1non tegit; fac autem v. g. altiſſimum terræ tractum attolli ſupra aquas in
V, haud dubiè eo tempore, quo tumor aquæ reſponderet radio AV, ſecun
dùm eundem radium aſſurgit aqua per clivum montis, donec tandem Luna
recedente versùs S, aqua ſubſidit, & refluit proprio pondere; quia preſſionis
vi non ſuſtinetur amplius; hinc fiet æſtus reciprocus, qualem modò habemus,
ſive, vt vocant, fluxus, & refluxus. Si verò ad occasum idem terræ tractus versùs
mare inclinet; hinc inde maximus erit aquæ tumor ad vtrunque montis clivum,
occiduum ſcilicet, atque ortivum; & Luna tendente versùs S, ſenſim ſubſi
det aqua, excurrétque, hinc versùs ortum, inde occaſum versùs; vt autem
refluit aqua in partes oppoſitas, abeunte Luna, ita Luna accedente à parti
bus oppoſitis, nimirum ab occaſu & ortu accurrit, vel affluit, aſſurgítque aqua
versùs terræ tractum V, & vtrimque ad vtrumque clivum ſenſim attolli
tur. Hinc ſi per medium terræ trectum, anguſtum fretum perrumperet, aqua
hinc inde ſimul aſſurgente, in medio freto gemini æſtus concurrerent.
V, haud dubiè eo tempore, quo tumor aquæ reſponderet radio AV, ſecun
dùm eundem radium aſſurgit aqua per clivum montis, donec tandem Luna
recedente versùs S, aqua ſubſidit, & refluit proprio pondere; quia preſſionis
vi non ſuſtinetur amplius; hinc fiet æſtus reciprocus, qualem modò habemus,
ſive, vt vocant, fluxus, & refluxus. Si verò ad occasum idem terræ tractus versùs
mare inclinet; hinc inde maximus erit aquæ tumor ad vtrunque montis clivum,
occiduum ſcilicet, atque ortivum; & Luna tendente versùs S, ſenſim ſubſi
det aqua, excurrétque, hinc versùs ortum, inde occaſum versùs; vt autem
refluit aqua in partes oppoſitas, abeunte Luna, ita Luna accedente à parti
bus oppoſitis, nimirum ab occaſu & ortu accurrit, vel affluit, aſſurgítque aqua
versùs terræ tractum V, & vtrimque ad vtrumque clivum ſenſim attolli
tur. Hinc ſi per medium terræ trectum, anguſtum fretum perrumperet, aqua
hinc inde ſimul aſſurgente, in medio freto gemini æſtus concurrerent.
Antim.
Faciam intelligas: finge tibi terram ad inſtar ſphæroidis, id eſt,
Solidi Elliptici; cogita prunum PQRT, quod obtinebis, ſi ellipſim hanc
circa axem RP volvi iubeas. Finge autem prædictum prunum cujus ſectio
PQRT eſt in plano Æquatoris, librari circa axem CE modò versùs Poream,
modò versùs Auſtrum, per arcum 18. circiter graduum, hinc inde; ac ſimul li
neam abſidum RP volvi circa axem Mundi, in plano ſcilicet Æquatoris perpen
diculariter erectum, eodem prorſus cum Luna motu, tum integræ revolutionis,
tum etiam prædictæ librationis, en tibi germanum marini æſtus ſyſtema.
Solidi Elliptici; cogita prunum PQRT, quod obtinebis, ſi ellipſim hanc
circa axem RP volvi iubeas. Finge autem prædictum prunum cujus ſectio
PQRT eſt in plano Æquatoris, librari circa axem CE modò versùs Poream,
modò versùs Auſtrum, per arcum 18. circiter graduum, hinc inde; ac ſimul li
neam abſidum RP volvi circa axem Mundi, in plano ſcilicet Æquatoris perpen
diculariter erectum, eodem prorſus cum Luna motu, tum integræ revolutionis,
tum etiam prædictæ librationis, en tibi germanum marini æſtus ſyſtema.
Auguſtin.
Maxima difficultas ſeſe mihi objicit ; nempe poſita linea abſi
dum extra Planum Æquatoris, Luna v.g.in Tropico Capricorni exiſtente, ſi
accipiamus quodlibet punctum extra Æquatorem, elevatio aquæ in eo
puncto inæqualis eſſet, licèt Luna in Meridiano ſita ſupponatur; & vt cla
riùs hanc difficultatem exponam.
39[Figure 39]
dum extra Planum Æquatoris, Luna v.g.in Tropico Capricorni exiſtente, ſi
accipiamus quodlibet punctum extra Æquatorem, elevatio aquæ in eo
puncto inæqualis eſſet, licèt Luna in Meridiano ſita ſupponatur; & vt cla
riùs hanc difficultatem exponam.
Sit circulus verticalis & meri
dianus in globo terreſtri ADCF,
Horizon AC, Æquator FK; Tropi
cus Cancri HI, Capricorni GL,
Axis mundi PM; ſupponatur Lu
na in G, ſcilicet in Tropico Capri
corni, & in meridiano ſupra hori
zontem; circulus maximæ depreſ
ſionis eſt Bq & à terræ puncto D,
quod aſſumptum eſt extra Æqua
torem; punctum maximæ elevatio
nis, quod eſt in G, eſt enim line
abſidum GI, diſtat toto area GD, a
quo tamen circulus maximæ de
preſſionis diſtat tantùm arcu BM, poſita verò Luna in puncto mediæ noctis
L, circulus maximæ depreſſionis erit NO, Linea abſidum LH, arcus diſtan-
dianus in globo terreſtri ADCF,
Horizon AC, Æquator FK; Tropi
cus Cancri HI, Capricorni GL,
Axis mundi PM; ſupponatur Lu
na in G, ſcilicet in Tropico Capri
corni, & in meridiano ſupra hori
zontem; circulus maximæ depreſ
ſionis eſt Bq & à terræ puncto D,
quod aſſumptum eſt extra Æqua
torem; punctum maximæ elevatio
nis, quod eſt in G, eſt enim line
abſidum GI, diſtat toto area GD, a
quo tamen circulus maximæ de
preſſionis diſtat tantùm arcu BM, poſita verò Luna in puncto mediæ noctis
L, circulus maximæ depreſſionis erit NO, Linea abſidum LH, arcus diſtan-