Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 31]
[Figure 32]
[33] lapidis longitudo C E D A F B
[34] a k @ c d g f e b
[35] d b e c a f g
[36] a d b c
[37] a c b d e
[38] f a d b r c g
[39] f a d ſ b c g
[40] A L H F C E G D K M B
[Figure 41]
[42] Ecliptica ſept@t. linea refleya. Erratira @@ ſectio. Ecliptica merid. A B
[43] f m @ o e q h k l a n u c d g
[44] a k g b @ @ @ l e m f q p o n b
[45] a c d b
[46] C B A F D E G
[47] Axis primus. Axis terts. Axis ſecundg Turris horologij uicem prim@ axis gereus. cla@@s verſa @lis. Rota horologij principalis. Fums. Capſula molę. Mola XXXV Q P O VII N LXX III M L R H LXXXX VI K G XV F D C E A B
[Figure 48]
[49] f g d b a c e h m k
[50] l f e i g h
[51] a b c d
[52] Rotacochlearis.
[53] D C A E B
[54] D F C A B
[55] D D F F C E A A B B
[Figure 56]
[57] E C B A f D
[58] Meridies Oriens. Styl@ lap. Her. Arge@ cule us. Occidens Septentrio A B C D E F G H K L M N O P Q R S T V X Y Z ?? ℞ {στ} θ
[59] D C B A
[60] L H G H K
< >
page |< < (ccccxxij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div572" type="section" level="1" n="55">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13695" xml:space="preserve">
              <pb o="ccccxxij" file="0478" n="478" rhead="Von mancherley wunderbaren"/>
            ciert/ wirt die ſelbige zal darauß. </s>
            <s xml:id="echoid-s13696" xml:space="preserve">Wañ du nun der zincken reder zal beſtim
              <lb/>
            met/ gilt geleich in was ordnung ſie geſtellet werden/ ſo vyl die zal der reuo-
              <lb/>
            lution belanget/ doch wol ſo vyl das überig antrifft/ wölches wir harnach
              <lb/>
            wöllen anzeigen. </s>
            <s xml:id="echoid-s13697" xml:space="preserve">Darumb dienen diſe regel/ ſo auch harnach ſollend ange-
              <lb/>
            zeigt werden/ in geleicher geſtalt wann man ein lauff vnd bewegung mehrẽ
              <lb/>
            ſoll/ wann man mehr zincken machet an die vmbtreibende reder/ vnd wege
              <lb/>
            lin an die achſen/ ſo getriben werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s13698" xml:space="preserve">Alſo wann hie die wegelin treiben/ vñ
              <lb/>
            die redlin getriben werdẽ/ treibẽ daſelbſtẽ die reder/ vñ werden die wegelin
              <lb/>
            getribẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s13699" xml:space="preserve">Wañ nun die zal der reuolution alſo groß/ daß man an einẽ rad nit
              <lb/>
            komlich ſo vyl zincken ſetzen möcht/ auch nit möcht in die theil ſo es zelleten
              <lb/>
            abgeſünderet werden/ als C C xxix/ wölches der tagen zal/ in wölchẽ der
              <lb/>
            Mars durch den drittẽ theil deß him̃els zů gleich lauffet. </s>
            <s xml:id="echoid-s13700" xml:space="preserve">daß wir alſo durch
              <lb/>
            diſe zal/ wañ ſie trifach worden/ den mitlen lauff Martis beſtimmen möch
              <lb/>
            tend/ on yhenen ein entpfindtlichen jrthumb. </s>
            <s xml:id="echoid-s13701" xml:space="preserve">dieweil er in kein andere min
              <lb/>
            dere zal möcht getheilt werden/ auch nit ſo vyl zincken in ein rad geſetzt wer
              <lb/>
            den/ ſo nemmend wir zwölffmal xix/ wölches bringt C C xxviij/ wölliches
              <lb/>
            vnſerẽ fürnem̃en faſt nach iſt/ vnnd verordnend auch nach der regel die re
              <lb/>
            der. </s>
            <s xml:id="echoid-s13702" xml:space="preserve">wann auch das rad F allein zü diſem lauff dienſtlich/ wöllend wir jn ein
              <lb/>
            tag laſſen růwen. </s>
            <s xml:id="echoid-s13703" xml:space="preserve">wann es vylen bewegungen gemein/ wöllend wir ein an-
              <lb/>
            der rad deß tag darzů ſetzen/ wölches das rad der mehrung oder minderung
              <lb/>
            ſoll genennet werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s13704" xml:space="preserve">Diſes ſoll zwiſchen dem F vnnd L geordnet werden/
              <lb/>
            auff ſeiner eigenen achs.</s>
            <s xml:id="echoid-s13705" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13706" xml:space="preserve">Wann aber der tagen zal bewegung/ ein tag oder zwen kleiner/ dann die
              <lb/>
            zal ſo den theil hat/ namlich C L xxxvij iſt kleiner dann C L xxxix/ wölli-
              <lb/>
            ches theil xxj iſt/ iſt die neündte komlich zů {der} lincken proportz/ durch den na
              <lb/>
            gel deß zůgeordneten rads/ als D/ ſo machend wir daß das rad H zwen tag
              <lb/>
            voranhin fahre. </s>
            <s xml:id="echoid-s13707" xml:space="preserve">Oder bringend diſes durch den vngeleichen lauff zůwegen/
              <lb/>
            von wöllichem wir harnach reden wöllend. </s>
            <s xml:id="echoid-s13708" xml:space="preserve">Wann aber der tagen zaal nitt
              <lb/>
            gantz/ als namlich für den Mon/ wöllicher in xxvij tagen vnnd acht ſtun-
              <lb/>
            den in ſeinem circkel vmblauffet/ ſo bedenck ich daß acht ſtund der drittheil
              <lb/>
            in xxiiij/ oder in einem tag iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13709" xml:space="preserve">darum̃ für ich die xxvij mitt dem drittheil/
              <lb/>
            durch drey/ ſo werdend lxxxij.</s>
            <s xml:id="echoid-s13710" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13711" xml:space="preserve">Darumb lauffe das F inn einem tag zů ring harum̃/ ſo will ich das rad E
              <lb/>
            mitt xlij zinckenn/ ſo inn das wegelin gerichtet/ das xiiij zincken hatt/ rich-
              <lb/>
            ten. </s>
            <s xml:id="echoid-s13712" xml:space="preserve">Deßhalben wirt die achs L ſich bewegen/ vnd jren circkel dreymal voll
              <lb/>
              <handwritten xlink:label="hd-0478-1" xlink:href="hd-0478-1a" number="17"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0478-1" xlink:href="hd-0478-1a" number="19"/>
            bringen/ vnnd wirt alſo die zal der reuolution L eigentlich Lxxxij ſein.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s13713" xml:space="preserve">Deßhalben will ich ein wegelin in dem K mitt fünff zincken machen/ der dz
              <lb/>
            rad M mitt xlj zincken bewegt/ vnnd in der achs O ein wegelin N mit vier
              <lb/>
            zincken/ vnnd ein rad an der achs Q mit viertzig zincken/ wölche den lauff
              <lb/>
            deß Mons vollbringend.</s>
            <s xml:id="echoid-s13714" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <handwritten number="18"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13715" xml:space="preserve">Dann die hie bewegen/ ſeind das rad E vnnd das wegelin K vnnd N.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s13716" xml:space="preserve">Man ſetzet aber das E habe xlij zincken/ K
              <handwritten xlink:label="hd-0478-1" xlink:href="hd-0478-1a" number="17"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0478-1" xlink:href="hd-0478-1a" number="19"/>
            V/ vnnd N iiij/ wölche durch einander multipliciert oder gezogen/ machend D C C C X L/ die aber be-
              <lb/>
            wegt werden/ ſeind das wegelin L/ vnnd die reder M vnnd P/ es hatt aber
              <lb/>
            das L/ xiiij zincken/ das M/ xlj. </s>
            <s xml:id="echoid-s13717" xml:space="preserve">das P xl. </s>
            <s xml:id="echoid-s13718" xml:space="preserve">wann man diſe durch einandern
              <lb/>
            zeücht/ bringẽ ſie xxij M D C C C C L X. </s>
            <s xml:id="echoid-s13719" xml:space="preserve">wañ aber diſe zal diuidiert o{der} zer-
              <lb/>
            theilet wirt durch D C C C X L/ bringend ſie xxvij vnnd ein drittheil.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s13720" xml:space="preserve">darumb weil das rad P einen vmblauff vollbringt/ wirt das F ſieben vnnd
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>