Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[81.] Von der gewechſen wunder zeichen-Das lxxiij Capittel.
[82.] Von wunderzeichen an wilden vnnd vnge/ zempten thieren/ Das lxxiiij Capittel.
[83.] Von wunderzeichen an zamen thieren/ Das lxxv Capittel.
[84.] Von wunderzeichen an menſchen-Das lxxvj Capittel.
[85.] Von wunderwercken ſo ſich in geburten zůtragend/ Das lxxvij Capittel.
[86.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das fünffzehend Bůch. Von künſtlicher waarſagung. Weiſſagung auß mancherlei ſachen/ Das lxxviij Capittel.
[87.] Von der Chiromantey/ oder wie man von der hand har ſoll waarſagen/ Das lxxix Capittel.
[88.] Von betrugnuß/ gaucklerei/ vnnd zauberey/ Das lxxx Capittel.
[89.] Von wunderzeichen/ Das lxxxi Capittel.
[90.] Von vogelſchawung oder weiſ/ ſagung/ Das lxxxij Capittel.
[91.] Von weiſſagung auß der eingeweiden beſichtigung/ Das lxxxiij Capittel.
[92.] Von ſtimmen vnnd gethöß ſo der natur zů wider/ Das lxxxiiij Capittel.
[93.] Von mancherlei ſtimmen/ Das lxxxv Capittel.
[94.] Von geſichten vnd geſpenſten auß falſchen vrſachen Das lxxxvj Capittel.
[95.] Von des gemüt weiſſagnng/ Das lxxxvij Capittel.
[96.] Weiſſagung deß vngewitters/ Das lxxxviij Capittel.
[97.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſechßzehend Bůch. Von ſachen ſo über die natur zů verwunderen. Von ſiglen/ Das lxxxix Capittel.
[98.] Von nateürlicher Magia vnd waar ſagung/ Das xc. Capittel.
[99.] Von der kunſt magia nach Artefier vnd Mihinier art/ Das xcj Capittel.
[100.] Zů erſt beſchreibt er der Planeten Characteren alſo.
[101.] Der ringen aber alſo.
[102.] Der ſigillen alſo.
[103.] Von Precantationen/ geſegnen/ oder be beſchwerungen/ Das xcij Capittel.
[104.] Von Geſpenſten/ Geiſteren/ oder Teüfflen vnnd todten/ Das xciij Capittel.
[105.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſiebenzehend Bůch. Von Sachen ſo wirdig zů beſchreiben. Von mancherlei ſitten der völckeren/ Das xciiij Capittel.
[106.] Von mancherlei ſpraachen/ Das xcv Capittel.
[107.] Von Stetten vnd anderen namhaff ten dingen/ Das xcvj Capittel.
[108.] Von ſchatzen/ Das xcvij Capittel.
[109.] Libereien bücher vnd mancherlei exempel der alten koſtlichkeit/ Das xc viij Capittel.
[110.] Em aufflöſung von dem end har/ durch wölche man der erfundenen dingen gebrauch haben mag. Das xcix. Capittel.
< >
page |< < (lxxxv) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div135" type="section" level="1" n="22">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3019" xml:space="preserve">
              <pb o="lxxxv" file="0141" n="141" rhead="ſachen/ Das dritt bůch."/>
            der wärme zůſam̃en gewachſen/ löcherecht/ vnnd waſſerig/ als das ſaltz vñ
              <lb/>
            ſalpeter. </s>
            <s xml:id="echoid-s3020" xml:space="preserve">Die wäſſerige aber ſeind am aller kälteſtẽ/ demnach jrdiſche/ die fei
              <lb/>
            ßten aber ſeind warm.</s>
            <s xml:id="echoid-s3021" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3022" xml:space="preserve">Was aber von dem feüwr abnim̃et/ das verghet nitt/ vnd ſeind voninẽ
              <lb/>
            ſelbs auch nitt weich/ ſonder allein warm/ als der kalch/ äſchen/ vnd ziegel/
              <lb/>
            aber dz letzt minder/ dañ es iſt zum erſten weich geweſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3023" xml:space="preserve">Alſo auch dz von di
              <lb/>
            ſen harfür kom̃et/ als in den Metallen diſtillierung das ölvnd waſſer/ vnd
              <lb/>
            der brennet wein/ dañ er kom̃et von der wärme durch die diſtillierung. </s>
            <s xml:id="echoid-s3024" xml:space="preserve">es
              <lb/>
            ſeind auch die ding alle warm/ ſo von der faulung zů ſam̃en wachſen/ oder
              <lb/>
            zerfallen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3025" xml:space="preserve">Was auß groſſer kälte zůſam̃en gefreürt/ iſt faßt feücht/ vnnd a-
              <lb/>
            ber nit alles kalt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3026" xml:space="preserve">dañ das waſſer iſt kalt/ der wein aber vnd die feißte warm.</s>
            <s xml:id="echoid-s3027" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3028" xml:space="preserve">Der dritt gemein vnderſcheid iſt võ dem waſſer. </s>
            <s xml:id="echoid-s3029" xml:space="preserve">diſer iſt einerley geſtalt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3030" xml:space="preserve">dañ was dick iſt wirt nitt naß/ als die metall. </s>
            <s xml:id="echoid-s3031" xml:space="preserve">vnnd was durch die werme zů
              <lb/>
            ſammen gewachſen iſt/ als das ſaltz. </s>
            <s xml:id="echoid-s3032" xml:space="preserve">Deßhalben alles das naß/ iſt jrdiſch vñ
              <lb/>
            löcherecht/ mitt groſſen ſpelten/ daß das waſſer möchte hinein ghen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3033" xml:space="preserve">wz võ
              <lb/>
            im ſelbs weich iſt/ als die riemen vnd dz fleiſch/ das wirt noch weicher. </s>
            <s xml:id="echoid-s3034" xml:space="preserve">was
              <lb/>
            aber gar trocken/ gar nitt/ als der bintz ſtein. </s>
            <s xml:id="echoid-s3035" xml:space="preserve">Von dem grundfaal aber im
              <lb/>
            waſſer/ vnd überſich ſchwim̃ung iſt vor geſagt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3036" xml:space="preserve">darum̃ wirt in gemein alles
              <lb/>
            naß/ ſo weitte lufft löcher hatt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3037" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3038" xml:space="preserve">Der dritt vnderſcheid/ iſt von der theilung ſo mitt gewalt zů ghet/ wöl-
              <lb/>
            ches vff viererley weg beſchicht/ zerſpaltẽ/ zerbrächen/ zerſtoſſen/ vñ zerthei
              <lb/>
            len. </s>
            <s xml:id="echoid-s3039" xml:space="preserve">Es werden zerſtoſſen/ wölche ſich in klein theil abſünderen laſſend/ als
              <lb/>
            eyß. </s>
            <s xml:id="echoid-s3040" xml:space="preserve">Die ding aber brechend/ ſo in groſſe theylabgeſündert werden/ als das
              <lb/>
            holtz. </s>
            <s xml:id="echoid-s3041" xml:space="preserve">etliche auff beid weg/ als die ziegel. </s>
            <s xml:id="echoid-s3042" xml:space="preserve">es werden allein die ding gebrochẽ/
              <lb/>
            ſo lufft löcher habend zů einem theil/ vnnd noch einer anderen weiß zerbro-
              <lb/>
            chen/ als das holtz. </s>
            <s xml:id="echoid-s3043" xml:space="preserve">die habend löcher noch der länge. </s>
            <s xml:id="echoid-s3044" xml:space="preserve">vnd wañ man dz noch
              <lb/>
            diſen zerhauwet/ ſo ſpaltet man es/ wañ man es aber zerbeügt/ ſo bricht mã
              <lb/>
            es/ dañ die löcher ſind nitt darwider. </s>
            <s xml:id="echoid-s3045" xml:space="preserve">wann aber allenthalben löcher ſeind/
              <lb/>
            als in dem eyß/ zerfallet es in kleine ſtuck/ wañ das geſchlagen wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3046" xml:space="preserve">wan a-
              <lb/>
            ber etwas klein iſt/ vnd deſſen vyl/ die andere aber groß/ als in den zie-
              <lb/>
            glen/ wañ man ein ſtarcken ſtreich thůt/ bricht es vnd zerfaret. </s>
            <s xml:id="echoid-s3047" xml:space="preserve">ſo man aber
              <lb/>
            nitt ſtarck darauff ſchlecht/ bricht es. </s>
            <s xml:id="echoid-s3048" xml:space="preserve">Es müeſſend aber die ding alle dürr
              <lb/>
            ſein/ dañ ein riemen bricht nitt/ vnd wirt nitt zerſtoſſen/ vnd ſpaltet nitt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3049" xml:space="preserve">zerſpalten ſagẽ wir das/ wölches mehr von einander geſündert/ dañ das zer
              <lb/>
            theilet wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3050" xml:space="preserve">wann es aber iſt/ wie wir esbegerten/ beiſt es zertheilet/ wer-
              <lb/>
            den/ als wann das holtz noch der lenge zertheilet/ in kleine ſtücklein gehau-
              <lb/>
            wen wirt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3051" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3052" xml:space="preserve">Der fünfft vnderſcheid aber iſt/ on ein offenbarliche abſunderung/ wañ
              <lb/>
            ein gewalt zů der vermiſchung kom̃et. </s>
            <s xml:id="echoid-s3053" xml:space="preserve">Solliches ſeind acht theil. </s>
            <s xml:id="echoid-s3054" xml:space="preserve">doch habẽd
              <lb/>
            wir vor von dem ſo ſich von einanderẽ ziehẽ laſſet geſagt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3055" xml:space="preserve">die überige ſeind
              <lb/>
            biegechtig/ vnd häbig/ wölches mag zů ſamen getruckt/ ein getruckt/ gefor
              <lb/>
            miert/ gezogen/ vnd zů einem klotzen gebracht werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s3056" xml:space="preserve">darum̃ habend wir
              <lb/>
            vrſach geben des biegechtigẽ/ nam̃lich die lufftlöchlin ſo noch der lenge auß
              <lb/>
            geſtreckt ſeind/ ſolliches můß auch feücht ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s3057" xml:space="preserve">dañ wañ man ein bintzſtein
              <lb/>
            ſo löcherecht iſt/ beügt/ bricht er. </s>
            <s xml:id="echoid-s3058" xml:space="preserve">Ob wol das wachs vnd die feiſte/ feücht/
              <lb/>
            beügtman doch die nitt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3059" xml:space="preserve">dañ diſes můß etwas jrdiſch ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s3060" xml:space="preserve">Wir habend
              <lb/>
            geſagt es müeſſend die häbigen vnnd zächen lufftig ſein/ dieweil ein yedes
              <lb/>
            theil in dem anderen theil iſt/ als in denen ſo kleine netzlin habend. </s>
            <s xml:id="echoid-s3061" xml:space="preserve">dañ die
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>