40GENVINVS VSVS
maior eſt ſinu maximæ declinationis Solis 39874.
tunc aũt ipſum maximæ decli-
nationis Solis multiplica cum toto ſinu, productũ diuide in diuiſorem, & prouenſent in
quotiente 66904. arcus iſtius erit 42. gra. quæ altitudo eſt æquatoris, eam ſi ſubtrahas
à 90. remanebunt 48. gradus, eleuatio ſcilicet polaris quam tantopere inquirebas.
nationis Solis multiplica cum toto ſinu, productũ diuide in diuiſorem, & prouenſent in
quotiente 66904. arcus iſtius erit 42. gra. quæ altitudo eſt æquatoris, eam ſi ſubtrahas
à 90. remanebunt 48. gradus, eleuatio ſcilicet polaris quam tantopere inquirebas.
PRONVNCIATVM XVIII.
Cuiuslibet arcus eclypticæ, qui incipiat in ſectione uernali, aſcenſionem
obliquam in quacun ſiue ciuitate ſiue regione ſupputare.
obliquam in quacun ſiue ciuitate ſiue regione ſupputare.
Iam ſupra edoctus es pronunciato 15.
cognoſcere differentiã aſcenſionalem, ea res ti
bi hic plurimũ erit uſui. Cæterum in pronunciato 7. didiciſti inuentionem aſcenſionis re
ctæ. Iam igitur ſi punctũ, ſuper quo differentia aſcenfionalis eſt quæſtia, declinationem
habet ſeptentrionalem, tũc tu differentiã illam ſubtrahe ab aſcenſiõe recta pũcti dati, ſin
aũt declinatio fuerit meridionalis, operæpreciũ erit te addere differentiã iſtã ad aſcenſio
11EXEM-
PLVM
Epiſoopi. nem rectã, & tũc ſanè reliqua tibi manebit aſcenſio illius pũcti obliqua. ? ? Nunc ſi uis
cape eius rei tibi exemplũ huiuſmodi: Sol in ipſo die intronizationis ornatiſsimi Præſu
lis Auguſtenſis fuit in 2. gra. 26. mi. II, quapropter & declinationem oportet habeat
ſeptentrionalem, porrò ex 7. pronunciato inuentã habeo aſcenſionem eius rectã 60. gra.
21. mi. Ex pronũciato autem 15. inueni ſuper eundem gradum Solis differentiam aſcen
ſionalem 24. gra. 49. mi. Nunc ita ſibi differentiam illam aſcenſionalem ſubtrahã à 60.
gra. 21. mi. ſiquidem declinatio ibi eſt ſeptentrionalis, remanent 35. gra. 32. mi. æquato-
ris, & exurgunt in horizonte exortiuo cum gradu Solis, quod ipſum erat optatum.
bi hic plurimũ erit uſui. Cæterum in pronunciato 7. didiciſti inuentionem aſcenſionis re
ctæ. Iam igitur ſi punctũ, ſuper quo differentia aſcenfionalis eſt quæſtia, declinationem
habet ſeptentrionalem, tũc tu differentiã illam ſubtrahe ab aſcenſiõe recta pũcti dati, ſin
aũt declinatio fuerit meridionalis, operæpreciũ erit te addere differentiã iſtã ad aſcenſio
11EXEM-
PLVM
Epiſoopi. nem rectã, & tũc ſanè reliqua tibi manebit aſcenſio illius pũcti obliqua. ? ? Nunc ſi uis
cape eius rei tibi exemplũ huiuſmodi: Sol in ipſo die intronizationis ornatiſsimi Præſu
lis Auguſtenſis fuit in 2. gra. 26. mi. II, quapropter & declinationem oportet habeat
ſeptentrionalem, porrò ex 7. pronunciato inuentã habeo aſcenſionem eius rectã 60. gra.
21. mi. Ex pronũciato autem 15. inueni ſuper eundem gradum Solis differentiam aſcen
ſionalem 24. gra. 49. mi. Nunc ita ſibi differentiam illam aſcenſionalem ſubtrahã à 60.
gra. 21. mi. ſiquidem declinatio ibi eſt ſeptentrionalis, remanent 35. gra. 32. mi. æquato-
ris, & exurgunt in horizonte exortiuo cum gradu Solis, quod ipſum erat optatum.
PRONVNCIATVM XIX.
Quod ſi forte aſcenſio obliqua iam antea fuerit cum eleuatione poli cogni
ta, adhuc tamen gradum eclypticæ ſimul tunc aſcendentem ſuper horizon-
tem experiri & indagare.
ta, adhuc tamen gradum eclypticæ ſimul tunc aſcendentem ſuper horizon-
tem experiri & indagare.
Hic principio admonendus es, ut ſemper aſcenſionem incipias cõputare à proxima in
terſectione æquino ctialis & eclypticæ, ſiquidem ab utra illa interſectiõe incipit aſcen-
ſio, operationem hãc ita ꝓponemus breuiſsime, nã in ſe admodũ operoſa eſt & ꝓlixa. Ha
bita iam aſcenſione obliqua, imaginare eam ſic quaſi eſſet aſcenſio recta, eius aſcenſionis
quære ex pronunciato 8. arcũ eclypticæ, qui cũ illo arcu æquatoris in ſphæra recta aſcen
dit ſuper horizõtem, inuento illo, porrò cõquire per ꝓpoſitionem 5, declinationem eius
ab æquatore. Mox arcus illius æquatoris, quem tibi per modũ aſcenſionis rectæ, propo-
22per aream
aſſequcris. ſuiſti ſinũ, duc in totũ illum ſinũ, productũ inde diuide cũ ſinu arcus eclypticæ, qui ſimul
aſcendit, arcũ quotientis ſubtrahe à ſemicirculo, ſi tamen arcus eclypticæ deſinat & finia
tur in ſemicirculo aſcendente, hoc eſt inter principiũ ♑ ſecundũ ordinem ſigno℞ uſ ad
principiũ ♋. ſin aũt finis arcus eclypticæ fuerit inter principiũ ♋ & ♑. relinques ita ar
cum illũ quotientis, q̊d aũt iſto primo modo uel altero tibi per operationem prouenit, id
inuentum primũ dicetur. Deinde multiplica ſinũ altitudinis poli cũ ſinu declinationis ꝓ
poſiti arcus eclypticæ, & productũ diuide in ſinũ totũ, at is arcus quotientis uocabitur
33per latera. inuentum ſecundũ. Præterea propone tibi ſinũ cõplementi huius ſecundi inuenti, & ſi-
mul etiã ſinũ cõplemẽti altitudinis poli, ſinũ ex ijs minorem duc in integrũ ſiue perfectũ,
productũ diuide in maiorem, & arcus quotientis appellabitur inuentũ tertiũ. hoc ipſum
44Per aream ſi ſubtrahas ab inuento primo, & finũ reſidui ducas in ſinũ cõplementi ſecũdi inuenti, at
diuidas in totũ, deinde arcũ quotientis ſubtra has à 90. ſinũ quo reſidui tibi ꝓponas cũ
55per latera. ſinu ſecundi inuenti, minorem ex ijs ducas in ſinũ totũ, productũ in maiorem diuidas: tũc
tandem arcus quotientis tibi monſtrabit optatũ, dummodo addideris eũ ad arcũ eclypti
66Per aream cæ, qui propoſitæ aſcenſioni in ſphæra recta reſpõdet, arcu etiã eclypticæ deſinẽte in me
dietate aſcenſionali, ſi inter ♑ & ♋, uel ſubtraxeris, ſi finiatur ille in medietate zodiaci,
deſcendente à principio nimirũ ♋ uſ ad principiũ ♑, ſecundũ ordinem ſigno℞ nume-
rando: ſic iam habebis arcũ eclypticæ quæſitum. ? ? Adſume quo in hãcrem exem-
77EXEM-
PLVM
Epiſoopi. plum tibi huiuſcemodi, niſi forte moleſtũ eſt, nõ erit aũt ſi pleniorem intelligentiã habe-
re deſideras. Propoſito ipſo intronizationis die, ecce aſcenſio recta æ quatoris à
terſectione æquino ctialis & eclypticæ, ſiquidem ab utra illa interſectiõe incipit aſcen-
ſio, operationem hãc ita ꝓponemus breuiſsime, nã in ſe admodũ operoſa eſt & ꝓlixa. Ha
bita iam aſcenſione obliqua, imaginare eam ſic quaſi eſſet aſcenſio recta, eius aſcenſionis
quære ex pronunciato 8. arcũ eclypticæ, qui cũ illo arcu æquatoris in ſphæra recta aſcen
dit ſuper horizõtem, inuento illo, porrò cõquire per ꝓpoſitionem 5, declinationem eius
ab æquatore. Mox arcus illius æquatoris, quem tibi per modũ aſcenſionis rectæ, propo-
22per aream
aſſequcris. ſuiſti ſinũ, duc in totũ illum ſinũ, productũ inde diuide cũ ſinu arcus eclypticæ, qui ſimul
aſcendit, arcũ quotientis ſubtrahe à ſemicirculo, ſi tamen arcus eclypticæ deſinat & finia
tur in ſemicirculo aſcendente, hoc eſt inter principiũ ♑ ſecundũ ordinem ſigno℞ uſ ad
principiũ ♋. ſin aũt finis arcus eclypticæ fuerit inter principiũ ♋ & ♑. relinques ita ar
cum illũ quotientis, q̊d aũt iſto primo modo uel altero tibi per operationem prouenit, id
inuentum primũ dicetur. Deinde multiplica ſinũ altitudinis poli cũ ſinu declinationis ꝓ
poſiti arcus eclypticæ, & productũ diuide in ſinũ totũ, at is arcus quotientis uocabitur
33per latera. inuentum ſecundũ. Præterea propone tibi ſinũ cõplementi huius ſecundi inuenti, & ſi-
mul etiã ſinũ cõplemẽti altitudinis poli, ſinũ ex ijs minorem duc in integrũ ſiue perfectũ,
productũ diuide in maiorem, & arcus quotientis appellabitur inuentũ tertiũ. hoc ipſum
44Per aream ſi ſubtrahas ab inuento primo, & finũ reſidui ducas in ſinũ cõplementi ſecũdi inuenti, at
diuidas in totũ, deinde arcũ quotientis ſubtra has à 90. ſinũ quo reſidui tibi ꝓponas cũ
55per latera. ſinu ſecundi inuenti, minorem ex ijs ducas in ſinũ totũ, productũ in maiorem diuidas: tũc
tandem arcus quotientis tibi monſtrabit optatũ, dummodo addideris eũ ad arcũ eclypti
66Per aream cæ, qui propoſitæ aſcenſioni in ſphæra recta reſpõdet, arcu etiã eclypticæ deſinẽte in me
dietate aſcenſionali, ſi inter ♑ & ♋, uel ſubtraxeris, ſi finiatur ille in medietate zodiaci,
deſcendente à principio nimirũ ♋ uſ ad principiũ ♑, ſecundũ ordinem ſigno℞ nume-
rando: ſic iam habebis arcũ eclypticæ quæſitum. ? ? Adſume quo in hãcrem exem-
77EXEM-
PLVM
Epiſoopi. plum tibi huiuſcemodi, niſi forte moleſtũ eſt, nõ erit aũt ſi pleniorem intelligentiã habe-
re deſideras. Propoſito ipſo intronizationis die, ecce aſcenſio recta æ quatoris à
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib