Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Table of contents

< >
[41.] De mundano lumine, & vmbra. Cap. V.
[42.] Finis Libri Secundi.
[43.] LIBER TERTIVS DEPARTIBVS MVNDI, ET PRIMO DE PARTE ELEMENTARI.
[44.] De loco partis Elementaris. Cap. I.
[45.] Systema Mundi ſecundum Philolaum Phthagoricum, & eius ſectatores.
[46.] De figura partis Elementarijs. Cap II.
[47.] De motu Sphæra Elementaris. Cap. III.
[48.] De Magnitudine Sphæræ Elementaris. Cap. IIII.
[49.] Finis Libri Tertij@
[50.] LIBER QVARTVS DE TERRA De loco Terræ. # Cap. I.
[51.] De Motu Terræ. Cap. II.
[52.] De Terræ illuminatione, & vmbra. Cap. III.
[53.] PAGINAS 38. & 39.
[54.] EXPLANATIO, ETCONSTRVCTIO FIGVRAE PONENDAE INTER
[55.] De Terræ figura. Cap. IV.
[56.] De Mutatione rotunditatis terræ. Corrollarium.
[57.] Tantum æui mutare poteſt longæ@a vetuſtas.
[58.] De Magnitudine. Cap. V.
[59.] Terræ magnitudo abſoluta.
[60.] De altitudine Montium. Cap. VI.
[61.] Corollarium de Arenæ numero. Cap. VII.
[62.] LIBER QVINTVS De Aqua Elementari, ſiue de Mari. De loco Aque Mariſuè. Cap. I.
[63.] De motu Aquæ Mariſue. Cap. II.
[64.] Maris fluxus, ac refluxus.
[65.] De figura Maris. Cap. III.
[66.] Si ſuperficies aliqua plano ſecetur per idem ſemper punctum, ſitq; ſectio ſemper circuli circum-ferentia, centrum habens punctum illud per quod planum ſecans tran-ſit, ea Sphæræ ſuperficies erit.
[67.] Omnes humidi conſiſtentis, ac manentis ſuperficies ſph@@ rica@st, cuius ſphæræ centrum eſt idem, quod centrum terræ.
[68.] De quantitate Aquæ Mariſuè. Cap. IIII.
[69.] Conſectarium.
[70.] LIBER SEXTVS DE AERE. De loco Aeris. Cap. I.
< >
page |< < (31) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div57" type="section" level="1" n="39">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3113" xml:space="preserve">
              <pb o="31" file="0047" n="47" rhead="Liber Secundus."/>
            buunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s3114" xml:space="preserve">quidniigitur Deus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3115" xml:space="preserve">natura in hac mira mundi architectatione, figurarum capaciſſimam coopta-
              <lb/>
            rint? </s>
            <s xml:id="echoid-s3116" xml:space="preserve">vide loca Ariſtotelis Mathematica cum noſtra expoſitione ad tex. </s>
            <s xml:id="echoid-s3117" xml:space="preserve">66. </s>
            <s xml:id="echoid-s3118" xml:space="preserve">tertij. </s>
            <s xml:id="echoid-s3119" xml:space="preserve">de cælo, vbi admiranda
              <lb/>
            hæc Apum induſtria exponitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s3120" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3121" xml:space="preserve">Atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3122" xml:space="preserve">hæ ſunt rationes, quæ quidem ſatis probabiliter mundum eſſe ſphæricum perſuadent, non tamen
              <lb/>
            euidenter euincunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3123" xml:space="preserve">potuit enim D. </s>
            <s xml:id="echoid-s3124" xml:space="preserve">O. </s>
            <s xml:id="echoid-s3125" xml:space="preserve">M. </s>
            <s xml:id="echoid-s3126" xml:space="preserve">aliqua de cauſa nobis ignota, aliam ei attribuiſſe figuram.</s>
            <s xml:id="echoid-s3127" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3128" xml:space="preserve">Hiſce porrò
              <unsure/>
            quæ lumine naturali dicta ſunt, addenda exiſtimaui nonnulla, ex ſacris literis, in confirma-
              <lb/>
            tionem rotunditatis Mundi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3129" xml:space="preserve">ea autem ſunt, quæ noſter Pererius tom. </s>
            <s xml:id="echoid-s3130" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s3131" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3132" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s3133" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s3134" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s3135" xml:space="preserve">in Geneſim, de hac re
              <lb/>
            ſcribit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3136" xml:space="preserve">vbi cum aſſeruiſſet Philoſophiæ atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3137" xml:space="preserve">Aſtronomorum ſententiam de Mundi rotunditate, poſtea ſic
              <lb/>
            ſubdit; </s>
            <s xml:id="echoid-s3138" xml:space="preserve">quare non ſunt nobis audiendi Scriptores quidam Eccleſiaſtici, qui cælum eſſe rotundum non mo-
              <lb/>
            do negarunt, ſed etiam ſacris literis aduerſari exiſtimarunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3139" xml:space="preserve">Atenimuero tantum abeſt vt contraria ſen-
              <lb/>
            tentia, contraria ſit Diuinæ ſcripturæ, vt cum ea mirificè concordet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3140" xml:space="preserve">Enimuero cælum eſſe rotundum,
              <lb/>
            nec vno loco, nec obſcurè indicat ſacra ſcriptura, nam in lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3141" xml:space="preserve">Eccleſiaſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3142" xml:space="preserve">Diuina Sapientia ſic loquitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3143" xml:space="preserve">Gy-
              <lb/>
            rum cæli circuiui ſola, quod textus græcus ſignificantius exprimit, dicit enim, gyrum cæli rotundaui, ſiue
              <lb/>
            conglobaui ſola. </s>
            <s xml:id="echoid-s3144" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3145" xml:space="preserve">apud Iob, cùm dicitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3146" xml:space="preserve">ſub quo curuantur qui portant orbem, ideſt, mundum, clarè ſi-
              <lb/>
            gnificatur mundum eſſe orbem, ſeu globum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3147" xml:space="preserve">tandem verba illa in cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s3148" xml:space="preserve">8. </s>
            <s xml:id="echoid-s3149" xml:space="preserve">Prou. </s>
            <s xml:id="echoid-s3150" xml:space="preserve">Gyro valiabant abyſſos, ſi-
              <lb/>
            gnificant circulo cæleſtium corporum inanitatem hanc quę intra cælos eſt, circundatam eſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s3151" xml:space="preserve">hæc ille. </s>
            <s xml:id="echoid-s3152" xml:space="preserve">por-
              <lb/>
            ro de cæli Empyrei figura Theologorum eſt diſputare, ac determinare non noſtrum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3153" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div60" type="section" level="1" n="40">
          <head xml:id="echoid-head42" style="it" xml:space="preserve">De Mundi quantitate, & Magnitudine. Cap. IIII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3154" xml:space="preserve">QVod ad diſcretam attinet quantitatem, ideſt, vtrum vnus, an plures ſunt mundi, nihil certi naturæ
              <lb/>
            lu mine aſſeri poſſe exiſtimo, neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3155" xml:space="preserve">noſtrum eſt id inquirere.</s>
            <s xml:id="echoid-s3156" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3157" xml:space="preserve">De continua verò, ideſt, de mundi magnitudine, nihil in præſentia ſtatuere poſſumus; </s>
            <s xml:id="echoid-s3158" xml:space="preserve">cum totius mun-
              <lb/>
            di magnitudo paulatim per partes ipſum componẽtes magna Aſtronomorum ſagacitate indagetur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3159" xml:space="preserve">qua-
              <lb/>
            re ad finem vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3160" xml:space="preserve">præſentis tractatus differendum, vbi oſtendemus totius Mundanæ Sphærægyrum con-
              <lb/>
            tinere milliariorum Aſtronomicorum 302.</s>
            <s xml:id="echoid-s3161" xml:space="preserve">412.</s>
            <s xml:id="echoid-s3162" xml:space="preserve">000. </s>
            <s xml:id="echoid-s3163" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3164" xml:space="preserve">ſemidiametrum Mundi conſtare ex ſemidiametris
              <lb/>
            terræ 14.</s>
            <s xml:id="echoid-s3165" xml:space="preserve">000. </s>
            <s xml:id="echoid-s3166" xml:space="preserve">quæ faciunt milliaria noſtratia 48.</s>
            <s xml:id="echoid-s3167" xml:space="preserve">111.</s>
            <s xml:id="echoid-s3168" xml:space="preserve">000.</s>
            <s xml:id="echoid-s3169" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div61" type="section" level="1" n="41">
          <head xml:id="echoid-head43" style="it" xml:space="preserve">
            <emph style="bf">De mundano lumine, & vmbra. Cap. V.</emph>
          </head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3170" xml:space="preserve">QVa ratione mundus ab aliquo externo, ac non mũdano lumine colluſtretur, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3171" xml:space="preserve">inde vmbram emit-
              <lb/>
            tat, non inquirimus, quia nullum habemus huius colluſtrationis indicium, aut fundamentum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3172" xml:space="preserve">Verum
              <lb/>
            ex vſu fuerit, ob ea, quæ dicentur, nonnulla de mundana luce, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3173" xml:space="preserve">vmbra, quibus interiora mundi
              <lb/>
            lumine, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3174" xml:space="preserve">tenebris perfunduntur, vniuerſim ex aſtronomica optices parte prænotaſſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s3175" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3176" xml:space="preserve">1 Omne corpus lucidũ, ac luminoſum, vti Sol, lumen ab ſe per lineas rectas, ſeu per rectos radios quo-
              <lb/>
            quo verſum emittit: </s>
            <s xml:id="echoid-s3177" xml:space="preserve">imò quodlibet lucidi corporis punctum idem efficit.</s>
            <s xml:id="echoid-s3178" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3179" xml:space="preserve">2 Lumen iſtud, non æquèomnia obuiantia corpora perſundit, ſed aliter diaphana ſeu tranſparẽtia, vti
              <lb/>
            aerem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3180" xml:space="preserve">cælum: </s>
            <s xml:id="echoid-s3181" xml:space="preserve">aliter den@a, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3182" xml:space="preserve">opaca, vti terram, lapides, Lunam. </s>
            <s xml:id="echoid-s3183" xml:space="preserve">D@aphana quidem lumen adueniens
              <lb/>
            ſuſcipiunt, ſed liberum illud tranſmittunt, nec ſiſtunt, aut reflectunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3184" xml:space="preserve">Opaca verò lumen ſe inuadens ſiſten-
              <lb/>
            do, ac detinendo, ab eodem illuminantur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3185" xml:space="preserve">illudq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3186" xml:space="preserve">in aduerſum reflectendo conſpicua omnibus reddũtur:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3187" xml:space="preserve">aer, aut criſtallus quia lumen tranſmittũt, etiamſi ab eo perſpicua, non tamen conſpicua reddu ntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3188" xml:space="preserve">paries
              <lb/>
            vel terra, quia lumeu detinent, non ab eo ſolum illuminantur, ſed etiam ab eo viſibilia efficiuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3189" xml:space="preserve">aer, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3190" xml:space="preserve">
              <lb/>
            æther, quia lucem liberam præterlabi ſinunt, ideo vmbram nullam emittunt, quoniam vmbra eſt lucis pri-
              <lb/>
            @atio, quam iſthæc diaphana nullam efficiunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3191" xml:space="preserve">Opaca verò corpora, cum lucem, ne vlterius peruadat, in-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0047-01" xlink:href="fig-0047-01a" number="24">
                <image file="0047-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0047-01"/>
              </figure>
            hibeant, ideo in parte lumini auerſa, negatio-
              <lb/>
            nem luminis, quæ ipſiſſima eſt vmbra, efficiũt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3192" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3193" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s3194" xml:space="preserve">Hanc lucem per lineas rectas, ſeu per re-
              <lb/>
            ctos radios, protendi ac euibrari vmbrarũ do-
              <lb/>
            cet experientia; </s>
            <s xml:id="echoid-s3195" xml:space="preserve">videmus enim vmbras ex om
              <lb/>
            ni parte rectis lineis terminari, quæ rectæ li-
              <lb/>
            neæ, ſeu radij debent intelligi produci à cor-
              <lb/>
            pore vmbroſo per aerem, vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3196" xml:space="preserve">ad vmbræ finẽ:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3197" xml:space="preserve">quod hinc facilius percipltur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3198" xml:space="preserve">quia ſi quæ opa-
              <lb/>
            ca lumini obijciantur, ea ſolum lumine priua-
              <lb/>
            ri videmus, quæ obici illi, ac lumini in dire-
              <lb/>
            ctum ſint fita. </s>
            <s xml:id="echoid-s3199" xml:space="preserve">hanc linearum rectitudinem,
              <lb/>
            nobis oſtendunt in ſequentibus figuris duæ
              <lb/>
            lineæ A E. </s>
            <s xml:id="echoid-s3200" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3201" xml:space="preserve">B F. </s>
            <s xml:id="echoid-s3202" xml:space="preserve">quæ vmbram luminoſæ
              <lb/>
            ſphæræ A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s3203" xml:space="preserve">vndique terminant, pro quibns
              <lb/>
            intelligere etiam poſſumus duos radios re-
              <lb/>
            ctos A E. </s>
            <s xml:id="echoid-s3204" xml:space="preserve">B F.</s>
            <s xml:id="echoid-s3205" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3206" xml:space="preserve">4 Præmittendum eſt, vmbram eſſe non
              <lb/>
            ſolum illam ſuperficiem tenebroſam in </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>