Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 31]
[Figure 32]
[33] lapidis longitudo C E D A F B
[34] a k @ c d g f e b
[35] d b e c a f g
[36] a d b c
[37] a c b d e
[38] f a d b r c g
[39] f a d ſ b c g
[40] A L H F C E G D K M B
[Figure 41]
[42] Ecliptica ſept@t. linea refleya. Erratira @@ ſectio. Ecliptica merid. A B
[43] f m @ o e q h k l a n u c d g
[44] a k g b @ @ @ l e m f q p o n b
[45] a c d b
[46] C B A F D E G
[47] Axis primus. Axis terts. Axis ſecundg Turris horologij uicem prim@ axis gereus. cla@@s verſa @lis. Rota horologij principalis. Fums. Capſula molę. Mola XXXV Q P O VII N LXX III M L R H LXXXX VI K G XV F D C E A B
[Figure 48]
[49] f g d b a c e h m k
[50] l f e i g h
[51] a b c d
[52] Rotacochlearis.
[53] D C A E B
[54] D F C A B
[55] D D F F C E A A B B
[Figure 56]
[57] E C B A f D
[58] Meridies Oriens. Styl@ lap. Her. Arge@ cule us. Occidens Septentrio A B C D E F G H K L M N O P Q R S T V X Y Z ?? ℞ {στ} θ
[59] D C B A
[60] L H G H K
< >
page |< < (xcvi) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div135" type="section" level="1" n="22">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3396" xml:space="preserve">
              <pb o="xcvi" file="0152" n="152" rhead="Von mancherlei wunderbaren"/>
            die weyſſe entſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3397" xml:space="preserve">Sie wirt auff fünfferley weyß. </s>
            <s xml:id="echoid-s3398" xml:space="preserve">durch ein vollkom̃enne
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0152-01" xlink:href="note-0152-01a" xml:space="preserve">weis farb.</note>
            verbrenunge/ als die bein/ durch ein abwäſchung/ als die tuecher/ durch ei
              <lb/>
            nentrib/ als die ſchaum vnnd ſpeichel/ wie wol auch der ſpeichel durch ein
              <lb/>
            vergleichung entſthet/ als die milch/ ſaamen/ lauter eyter/ ſo pus geneñet
              <lb/>
            wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3399" xml:space="preserve">dañ diſe ding alle entſthond durch ein vergleichũg {der} gliderẽ/ in wölchẽ
              <lb/>
            ſie gekochet werdẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3400" xml:space="preserve">Die fünfft weyß beſchicht durch ein zerſtoſſung/ wie bul
              <lb/>
            fer/ ſo do weyß ſcheinend/ auch in den ſchwartzen dingen.</s>
            <s xml:id="echoid-s3401" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3402" xml:space="preserve">Deßhalben iſt deren dingen ſo gebrennet/ geſtoſſen/ oder getriben wer-
              <lb/>
            den/ ein bekante vrſach/ nammlich der eintringent lufft/ wölcher auch das
              <lb/>
            liecht entpfacht/ wann er erkaltet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3403" xml:space="preserve">Alſo iſt es auch mitt der abweſchũg/ dañ
              <lb/>
            der auſſer wůſt laſſet das liecht nitt mitt dem lufft hinein kommen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3404" xml:space="preserve">Daß ſie
              <lb/>
            aber von inen ſelbs zůſam̃en gefrieren/ zeiget an/ daß das gewermet buluer
              <lb/>
            ſchwartz ſcheinet/ wann es aber erkalltet/ iſt es ſichtbarlichen weyßlecht. </s>
            <s xml:id="echoid-s3405" xml:space="preserve">da
              <lb/>
            rumb ſolle fürhin niemand zweyfflen/ daß das liecht ein vrſach der weyſſe
              <lb/>
            in dem gefrorenen lufft ſeye/ vnnd das der lufft leichtlichen gefriere. </s>
            <s xml:id="echoid-s3406" xml:space="preserve">Deß-
              <lb/>
            halben ſeind die näbel zů obereſt in dem lufft weyß/ dann das ſelbig orth iſt
              <lb/>
            etwas kälter/ baß niden aber nitt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3407" xml:space="preserve">Alſo iſt deren angeſicht ſo ſich furchten
              <lb/>
            weyß. </s>
            <s xml:id="echoid-s3408" xml:space="preserve">dann wann ſich die werme vñ das geblüet zůſam̃en zeücht/ gefreürt {der}
              <lb/>
            lufft wölcher daſelbſten iſt/ vnnd entſthet ein bleiche/ darumb iſt as ange
              <lb/>
            ſicht weyßlecht. </s>
            <s xml:id="echoid-s3409" xml:space="preserve">Wann aber die kälte groß iſt/ werden ſie auch faſt weyß/ als
              <lb/>
            in den todten. </s>
            <s xml:id="echoid-s3410" xml:space="preserve">Deßhalben entſthet ſolliche weyſſe nitt allein auß entziechũg
              <lb/>
            des geblüets/ ſonder auß gefroſt des luffts.</s>
            <s xml:id="echoid-s3411" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3412" xml:space="preserve">Darum̃ kommet der handel von wegen der forcht etwan dohin/ das nitt
              <lb/>
            allein der lufft/ ſonder auch die ſubteylere feüchte gefreürt/ vñ die leüt Et
              <lb/>
            tikommig vnnd ſchwindſichtig werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s3413" xml:space="preserve">Alſo werden auch etwan die hecti-
              <lb/>
            ci oder Ettigkommige auß langwiriger traurigkeyt/ vorauß iung geſellen/
              <lb/>
            dañ die feüchte iſt etwas ſubteyler. </s>
            <s xml:id="echoid-s3414" xml:space="preserve">Wañ die forcht auch etwas weitter ghet/
              <lb/>
            vnnd das geblüet zůſam̃en gefreürt/ fallend ſie in treffenliche groſſe kranck
              <lb/>
            heyt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3415" xml:space="preserve">Deßhalben iſt auß erzelleten vrſach offenbar/ warum̃ ſie bleich ſind.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3416" xml:space="preserve">Warumb begibt es ſich aber das von wegen der geburt ettliche ding weyß
              <lb/>
            ſeind/ als der ſchwanen federen/ vnnd der mehrenteil gänſſen/ vnnd ettli-
              <lb/>
            che roßhar/ vnnd vyl blůmen/ als ſeind roſen/ der mertheil lilien vnnd blů
              <lb/>
            men/ der merhtheil früchten vnd/ in ſchalen die kernen/ als die nuſſen/ ha
              <lb/>
            ſelnuſſen/ dannen kernen/ kirſen/ pferſig/ vnnd das noch mehr zů verwun
              <lb/>
            deren/ die feüchten ding ſeind weyſſer dañ die dürren/ als faſt alle eyerſcha
              <lb/>
            len der vöglen vnd eydeſſen? </s>
            <s xml:id="echoid-s3417" xml:space="preserve">Dañen har auch die milch/ võ wölcher (wie ge
              <lb/>
            ſagt) ein groſſer zweyffel/ wie auch von den ſaamen vnnd eytter. </s>
            <s xml:id="echoid-s3418" xml:space="preserve">dañ es laſ-
              <lb/>
            ſet ſich anſehen es ſeye in anderen trockeneren dingen ein vrſach/ als in den
              <lb/>
            blůmen/ kernen/ federen/ haar/ vnd eyerſchalen/ nammlich ein erkalteter
              <lb/>
            lufft/ ſo in denen poris vnnd lufft löchlinen ſtecket. </s>
            <s xml:id="echoid-s3419" xml:space="preserve">Was wöllend wir aber
              <lb/>
            von öpfflen vnnd der milch/ vnnd anderen der geleichen dingen/ ſagen/
              <lb/>
            wölche nitt allein feücht vnd weyß/ ſonder ye feüchter/ ye weyſſer ſie ſeind? </s>
            <s xml:id="echoid-s3420" xml:space="preserve">
              <lb/>
            wöllend wir ſagen es ſeye in feüchten dingen der lufft on einen ſchaum? </s>
            <s xml:id="echoid-s3421" xml:space="preserve">weil
              <lb/>
            doch der lufft nitt mag in der feüchte ſein/ ſonder bleibet in dem ſchaum/ ſo
              <lb/>
            oben auff ſchwimmet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3422" xml:space="preserve">Es wirt aber der lufft von der feüchte behalten/ dañ
              <lb/>
            er iſt kläberecht/ deßhalben ſeind alle ſchumechtige ding auch kläbrecht vnd
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0152-02" xlink:href="note-0152-02a" xml:space="preserve">was ſchau-
                <lb/>
              macht iſtklä
                <lb/>
              berecht.</note>
            zäch. </s>
            <s xml:id="echoid-s3423" xml:space="preserve">Darum̃ wöllend wir den handel alſo angreyffen.</s>
            <s xml:id="echoid-s3424" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3425" xml:space="preserve">Wañ man kalch vnder das waſſer thůt/ entſthet ein treffenliche weyſſe/
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>