Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Table of contents

< >
[41.] De mundano lumine, & vmbra. Cap. V.
[42.] Finis Libri Secundi.
[43.] LIBER TERTIVS DEPARTIBVS MVNDI, ET PRIMO DE PARTE ELEMENTARI.
[44.] De loco partis Elementaris. Cap. I.
[45.] Systema Mundi ſecundum Philolaum Phthagoricum, & eius ſectatores.
[46.] De figura partis Elementarijs. Cap II.
[47.] De motu Sphæra Elementaris. Cap. III.
[48.] De Magnitudine Sphæræ Elementaris. Cap. IIII.
[49.] Finis Libri Tertij@
[50.] LIBER QVARTVS DE TERRA De loco Terræ. # Cap. I.
[51.] De Motu Terræ. Cap. II.
[52.] De Terræ illuminatione, & vmbra. Cap. III.
[53.] PAGINAS 38. & 39.
[54.] EXPLANATIO, ETCONSTRVCTIO FIGVRAE PONENDAE INTER
[55.] De Terræ figura. Cap. IV.
[56.] De Mutatione rotunditatis terræ. Corrollarium.
[57.] Tantum æui mutare poteſt longæ@a vetuſtas.
[58.] De Magnitudine. Cap. V.
[59.] Terræ magnitudo abſoluta.
[60.] De altitudine Montium. Cap. VI.
[61.] Corollarium de Arenæ numero. Cap. VII.
[62.] LIBER QVINTVS De Aqua Elementari, ſiue de Mari. De loco Aque Mariſuè. Cap. I.
[63.] De motu Aquæ Mariſue. Cap. II.
[64.] Maris fluxus, ac refluxus.
[65.] De figura Maris. Cap. III.
[66.] Si ſuperficies aliqua plano ſecetur per idem ſemper punctum, ſitq; ſectio ſemper circuli circum-ferentia, centrum habens punctum illud per quod planum ſecans tran-ſit, ea Sphæræ ſuperficies erit.
[67.] Omnes humidi conſiſtentis, ac manentis ſuperficies ſph@@ rica@st, cuius ſphæræ centrum eſt idem, quod centrum terræ.
[68.] De quantitate Aquæ Mariſuè. Cap. IIII.
[69.] Conſectarium.
[70.] LIBER SEXTVS DE AERE. De loco Aeris. Cap. I.
< >
page |< < (25) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div47" type="section" level="1" n="30">
          <pb o="25" file="0041" n="41" rhead="Liber Primus."/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2590" xml:space="preserve">3 Oſtendunt quantitatem diei maximi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2591" xml:space="preserve">minimi: </s>
            <s xml:id="echoid-s2592" xml:space="preserve">item noctis maximæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2593" xml:space="preserve">minimæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s2594" xml:space="preserve">nam in quauis
              <lb/>
            Sphæræ conſtitutione vſque ad poli eleuationem gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s2595" xml:space="preserve">66. </s>
            <s xml:id="echoid-s2596" xml:space="preserve">{1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s2597" xml:space="preserve">eæ Tropicorum portiones, quæ ſupra horizon
              <lb/>
            tem extant, efficiunt arcus diurnos; </s>
            <s xml:id="echoid-s2598" xml:space="preserve">eæ verò quę infra horizontẽ latent, efficiunt arcus nocturnos. </s>
            <s xml:id="echoid-s2599" xml:space="preserve">in Sphæ-
              <lb/>
            ra recta arcus diurni ſunt æquales, tum inuicem, tum cum nocturnis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2600" xml:space="preserve">in Sphæri
              <unsure/>
            s obliquis ſuperior portio
              <lb/>
            Tropici vergentis ad polum eleuatum, efficit arcum diurnum maximum totius anni, porti
              <unsure/>
            o vero inferior
              <lb/>
            dat arcum nocturnum breuiſſimum: </s>
            <s xml:id="echoid-s2601" xml:space="preserve">è contrario portiones alterius Tropici, ſuperior exhibetarcu n
              <unsure/>
            diur-
              <lb/>
            num breuiſſimum; </s>
            <s xml:id="echoid-s2602" xml:space="preserve">inferior ver
              <unsure/>
            ò nocturnum longiſſimum. </s>
            <s xml:id="echoid-s2603" xml:space="preserve">Illud etiam notandum, arcum diurnum vnius
              <lb/>
            Tropici eſſe æqualem nocturno alterius, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2604" xml:space="preserve">viciſſim.</s>
            <s xml:id="echoid-s2605" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2606" xml:space="preserve">In Sphæra tamen cuius polus eleuatur pręcise 66. </s>
            <s xml:id="echoid-s2607" xml:space="preserve">{1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s2608" xml:space="preserve">vnus Tropicus totus ſupra horizontem extat, eumq;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2609" xml:space="preserve">in puncto tangit, vnde arcus diurnus eſt integer circulus horarum 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s2610" xml:space="preserve">alter Tropicus totus latet infra hori-
              <lb/>
            zontem, eumque in puncto tangit, nocturnuſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s2611" xml:space="preserve">arcus eſt integer circulus horarum 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s2612" xml:space="preserve">In alijs Sphæris vbi
              <lb/>
            maior eſt eleuatio, quam gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s2613" xml:space="preserve">66. </s>
            <s xml:id="echoid-s2614" xml:space="preserve">{1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s2615" xml:space="preserve">Tropici non amplius oſtendunt has quantitates, ſed arcus Eclypticæid
              <lb/>
            præſtat, quæ omnia Sphæra Armillaris facilè oſtendet.</s>
            <s xml:id="echoid-s2616" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2617" xml:space="preserve">4 Concurrunt ad Zonas conſtituendas, vti poſtea dicemus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2618" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div48" type="section" level="1" n="31">
          <head xml:id="echoid-head33" style="it" xml:space="preserve">De duobus Circulis Polaribus. Cap. I X.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2619" xml:space="preserve">APolis mundi polares dicuntur, quòd propè eos atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s2620" xml:space="preserve">ex eis circunſcribantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2621" xml:space="preserve">ille polaris Arcticus ab Ar-
              <lb/>
            ctico polo: </s>
            <s xml:id="echoid-s2622" xml:space="preserve">hic verò polaris Antarcticus ab Antarctico polo. </s>
            <s xml:id="echoid-s2623" xml:space="preserve">Nihil verò aliud ſunt, quam diurnæ con-
              <lb/>
            uerſiones polorum Eclypticæ circa Aequatoris polos, quæ abijſdem diſtant gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s2624" xml:space="preserve">23. </s>
            <s xml:id="echoid-s2625" xml:space="preserve">{1/2}.</s>
            <s xml:id="echoid-s2626" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2627" xml:space="preserve">Porrò veteres græci, aliter polares hoſce circulos accipiebant (vti apud Proclum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2628" xml:space="preserve">Cleomedem in ſuis
              <lb/>
            Sphæris videre eſt;) </s>
            <s xml:id="echoid-s2629" xml:space="preserve">Circulos enim polares ſtatuebant eſſe duos circulos æquatori paralellos, vnum ad Bo-
              <lb/>
            ream, alterum ad Auſtrum, horizõtes perſtringentes, quorum poli eſſent ijdem cum polis mundi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2630" xml:space="preserve">con-
              <lb/>
            ſequenter vnus eſſet ſupra horizontem totus, alter vero infra. </s>
            <s xml:id="echoid-s2631" xml:space="preserve">ille autem eſt omnium paralellorum ſemper
              <lb/>
            apparentium maximus hic verò ſemper deliteſcẽtium maximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2632" xml:space="preserve">ex quibus patet, polares hoſce gręcorum
              <lb/>
            circulos in Sphęra recta nullos eſſe; </s>
            <s xml:id="echoid-s2633" xml:space="preserve">cum enim in ea polimundi horizonti inſint, nullum reſtat interuallum
              <lb/>
            quo deſcribantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s2634" xml:space="preserve">in Sphæris verò obliquis non eſſe vbique eiuſdem quantitatis (vti ſunt latinorum pola-
              <lb/>
            res) ſed quo polus mundi elatior eſt, eo etiam maiores illos effici. </s>
            <s xml:id="echoid-s2635" xml:space="preserve">In Sphæra tandem paralella coincidunt
              <lb/>
            cum horizonte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2636" xml:space="preserve">æquatore. </s>
            <s xml:id="echoid-s2637" xml:space="preserve">quæ omnia in materiali Sphæra ad prædictas poſitiones conſtituta, facilè eſt
              <lb/>
            contemplari.</s>
            <s xml:id="echoid-s2638" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2639" xml:space="preserve">Polarium noſtrorum in cælo ſitum ſi in tua regione ritè velis concipere, colloca quadrantem noſtrum
              <lb/>
            aſtronomicè verſus conſpicuum polum, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s2640" xml:space="preserve">in eo nota grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s2641" xml:space="preserve">altitudinis poli, poſtea tam ſupra eum, quam
              <lb/>
            infra, numera gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s2642" xml:space="preserve">23. </s>
            <s xml:id="echoid-s2643" xml:space="preserve">{1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s2644" xml:space="preserve">atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s2645" xml:space="preserve">per vtrumque terminum applica Dioptram, nam ſi per eam ſic applicatam in-
              <lb/>
            ſpexeris in cælum, oculis tuis occurrent puncta duo in cælo, per quæ polaris circulus polo mundi circum-
              <lb/>
            ſcribendus eſt, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s2646" xml:space="preserve">concipiendus ſituationem autem polarium ſecundum græcos ſic concipies, in eodem
              <lb/>
            quadrante vt prius conſtituto, numera ab horizonte ſurſum gradus altitudinis poli duplos, ac per ſupre-
              <lb/>
            mum gradum tranſeunte Dioptra, videbis per eam cæli punctum, per quod, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2647" xml:space="preserve">per contractum horizontis
              <lb/>
            cum meridiano, imaginare circulum ex polo mundi deſcriptum; </s>
            <s xml:id="echoid-s2648" xml:space="preserve">talem enim habet iu cælo ſitum circulus
              <lb/>
            polaris græcorum, ſeu paralellorum ſemper apparentium maximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2649" xml:space="preserve">eadem proporrionaliter concipienda
              <lb/>
            ſunt circa polum infra horizontem depreſſum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2650" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2651" xml:space="preserve">Vſus circulorum polarium noſtratium rarus eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s2652" xml:space="preserve">Geographis tamen inſeruit ad frigidas Zonas definien-
              <lb/>
            das. </s>
            <s xml:id="echoid-s2653" xml:space="preserve">apud græcos verò paralellus ſemper apparentium maximus oſtendit omnes ſtellas, quæ ortus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2654" xml:space="preserve">occa-
              <lb/>
            @@s ſunt expertes, ac proinde ſempiternæ apparitionis dicũtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2655" xml:space="preserve">alter verò occultorum maximus ſtellas om-
              <lb/>
            @@s compræhendit ortus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2656" xml:space="preserve">occaſus pariter immunes, ſed ſempiternæ occultationis.</s>
            <s xml:id="echoid-s2657" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div49" type="section" level="1" n="32">
          <head xml:id="echoid-head34" style="it" xml:space="preserve">De Circulo ſecundi motus. Cap. X.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2658" xml:space="preserve">DIe
              <unsure/>
            itur circulus ſecundi motus, quoniam factus eſt, vt oſtendat motum ſecundum: </s>
            <s xml:id="echoid-s2659" xml:space="preserve">in mundo enim, v@
              <lb/>
            poſtea e
              <unsure/>
            xplicabimus, eſt motus primus ſiue diurnus, qui communis eſt toti mundo; </s>
            <s xml:id="echoid-s2660" xml:space="preserve">eſt etiam motus ſe-
              <lb/>
            cundus qui non eſt toti mũdo communis, ſed Planetarum proprius: </s>
            <s xml:id="echoid-s2661" xml:space="preserve">quamuis enim Zodiacus oſtẽdat viam
              <lb/>
            h
              <unsure/>
            uius motus ſecundi, non tamen Planetam vllum, qui hunc imitetur motum, exhibet: </s>
            <s xml:id="echoid-s2662" xml:space="preserve">at noſter hic circu-
              <lb/>
            lus planetam quendam materialem, ſub Zodiaco defert, ita vt proprium plenetarum motum rectè imitari
              <lb/>
            poſſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2663" xml:space="preserve">quapropter hic circulus non in primo mobili concipiendus eſt, vt alij, ſed infra primum mobile, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2664" xml:space="preserve">
              <lb/>
            propterea eum infrà alios, qui ſunt in primo mobili collocauimus, ita vt in polis Eclypticæ ſuper ſuo dia-
              <lb/>
            metro, non ſuper mundi axem, vt alij conuertatur.</s>
            <s xml:id="echoid-s2665" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2666" xml:space="preserve">Vtilitas huius circuli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2667" xml:space="preserve">vſus eius magnifaciendus eſt, omnium enim difficultatum maximæ ſuccurrit:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2668" xml:space="preserve">manifeſtat enim qua ratione motus planetarum proprius, qui communiter primo motui contrarius dici-
              <lb/>
            tur, cum eodem concordet, ideſt, ad ſenſum oſtendit, qua ratione planeta quiſpiam moueatur, vt aiunt, mo
              <lb/>
            tibus contrarijs, motu ſcilicet primo ab ortu in occaſum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2669" xml:space="preserve">motu ſecundo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2670" xml:space="preserve">proprio ab occaſu in ortum. </s>
            <s xml:id="echoid-s2671" xml:space="preserve">
              <lb/>
            enimuero hanc vnam rem, difficilè admodum ab Aſtronomiæ Tyronibus percipi, l
              <unsure/>
            õga annorum experien
              <lb/>
            tia in auditoribus meis cõpertum habeo; </s>
            <s xml:id="echoid-s2672" xml:space="preserve">quę tamen huius circuli auxilio ſine vlla difficultate intelligitur
              <lb/>
            ſic enim oculis ſubijciuntur ea, quę prius impoſſibilia videbantur, quæq; </s>
            <s xml:id="echoid-s2673" xml:space="preserve">ſola cogitatione vix compræhen
              <lb/>
            @ poterant. </s>
            <s xml:id="echoid-s2674" xml:space="preserve">hoc autem modo agendum eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s2675" xml:space="preserve">manu altera motu diurno ab oriente, in occidentem </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>