Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of contents

< >
[21.] PHILOSOPHIÆ NATURALIS THEORIA PARS I. Theoriæ expoſitio , analytica deductio , & vindicatio.
[22.] PARS II Theoriæ applicatio ad Mechanicam.
[23.] PARS III Applicatio Theoriæ ad Phyſicam.
[24.] APPENDIX Ad Metaphyſicam pertinens DE ANIMA, & DEO
[25.] §. I. De Spatio, ac Tempore (a).
[26.] §. II. De Spatio, & Tempore, ut a nobis cognoſcuntur.
[27.] §. III. Solutio analytica Problematis determinantis naturam Legis Virium.
[28.] § IV. Contra vires in minimis diſtantiis attractivas, & excreſcentes in infinitum.
[29.] § V. De Æquilibrio binarum maſſarum connexarum invicem per bina alia puncta
[30.] §. VI. EPISTOLA AUCTORIS AD P. CAROLUM SCHERFFER. SOCIETATIS JESU.
[31.] FINIS.
[32.] CATALOGUS OPERUM P. ROGERII JOSEPHI BOSCOVICH S. J. impreſſorum uſque ad initium anni 1763. Opera, & opuſcula iuſtæ molis.
[33.] Adnotationes in aliorum Opera.
[34.] Diſſertationes impreſſæ pro exercitationibus annuis, & publice propugnatæ: omnes in 4.
[35.] Inſerta.
[36.] In Monumentis Acad. Bononienſis.
[37.] In Romano Litteratorum diario vulgo Giornale de' Lette-rati appreſſo i Fratelli Pagliarini.
[38.] In aliis Monumentis.
[39.] Poetica.
[40.] MONITUM.
< >
page |< < (273) of 389 > >|
325273SUPPLEMENTA. §. II.
§. II.
De Spatio, & Tempore, ut a nobis
cognoſcuntur.
18. DIximus in ſuperiore Supplemento de ſpatio, ac
11Nos nec modos
exiſtendi loca.
les poſſe abſo.
lute cognoſce-
re, nec abſo-
lutas diſtantias,
& magnitudi-
nes.
tempore, ut ſunt in ſe ipſis:
ſupereſt, ut illud at-
tingam, quod pertinet ad ipſa, ut cognoſcuntur.
Nos nequa-
quam immediate cognoſcimus per ſenſus illos exiſtendi modos
reales, nec diſcernere poſſumus alios ab aliis.
Sentimus quidem
a diſcrimine idearum, quæ per ſenſus excitantur in animo, re-
lationem determinatam diſtantiæ, &
poſitionis, quæ e binis qui-
buſque localibus exiſtendi modis exoritur, ſed eadem idea oriri
poteſt ex innumeris modorum, ſive punctorum realium loci bi-
nariis, quæ inducant relationes æqualium diſtantiarum, &
ſimi-
lium poſitionum tam inter ſe, quam ad noſtra organa, &
ad
reliqua circumjacentia corpora.
Nam bina materiæ puncta, quæ
alicubi datam habent diſtantiam, &
poſitionem inductam a bi-
nis quibuſdam exiſtendi modis, alibi poſſunt per alios binos exi-
ſtendi modos habere relationem diſtantiæ æqualis, &
poſitionis
ſimilis, diſtantiis nimirum ipſis exiſtentibus parallelis.
Si illa
puncta, &
nos, & omnia circumjacentia corpora mutent loca
realia, ita tamen, ut omnes diſtantiæ æquales maneant, &
prio-
ribus parallelæ nos eaſdem prorſus habebimus ideas, quin imo
eaſdem ideas habebimus;
ſi manentibus diſtantiarum magnitudi-
nibus, directiones omnes in æquali angulo converterentur, adeo-
que æque ad ſe invicem inclinarentur, ac prius.
Et ſi minue-
rentur etiam diſtantiæ illæ omnes, manentibus angulis, &
ma-
nente illarum ratione ad ſe invicem, vires autem ex ea diſtan-
tiarum mutatione non mutarentur, rite mutata virium ſcala il-
la, nimirum curva illa linea, per cujus ordinatas ipſæ vires ex-
primuntur;
nullam nos in noſtris ideis mutationem haberemus.
19. Hinc autem conſequitur illud, ſi totus hic Mundus no-
22Motum com.
munem nobis,
& Mundo non
poſſe a nobis
cognoſci, nec
ſi ipſe in qua-
vis ratione au-
geatur, vel mi-
nuatur totus.
bis conſpicuus motu parallelo promoveatur in plagam quamvis,
&
ſimul in quovis angulo convertatur, nos illum motum, &
converſionem ſentire non poſſe.
Sic ſi cubiculi, in quo ſu-
mus, &
camporum, ac montium tractus omnis motu aliquo
Telluris communi ad ſenſum ſimul convertatur;
motum ejuſ-
modi ſentire non poſſumus:
ideæ enim eædem ad ſenſum exci-
tantur in animo.
Fieri autem poſſet, ut totus itidem Mundus
nobis conſpicuus in dies contraheretur, vel produceretur, ſcala
virium tantundem contracta, vel producta:
quod ſi fieret; nul-
la in animo noſtro idearum mutatio haberetur, adeoque nullus
ejuſmodi mutationis ſenſus.
20. Ubi vel objecta externa, vel noſtra organa mutant
33Mutata poſi-
tione noſtra,
illos ſuos exiſtendi modos ita, ut prior illa æqualitas,

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index