Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[Item 1.]
[2.] Optic ae THE SAVRVS. ALHAZENI ARABIS libri ſeptem, nuncprimùm editi. EIVSDEM liber DE CREPVSCVLIS & Nubium aſcenſionibus. ITEM VITELLONIS THVRINGOPOLONI LIBRI X. Omnes inſtaurati, figuris illuſtrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, A' Federico Risnero.
[3.] Cum priuilegio Cæſareo & Regis Galliæ ad ſexennium BASILE AE, PER EPISCOPIOS. M D LXXII.
[4.] Triplicis uiſus, directi, reflexi & refracti, de quo optica diſputat, ar-gumenta.
[5.] FEDERICI RISNE-RI IN ALHAZENI ARABIS OPTICAM PRAEFATIO A D IL LVSTRISSIMAM REGINAM CA-tharinam Mediceam, matrem regis Galliæ Caroli noni.
[6.] CANDIDO LECTORI
[7.] ALHAZEN FILII ALHAYZEN OPTICAE LIBER PRIMVS.
[8.] QVOD LVX PER SE, ET COLORES ILLVMINATI OPE-renturin uiſum aliquam operationem. Cap. 1. 1. Lux per ſe, & color illuminat{us} feriunt oculos. Vitell. in hypotheſ. 6. 16 p 3.
[9.] QVOD LVX VEHEMENS OCCVLTAT QVAEDAM VI-ſibilia quæ lux debilis manifeſtat: & contrà. Cap. 2. 2. Lux uehemens obſcur at quædam uiſibilia, quæ lux debilis illuſtrat: & contrà. 28. 97. 109. 150. 155. 156 p 4.
[10.] QVOD COLORES CORPORVM DIVERSIFICENTVR APVD VI-ſum ſecundum diuerſitatem lucium ordentium ſuper ipſos. Cap. 3. 3. Color uariatur pro lucis qualitate. 1 p 3.
[11.] DE COMPOSITIONE OCVLI, FORMA ET SI-tu. Caput quartum. 4. Ortus & principium oculi exiſtit è cerebro: & conſtat è tribus humori-bus & quatuor tunicis. 4 p 3.
[12.] 5. In toti{us} oculi ſeu motu ſeu quiete, ſit{us} partium ſtabilis permanet. 25 p 3.
[13.] 6. Ocul{us} tot{us} & ſpher a uuea centris differunt: & oculi centrum ect alti{us}. 8 p 3.
[14.] 7. Rect a connectens centra ſphær arum corneæ & uueæ, continuata tranſit per centrum for aminis uueæ, & medium caui nerui optici. 9 p 3.
[15.] 8. Centrum ſphæræ uueæ eſt inferi{us} centris reliquarum oculi partium. 8 p 3.
[16.] 9. Recta connectẽs centra ſphærarũ cryſtallinæ & uueæ, cõtinuata cadit in centrũ circuli cõglutinãtis cryſtallinã & uitreã ſphær {as} cũ uuea: & eſt ad ipſum perpendicularis. 10 p 3.
[17.] 10. Centrum ſphæræ cryſtallinæ alti{us} eſt centro ſphæræ uitreæ. 11 p 3.
[18.] 11. Rect a connectens centra ſphær arum & uueæ, continuata cadit in centrum ui-treæ, & medium cauinerui optici. 12 p 3.
[19.] 12. Centra ſphær arum toti{us} oculi, cryſtallinæ, utriuſ ſuperficiei corneæ, & con-uexæ humoris albuginei, eſt unum punctum. 7 p 3.
[20.] 13. In toti{us} oculi ſeu motu ſeu quiete ſit{us} partium ſtabilis permanet. 25 p 3. Idem 9 n.
[21.] DE QVALITATE VISIONIS, ET AB ILLA DE-pendentibus. Cap. 5. 14. Viſio fit radijs à uiſibili extrinſec{us} ad uiſum manantib{us}. 6 p 3.
[22.] 15. Viſ{us} è ſingulis ſuæ ſuperficiei punctis ſingula uiſibilis punct a uidet. 17. 18 p 3.
[23.] 16. Humor cryſtallin{us} eſt præcipuum organum facult atis opticæ. 4. 18 p 3.
[24.] 17. Lux perpendicularis penetr at per qualibet diuerſa media: obliqua refringitur. 42. 43. 44. 45. 47 p 2.
[25.] 18. Viſio diſtincta fit rectis lineis à uiſibili ad ſuperficiem uiſ{us} perpẽdicularibus. Ita ſin-gula uiſibilis punct a eundem obtinent ſitum in ſuperficie uiſ{us}, quem in uiſibili. 17 p 3.
[26.] 19. Viſio fit per pyramidem, cui{us} uertex eſt in uiſu, baſis in uiſibili. 18. 21. 22 p 3.
[27.] 20. Oculus & ſphæra cryſtallina habent idem centrum. 7 p 3. Idem 12 n.
[28.] 21. Viſibile uiſui oppoſitum uidetur. 2 p 3.
[29.] 22. Viſibile per medium perſpicuum uidetur. 13 p 3.
[30.] 23. Viſio non fit radijs à uiſu emißis. s p 3.
< >
page |< < of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div4" type="section" level="0" n="0">
          <pb file="0003" n="3"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div5" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head17" xml:space="preserve">FEDERICI RISNE-
            <lb/>
          RI IN ALHAZENI ARABIS</head>
          <head xml:id="echoid-head18" xml:space="preserve">OPTICAM PRAEFATIO</head>
          <head xml:id="echoid-head19" xml:space="preserve">A D</head>
          <head xml:id="echoid-head20" xml:space="preserve" style="it">IL LVSTRISSIMAM REGINAM CA-
            <lb/>
          tharinam Mediceam, matrem regis Galliæ
            <lb/>
          Caroli noni.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1" xml:space="preserve">PLVRES adorant orientem ſolem, Regina illu-
              <lb/>
            ſtriſsima, quàm occidentem, utuulgò fertur:</s>
            <s xml:id="echoid-s2" xml:space="preserve"> at
              <lb/>
            contrà fieri meo iudicio debuit, cum ſolis oc-
              <lb/>
            caſus ditiſsimas & opulentiſsimas orbis partes
              <lb/>
            complexus ſit:</s>
            <s xml:id="echoid-s3" xml:space="preserve"> utſub æquatore eſt America, &
              <lb/>
            ſupra omnes inſulas fortunatiſsimæ Moluccæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s4" xml:space="preserve"> Etin uita ho
              <lb/>
            minis, ſi qua ætas pręcipuè laudabilis ſit, ipſa ſenectus eſt, re-
              <lb/>
            liquarum ætatum gubernatrix & magiſtra.</s>
            <s xml:id="echoid-s5" xml:space="preserve"> Ideoq́ hoc mihi
              <lb/>
            à P.</s>
            <s xml:id="echoid-s6" xml:space="preserve"> Ramo conſilium maieſtatis tuæ colendæ ſuccurrit:</s>
            <s xml:id="echoid-s7" xml:space="preserve"> qui
              <lb/>
            cum tuo no miniliberales artes gallico ſermone conſecra-
              <lb/>
            rit, multos profectò mortales exemplo ſuo inuitauit ad ea-
              <lb/>
            dem uota concipiendum atq;</s>
            <s xml:id="echoid-s8" xml:space="preserve"> nun cup an dum:</s>
            <s xml:id="echoid-s9" xml:space="preserve"> tanquam iu-
              <lb/>
            dicaritunam tein Gallia non ſolùm tanto rege matrem di-
              <lb/>
            gniſsimam, ſed omnium regiarum uirtutum laudumq́ pa-
              <lb/>
            tronam am antiſsim am.</s>
            <s xml:id="echoid-s10" xml:space="preserve"> Itaq;</s>
            <s xml:id="echoid-s11" xml:space="preserve"> tanquam clientem Alhazenũ
              <lb/>
            tibi dico, nun cupoq́, Arabem opticæ ſcriptorem, utèno-
              <lb/>
            mine Alhazen arabico, (quod Latinè bonum uirum ſonat)
              <lb/>
            intelligitur:</s>
            <s xml:id="echoid-s12" xml:space="preserve"> & inſcriptio operis ipſum arabepatre Alhayzen
              <lb/>
            natum indicat.</s>
            <s xml:id="echoid-s13" xml:space="preserve"> Quatuor autẽ philoſophos arabes hoc no-
              <lb/>
            mine fuiſſe è peritis Arabicæ linguæ hominibus didici:</s>
            <s xml:id="echoid-s14" xml:space="preserve"> quo
              <lb/>
            tamen tempore Alhazenus noſter floruerit, nondum neque
              <lb/>
            legendo neq;</s>
            <s xml:id="echoid-s15" xml:space="preserve"> percontando certò cognoſcere potui.</s>
            <s xml:id="echoid-s16" xml:space="preserve"> Equi-
              <lb/>
            dem à præſtantibus mathematicis in uetuſtiſsim orum Ara-
              <lb/>
            bum numero ipſum haberi animaduerto:</s>
            <s xml:id="echoid-s17" xml:space="preserve"> quanquam tem-
              <lb/>
            poris, quo uixerit, mentio nulla fiat.</s>
            <s xml:id="echoid-s18" xml:space="preserve"> Coniectura quædam
              <lb/>
            eſt anno Chriſti milleſimo ac circiter centeſimo ipſum ui-
              <lb/>
            xiſſe:</s>
            <s xml:id="echoid-s19" xml:space="preserve"> ætatenimirum Auicennæ, Auerrois, Zoaræ, aliorumq́;</s>
            <s xml:id="echoid-s20" xml:space="preserve">
              <lb/>
            excellentium Arabum:</s>
            <s xml:id="echoid-s21" xml:space="preserve"> quo fæculo apud Arabes & Sarrace-
              <lb/>
            nos, tum omniuming enuarum artium ſtudia, tum uerò ma
              <lb/>
            thematicas diſciplinas inprimis floruiſſe ex hiſtoriarũ com-
              <lb/>
            mentarijs ſatis conſtat.</s>
            <s xml:id="echoid-s22" xml:space="preserve"> Huncigitur authorem (cuius editio
              <lb/>
            nem abhinc amplius annis triginta à clariſsimis matchema-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>