6528Comment. in I. Cap. Sphæræ
In priori fign
8[Figure 8]
ra hic appoſita e-
xemplum habes
ſphæræ rectę: In
poſteriori uero
ſphęræ obliquæ.
Manifeſte autem
uides in ſphæra
recta axem mun-
di coĩcidere cum
Horizonte, cum
ab eo non diffe-
rat; ac proinde utrumque polum in Horizonte iacere. In obliqua uero axem
mundi ab Horizonte differre, ac propterea unum polum ſupra Horizontem eſ
ſe exaltatum, alterum vero ſub eodem depreſſum.
xemplum habes
ſphæræ rectę: In
poſteriori uero
ſphęræ obliquæ.
Manifeſte autem
uides in ſphæra
recta axem mun-
di coĩcidere cum
Horizonte, cum
ab eo non diffe-
rat; ac proinde utrumque polum in Horizonte iacere. In obliqua uero axem
mundi ab Horizonte differre, ac propterea unum polum ſupra Horizontem eſ
ſe exaltatum, alterum vero ſub eodem depreſſum.
Vniversalis autem mundi machina in duo diuidit ur, in æthe-
11Diuiſio mũ
di in ærhe-
ream, & ele
mentarem
zegionem. ream ſcilicet, & elementarem regionem.
11Diuiſio mũ
di in ærhe-
ream, & ele
mentarem
zegionem. ream ſcilicet, & elementarem regionem.
COMMENTARIVS.
Traditvrvs iam auctor in hac tertia capitis parte formam totius
mundi, diuidit prius vniueiſam mundi machinam in duo, Videlicet in regio-
nem elementarem, & ætheream, ex quibus tanquam partibus tota mundi ma-
china conflatur. In qua diuiſione Mundi machina capitur pro congerie, & co-
agmentatione omnium corporum ſuperiorum, & inferiorum. Eſt enim mun-
22Mundus
quid. dus perfecta & abſoluta omnium rerum congeries, & ornamentum. Vnde a
Græcis κόσμος dicitur ab ornatu. Quem duabus definitionibus Ariſtoteles in
libello de mundo cap. 2. (ſi tamen Ariſtotelis eſt libellus) deſcribit, quarum
prior hæc eſt. Mundus eſt compages conſtans ex cœlo, terra, & reliq uis naturis,
quæ in his contiuentur: poſterior autem ita habet. Mundus eſt corporum or-
dinatio, & diſtributio, quæ a Deo, & propter Deum conſeruatur.
33Mundusſe mundi, diuidit prius vniueiſam mundi machinam in duo, Videlicet in regio-
nem elementarem, & ætheream, ex quibus tanquam partibus tota mundi ma-
china conflatur. In qua diuiſione Mundi machina capitur pro congerie, & co-
agmentatione omnium corporum ſuperiorum, & inferiorum. Eſt enim mun-
22Mundus
quid. dus perfecta & abſoluta omnium rerum congeries, & ornamentum. Vnde a
Græcis κόσμος dicitur ab ornatu. Quem duabus definitionibus Ariſtoteles in
libello de mundo cap. 2. (ſi tamen Ariſtotelis eſt libellus) deſcribit, quarum
prior hæc eſt. Mundus eſt compages conſtans ex cœlo, terra, & reliq uis naturis,
quæ in his contiuentur: poſterior autem ita habet. Mundus eſt corporum or-
dinatio, & diſtributio, quæ a Deo, & propter Deum conſeruatur.
cundũ mul
tos philoſo
phos æter-
nus puta@.
Mundus ſe
cundum fi
dem Catho
licã factus
eſt.
Mvndvm quidam philoſophi æternum putauerunt, ſine principio, ac
fine, vt Ariſtoteles, eiusq́ue ſectatores non pauci. Plinius quoque li. 1. natura-
lis hiſtoriæ cap. 1. idem ſentit, cum dicit, [Mundum, & hoc, quod nomine alio
cælum appellare libuit, cuius circumflexu teguntur cuncta, numen eſſe credi par eſt,
æternum, immenſum, neque genitum, neque interiturum vnquam. ] Fides tamen ca-
tholica docet mũdum incepiſſe, creatumq́. fuiſſe, atque conditum a Deo Opt.
Max. ex nihilo, ſolo uerbo, vt eſſet domicilium humanæ naturæ, in qua ipſe
innoteſcere, & conſpici voluit. Vt legimus cap. 1. Geneſ. Immo & Plato in Ty-
mæo tradit, Deum eſſe mundi opificem. Rurſus nonnulli philoſophi, inter
quos fuit Democritus, innumerabiles eſſe mundos cenſebant, alios extra a-
lios, quaſi pilas, ſeu globos. Eſt enim forma mundi rotunda, & globoſa, ut po-
ſtea dicetur: Quod cum Anaxarchus Democriti diſeipulus Alexandro Ma-
gnoretuliſſet, ingemuiſſe fertur Alexander dicens: Heu me miſerum, qui ne
uno quidem adhuc potius ſum. Ariſtoteles tamen, & Theologi noſtri ſen-
tiunt, vnum duntaxat eſſe mundum, quamuis Deus Opt. Max. infinitos mun-
dos ſua potentia abſoluta ſecundum Theologos poſſit producere.
fine, vt Ariſtoteles, eiusq́ue ſectatores non pauci. Plinius quoque li. 1. natura-
lis hiſtoriæ cap. 1. idem ſentit, cum dicit, [Mundum, & hoc, quod nomine alio
cælum appellare libuit, cuius circumflexu teguntur cuncta, numen eſſe credi par eſt,
æternum, immenſum, neque genitum, neque interiturum vnquam. ] Fides tamen ca-
tholica docet mũdum incepiſſe, creatumq́. fuiſſe, atque conditum a Deo Opt.
Max. ex nihilo, ſolo uerbo, vt eſſet domicilium humanæ naturæ, in qua ipſe
innoteſcere, & conſpici voluit. Vt legimus cap. 1. Geneſ. Immo & Plato in Ty-
mæo tradit, Deum eſſe mundi opificem. Rurſus nonnulli philoſophi, inter
quos fuit Democritus, innumerabiles eſſe mundos cenſebant, alios extra a-
lios, quaſi pilas, ſeu globos. Eſt enim forma mundi rotunda, & globoſa, ut po-
ſtea dicetur: Quod cum Anaxarchus Democriti diſeipulus Alexandro Ma-
gnoretuliſſet, ingemuiſſe fertur Alexander dicens: Heu me miſerum, qui ne
uno quidem adhuc potius ſum. Ariſtoteles tamen, & Theologi noſtri ſen-
tiunt, vnum duntaxat eſſe mundum, quamuis Deus Opt. Max. infinitos mun-
dos ſua potentia abſoluta ſecundum Theologos poſſit producere.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib