142105Ioan. de Sacro Boſco.
co quorum utrumque eſt falſum, ſicut patet in angulis eleuatis &
circumu@
lutis.
lutis.
COMMENTARIVS.
Anecessitate ita confirmat cœlum eſſe rotundum.
Cœlum, vt
oſtenſum eſt, mouetur; ſi igitur non eſſet figuræ rotundæ, ſed multilateræ, tri-
laterę uidelicet, aut quadrilaterę, & c. (nomine trilateræ figurę intellige pyra-
mida lem, loco vero quadrilaterę cubicam) ſequerentur duo impoſſibilia: unũ
quòd eſſet aliquis locus ſine corpore, alterum, quòd daretur corpus ſine loco,
quorum utrumque pugnat cum rerum natura. Neceſſe eſt igitur cœlum eẽ ro
tundum. Conſecutio manifeſta eſt ex eleuatione, & depreſſione angulorum fi-
gurę cuiuſcunque multilateræ, ſi circa centrum moueretur.
oſtenſum eſt, mouetur; ſi igitur non eſſet figuræ rotundæ, ſed multilateræ, tri-
laterę uidelicet, aut quadrilaterę, & c. (nomine trilateræ figurę intellige pyra-
mida lem, loco vero quadrilaterę cubicam) ſequerentur duo impoſſibilia: unũ
quòd eſſet aliquis locus ſine corpore, alterum, quòd daretur corpus ſine loco,
quorum utrumque pugnat cum rerum natura. Neceſſe eſt igitur cœlum eẽ ro
tundum. Conſecutio manifeſta eſt ex eleuatione, & depreſſione angulorum fi-
gurę cuiuſcunque multilateræ, ſi circa centrum moueretur.
Haec ratio ſolum concludit, cęlum eſſe aliquo modo rotundum, hoc eſt,
non angulare, propter illa inconuenientio, ad quæ deducit auctor, ſi eſſet figu
ræ angularis: non tamen ſimpliciter ex ca colligitur, cælum eſſe ſphęricum. Di
ceret enim quiſpiam, ipſum eſſe figurę oualis, ſeu lenticularis, conicę, uel cylin
dricæ. Nam ſi ponatur cælum eſſe alicuius harum formarum, omnia illa abſur-
da facili negotio uitabuntur; quoniam hoc conceſſo, poterit cælum ita circa
axem ſuum moueri, ut continue partes partibus in eiſdem ſuccedant locis, quẽ
admodum accidere uidemus in corpore ſphærico ſeu globoſo. Attamen di-
11Confirma -
tur ratio a
neceſſitate@. cendum eſt, rationem prædictam a neceſſitate concludere cęlum eſſe perfectiſ
ſime ſphæricum, & nullo modo habere poſſe alteram figuram. Cæli etenim in
feriores, ut ſupra fuit oſtenſum, mouentur motu oppoſito motui primi mobi-
lis ſuper diuerſos polos a polis primi mobilis: non poſſent autem hoc motu
moueri, ſi ſphęrici non eſ@ent, niſi fieret penetratio corporum, uel ſciſſio cœlo-
rum, ut manifeſtum eſt rẽ accuratius conſideranti; quorum vtrũq. fieri nequit.
Item conſequerentur eadem abſurda allata ab auctore contra figuram angula-
rem. Sit enim oualis, & ſuperior or-
42[Figure 42]
bis, ſi fieri poteſt, A B C, cuius axis
A D C, poli A, & C, inferior uero
itidem oualis orbis ſit E H F G E,
qui quoniam cæli ſecundum omnes
philoſophos ſunt uniformes, quoad
craſſitiem & ſpiſſitudinem, ſituabi-
tur ſecundum ſitum, & lõgitudinem
ſuperioris orbis, ita ut longitudines
eorum habeant eandem diametrum,
vt hic uides. Sit iam axis inferioris
orbis G D H, circa quem ab occaſu in ortum mouetur, iam manifeſtum eſt, ad
motum in ferioris orbis ſuper axe G D H, circumſtans corpus cæleſte diſcindi,
atque penetrari, traducetur enim pars E, circa polum G, in I, punctum, & pars
F, circa polum H, in punctum K, quare relinquentur partes E, & F, uacuæ, ut
in propoſita figura cernis.
non angulare, propter illa inconuenientio, ad quæ deducit auctor, ſi eſſet figu
ræ angularis: non tamen ſimpliciter ex ca colligitur, cælum eſſe ſphęricum. Di
ceret enim quiſpiam, ipſum eſſe figurę oualis, ſeu lenticularis, conicę, uel cylin
dricæ. Nam ſi ponatur cælum eſſe alicuius harum formarum, omnia illa abſur-
da facili negotio uitabuntur; quoniam hoc conceſſo, poterit cælum ita circa
axem ſuum moueri, ut continue partes partibus in eiſdem ſuccedant locis, quẽ
admodum accidere uidemus in corpore ſphærico ſeu globoſo. Attamen di-
11Confirma -
tur ratio a
neceſſitate@. cendum eſt, rationem prædictam a neceſſitate concludere cęlum eſſe perfectiſ
ſime ſphæricum, & nullo modo habere poſſe alteram figuram. Cæli etenim in
feriores, ut ſupra fuit oſtenſum, mouentur motu oppoſito motui primi mobi-
lis ſuper diuerſos polos a polis primi mobilis: non poſſent autem hoc motu
moueri, ſi ſphęrici non eſ@ent, niſi fieret penetratio corporum, uel ſciſſio cœlo-
rum, ut manifeſtum eſt rẽ accuratius conſideranti; quorum vtrũq. fieri nequit.
Item conſequerentur eadem abſurda allata ab auctore contra figuram angula-
rem. Sit enim oualis, & ſuperior or-
A D C, poli A, & C, inferior uero
itidem oualis orbis ſit E H F G E,
qui quoniam cæli ſecundum omnes
philoſophos ſunt uniformes, quoad
craſſitiem & ſpiſſitudinem, ſituabi-
tur ſecundum ſitum, & lõgitudinem
ſuperioris orbis, ita ut longitudines
eorum habeant eandem diametrum,
vt hic uides. Sit iam axis inferioris
orbis G D H, circa quem ab occaſu in ortum mouetur, iam manifeſtum eſt, ad
motum in ferioris orbis ſuper axe G D H, circumſtans corpus cæleſte diſcindi,
atque penetrari, traducetur enim pars E, circa polum G, in I, punctum, & pars
F, circa polum H, in punctum K, quare relinquentur partes E, & F, uacuæ, ut
in propoſita figura cernis.
Possvmvs quoq.
cum Ptol.
in Dict.
1.
confirmare, cœlum eſſe ſphęri-
22Alia ratio
probans cæ
lum eſſe ro
tundum, a@
ſphęricum. cum, ex eo, quòd uidemus omnes ſtellas fixas ſemper in eadem diſtantia, & pro
pinquitate ad nos moueri, & eas, quæ ſunt propinquiores polis, deſcribere cir
culos minores, illas uero, quæ ſunt remotiores, proportionabiliter maiores:
22Alia ratio
probans cæ
lum eſſe ro
tundum, a@
ſphęricum. cum, ex eo, quòd uidemus omnes ſtellas fixas ſemper in eadem diſtantia, & pro
pinquitate ad nos moueri, & eas, quæ ſunt propinquiores polis, deſcribere cir
culos minores, illas uero, quæ ſunt remotiores, proportionabiliter maiores:
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib