßariò inæquales proportiones uelocitatum producuntur. CAP. VI.
[4.7.] Corpora grauia aut leuia eiuſdem figur æ et materiæ ſed inæqualis magnitudinis, in ſuis motibus natur alibus uelocit atis, in eo dem medio, proportionem longè diuerſam ſeruatura eße quam Aristoteliuiſum fuerit. CAP. VII.
[4.8.] Quod duo corpor a in æqualia eiuſdem materia in diuerſis medijs eandem uelocitatis proportionem retinebunt. CAP. VIII.
[4.9.] Anrectè Aristoteles diſeruerit de proportionibus mo-tuum in uacuo. CAP. IX.
[4.10.] Quòd in uacuo corpor a eiuſdem materiæ æquali uelocita-te mouerentur. CAP.X.
[4.11.] Corpora licet inæqualia eiuſdem materiæ & figuræ, ſireſiſten-tias habuerint ponderibus proportionales æqualiter mouebuntur. CAP. XI.
[4.12.] Maior hic demonſir atur eſſe proportio ponder is corpor is den ſioris ad pondus minus denſi in medijs dẽſioribus, quam ſit eorundem corporum in medio minus denſo, nec corporum ponder a ſeruare proportionem denſitatis mediorum. CAP. XII.
[4.13.] Longe aliter ueritatem ſe habere quam Aristoteles doceat in fine libri ſeptimi phyſicorum. CAP. XIII.
[4.14.] Quid ſequatur ex ſupradistis. CAP. XIIII.
[4.15.] Numrestè ſenſerit Philoſophus reſistentias proportionales eße cum corporibus mobilibus. CAP. XV.
[4.16.] Fdipſum aliter demonſtr atur. CAP. XVI.
[4.17.] De alio Aristo. lapſu. CAP. XVII.
< >
page |< < (183) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div387" type="chapter" level="2" n="4">
            <div xml:id="echoid-div420" type="section" level="3" n="22">
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2184" xml:space="preserve">
                  <pb o="183" rhead="DISPVTATIONES." n="195" file="0195" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0195"/>
                to minutiora ſunt corpuſcula à quibus vt à ſpeculis reflectitur lumen, tantò magis ag
                  <lb/>
                  <reg norm="gregatum" type="context">gregatũ</reg>
                illud
                  <reg norm="album" type="context">albũ</reg>
                apparet. </s>
                <s xml:id="echoid-s2185" xml:space="preserve">Hæc
                  <reg norm="autem" type="context">autẽ</reg>
                exempla
                  <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                ſint, nec non largo modo ſumpta,
                  <lb/>
                  <reg norm="mirum" type="context">mirũ</reg>
                non erit ſi claudicare
                  <reg norm="videbuntur" type="context simple">videbũt̃</reg>
                . </s>
                <s xml:id="echoid-s2186" xml:space="preserve">Sed ut ad
                  <reg norm="motum" type="context">motũ</reg>
                , &
                  <reg norm="tempus" type="context">tẽpus</reg>
                reuertamur ( quæ ſunt
                  <lb/>
                  <reg norm="continua" type="context">cõtinua</reg>
                ſucceſſiua) Ariſtoteles in definiendo tempore, non reduxit in mentem, quod
                  <lb/>
                ſcribit decimo metaphyſicę et .4. cap. ſecundo. libr. de cęlo, omnia videlicet, ab eo,
                  <lb/>
                quod minimum eſt in ſuo genere, menſurari, & ex ſeipſo in phyſicorum libris, tem-
                  <lb/>
                pus non eſt de genere motus; </s>
                <s xml:id="echoid-s2187" xml:space="preserve">ergo eius ipſius rationum ui, tempus non erit menſura
                  <lb/>
                motus, ſed motus quidem poteſt menſurare motum, videlicet velocior minus velo-
                  <lb/>
                cem, & breuior longiorem; </s>
                <s xml:id="echoid-s2188" xml:space="preserve">&
                  <reg norm="numerus" type="simple">numerꝰ</reg>
                  <reg norm="menſuratur" type="simple">menſurat̃</reg>
                numero, & tempus tempore in quan
                  <lb/>
                tum longum eſt, aut breue, non in quantum velox, aut tardum; </s>
                <s xml:id="echoid-s2189" xml:space="preserve">Nullum autem in-
                  <lb/>
                conueniens ſequetur ſumendo tempus tam ptoportionale motui, quam locus cor-
                  <lb/>
                pori, quia motus decem milliarium, quæ aliquis vnius horæ ſpatio conficiat, erit pro
                  <lb/>
                portionalis corpori denſo, & motus vnius milliaris eadem hora peracti, proportiona
                  <lb/>
                lis erit corpori raro; </s>
                <s xml:id="echoid-s2190" xml:space="preserve">& quemadmodum corpus denſum occupat minus interuallum
                  <lb/>
                loci, contra quam fiat in corpore raro: </s>
                <s xml:id="echoid-s2191" xml:space="preserve">ſic etiam motus velox breuiori temporis ſpa-
                  <lb/>
                tio peragetur, quam tardus.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div421" type="section" level="3" n="23">
              <head xml:id="echoid-head287" style="it" xml:space="preserve">Motum rectum eſſe continuum, uel dißentiente
                <lb/>
              Ariſtotele.</head>
              <head xml:id="echoid-head288" xml:space="preserve">CAP. XXIII.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2192" xml:space="preserve">ARiſtoteles .8. capi .8. phyſicorum ait impoſſibile eſſe aliquid per
                  <reg norm="lineam" type="context">lineã</reg>
                rectam
                  <lb/>
                nunc vno modo, nunc altero, ideſt eundo, & redeundo per dictam lineam in
                  <lb/>
                extremis abſque quiete moueri. </s>
                <s xml:id="echoid-s2193" xml:space="preserve">Id quod contrà poſſibile eſſe dico. </s>
                <s xml:id="echoid-s2194" xml:space="preserve">Pro ſpecula-
                  <lb/>
                tione cuius rei imaginemur circulum
                  <var>.u.a.n.</var>
                motu continuo circa centrum
                  <var>.o.</var>
                in
                  <reg norm="quam" type="context">quã</reg>
                  <lb/>
                libet partem, aut
                  <reg norm="dextram" type="context">dextrã</reg>
                , aut
                  <reg norm="ſiniſtram" type="context">ſiniſtrã</reg>
                ferri; </s>
                <s xml:id="echoid-s2195" xml:space="preserve">& imaginemur
                  <reg norm="punctum" type="context">pũctum</reg>
                  <var>.b.</var>
                extra ipſum, ubi
                  <lb/>
                magis nobis videbitur, à quo ducantur duæ lineæ recte
                  <var>.b.u.</var>
                et
                  <var>.b.n.</var>
                contiguæ ipſi cir-
                  <lb/>
                culo in punctis
                  <var>.u.</var>
                et
                  <var>.n</var>
                . </s>
                <s xml:id="echoid-s2196" xml:space="preserve">Imaginatione quoque inter has duas lineas, alteram quæ ſit
                  <var>.
                    <lb/>
                  u.n.</var>
                aut
                  <var>.c.d.</var>
                aut
                  <var>.e.f.</var>
                aut
                  <var>.g.h.</var>
                conſtituamus in quali
                  <lb/>
                  <figure xlink:label="fig-0195-01" xlink:href="fig-0195-01a" number="258">
                    <image file="0195-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/figures/0195-01"/>
                  </figure>
                bet parte, ſumemus etiam punctum
                  <var>.a.</var>
                circun-
                  <lb/>
                ferentiæ dicti circuli, à quo vſque ad
                  <var>.b.</var>
                lineam
                  <var>.
                    <lb/>
                  b.a.</var>
                imaginemur
                  <reg norm="fixam" type="context">fixã</reg>
                in
                  <var>.b.</var>
                ſed quod remanat mo
                  <lb/>
                bile, ſecundum quod mouebitur punctum
                  <var>.a.</var>
                vn-
                  <lb/>
                de
                  <reg norm="aliquando" type="context">aliquãdo</reg>
                hæc linea erit eadem cum
                  <var>.b.u.</var>
                & ali
                  <lb/>
                quando cum
                  <var>.b.n.</var>
                & aliquando ab
                  <var>.b.u.</var>
                verſus
                  <var>.b.
                    <lb/>
                  n.</var>
                proficiſcetur, & aliquando ab
                  <var>.b.n.</var>
                verſus
                  <var>.b.u.</var>
                  <lb/>
                vt accidit lineæ directionis, & retrogradationis
                  <lb/>
                planetarum, vnde circulus
                  <var>.u.a.n.</var>
                erit vt epiciclus
                  <lb/>
                et
                  <var>.b.</var>
                vt terræ centrum. </s>
                <s xml:id="echoid-s2197" xml:space="preserve">Clarum nunc erit, quòd
                  <lb/>
                quando linea
                  <var>.b.a.</var>
                eadem erit cum
                  <var>.b.u.</var>
                aut cum
                  <lb/>
                  <var>b.n.</var>
                non quieſcet, quia in inſtanti reuertetur, quia
                  <lb/>
                  <var>b.u.</var>
                et
                  <var>.b.n.</var>
                in puncto,
                  <reg norm="dictum" type="context">dictũ</reg>
                circulum tangunt, &
                  <lb/>
                dicta
                  <var>.b.a.</var>
                interſecabit ſemper aliquam ex dictis
                  <lb/>
                  <var>u.n.</var>
                aut
                  <var>.c.d.</var>
                aut
                  <var>.e.f.</var>
                aut
                  <var>.g.h.</var>
                quod interſectionis
                  <lb/>
                punctum ſit
                  <var>.t</var>
                . </s>
                <s xml:id="echoid-s2198" xml:space="preserve">Imaginemur nunc quod
                  <reg norm="ſecundum" type="context context">ſecũdũ</reg>
                  <lb/>
                punctum
                  <var>.t.</var>
                aliquid per aliquam ex dictis lineis </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>