Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[3.] Capitulum tertium / in quo agitur de quibuſdam propor­tionalitatibus et modis argu­endi in eis.
Page: 31
[4.] Capitulum quartum / in quo agitur de ex-ceſſu cõpoſitione et diuiſione ꝓportionū.
Page: 32
[5.] Capitulum quintum / in quo reci-tatur paucis et impugnatur opinio baſani politi de proportione ſiue cõmenſurabilitate proportionum.
Page: 39
[6.] Capitulū ſextū / in quo agitur de pro-portionū proportione: cõmenſurabilita­te earūdem, et incõmenſurabilitate.
Page: 42
[7.] Capitum ſeptimū / in quo agitur de medie rei inuentione et proportione proportionuꝫ rationalis et irrationalis.
Page: 48
[8.] Capitulum octauū / in quo agitur decre-mento et decremento ꝓportionū.
Page: 50
[1.] Capitulum primum / in quo ponitur et improbatur vna opinio: de cauſa velocitatis motus.
Page: 58
[2.] Capitulum ſecundū / in quo recitantur et improbantur ſecunda et tertia opinio-nes. de cauſa velocitatis motuum.
Page: 60
[3.] Capitulum tertium / in quo ponitur alia opinio et vera.
Page: 60
[4.] Quartum capitulum / in quo ponunt̄̄ ſeptē regule de propor­tionalitate motus quas ponit philoſophus ſeptimo phiſico-rum quas etiam in preſenti ca-pite examinandas duxi.
Page: 62
[5.] Capitulum quintum / in quo ponuntur regule ſiue concluſiones velocitatis et tar­ditatis motus penes proportionem pro­portionum conformiter ad intentionem calculatoris.
Page: 63
[6.] Sextum capitulum / in quo ponūtur alique obiectiones contra aliquas concluſiones ſuperioris capitis.
Page: 67
[7.] Septimum capitulum / in quo inquiri­tur: vtrum aliqua potentia non varia-riata per medium vniforme aut diffor-me, vniformiter ad non gradum vel ad gradum ſuum motum remittere aut in­tendere valeat.
Page: 74
[8.] Capitulū octauū / in quo inquiritur an due potentie īequales idē mediū īuariatū tran-ſeūtes valeãt vniformiter remittere aut intē­dere motum ſuum per ambarū vel alterius earum variationem.
Page: 78
[9.] Capitulum nonum / quod obiicit cõcluſioni­bus duoꝝ p̄cedentium capitum.
Page: 89
[10.] Capitulum decimum / in quo oſten-ditur, et traditur noticia velocitatis motus penes cauſam in medio vni-formiter difformi quieſcente: poten-tia continuo variata.
Page: 96
[11.] Capitulum vndecimum / in quo pulchre admodum comparantur motus diuerſa-rum potentiarum in eodem medio vnifor­miter difformi inuariato mouentium per earum potentiarum vniforme crementum
Page: 103
[12.] Capitulum duodecimum: aliqui-bus predictarum concluſionum pre-cedentium capitum obiiciens.
Page: 108
[13.] Capitulum tridecimum / in quo ponū­tur alique concluſiones velocitatē mo­tus penes cauſam declarãtes in medio non reſiſtente in quo eſt progreſſio la-titudinis reſiſtentie vniformiter diffor­mis: gradu intenſiori quieſcente.
Page: 113
[14.] Quartumdecimum capitulum: in quo ponuntur concluſiones de velo-citate motus in medio non reſiſtente, in quo eſt progreſſio ſiue extenſio la-titudinis reſiſtentie nõ gradu aut ex­tremo remiſſiori quieſcente inſequē-do ordinem et modum calculatoris.
Page: 117
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
Page: 122
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
Page: 129
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
Page: 134
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
Page: 141
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
Page: 168
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
Page: 174
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
Page: 203
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
Page: 218
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
Page: 236
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
Page: 252
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15C22" level="3" n="1" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N19642" level="4" n="10" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N19F79">
                  <s xml:id="N19F7A" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Primi tractatus" file="0103" n="103"/>
                  formiter continuo et eque velociter omnino cum ea
                    <lb/>
                  moueretur. </s>
                  <s xml:id="N19F92" xml:space="preserve">Probatur et ſit a. poña / que vniformi-
                    <lb/>
                  ter cõtinuo mouetur etc. per ſui a non gradu poten­
                    <lb/>
                  tie vniforme et continuum crementum. </s>
                  <s xml:id="N19F99" xml:space="preserve">ſit b. poña
                    <lb/>
                  minor a. vtcū volueris (non eſt cura) omnino eo-
                    <lb/>
                  dem mõ creſcens cum a. / tunc dico /  b. poña omni-
                    <lb/>
                  no eodem mõ creſcens cum a. ad aliquem punctum
                    <lb/>
                  c. medii poſſe incipere moueri verſus puncta inten­
                    <lb/>
                  ſiora vniformiter continuo et eque velociter cum ea
                    <lb/>
                  mouendo. </s>
                  <s xml:id="N19FA8" xml:space="preserve">Quod ſic ꝓbatur / quia cum a. poña c. me­
                    <lb/>
                  dium tranſeundo a non gradu potentie vniformi-
                    <lb/>
                  ter continuo creſcat: manifeſtum eſt /  a. poña ãtea
                    <lb/>
                  ̄ ad punctum in quomodo eſt deuenerit fuit ad ali­
                    <lb/>
                  quod punctum tante potentie adequate quante mõ
                    <lb/>
                  eſt ipſa b. poña minor. </s>
                  <s xml:id="N19FB5" xml:space="preserve">ponãtur / igitur a. et b. ſimul
                    <lb/>
                  ad illud punctuꝫ ad quod a. erat tãte poñe adequa­
                    <lb/>
                  te quante mõ eſt ipſa b. poña minor et in eodem in-
                    <lb/>
                  ſtanti incipiant moueri verſus extremum intenſius
                    <lb/>
                  ipſius c. medii </s>
                  <s xml:id="N19FC0" xml:space="preserve">Quo poſito manifeſtum eſt /  b. po-
                    <lb/>
                  tentia vniformiter continuo et eque velociter moue­
                    <lb/>
                  tur cum a. cum continuo a. et b. per eandem reſiſten-
                    <lb/>
                  tiam mouentes ſint equales / igitur b. poña omnino
                    <lb/>
                  eodem modo creſcens cum a. ad aliquem punctum
                    <lb/>
                  c. medii poteſt incipere moueri verſus puncta inten­
                    <lb/>
                  ſiora vniformiter continuo et eque velociter ſicut a.
                    <lb/>
                  mouendo / quod fuit probandum. </s>
                  <s xml:id="N19FD1" xml:space="preserve">Patet igitur cor­
                    <lb/>
                  relarium.</s>
                </p>
              </div>
              <div xml:id="N19FD6" level="4" n="11" type="chapter" type-free="capitulum">
                <head xml:id="N19FDB" xml:space="preserve">Capitulum vndecimum / in quo pulchre
                  <lb/>
                admodum comparantur motus diuerſa-
                  <lb/>
                rum potentiarum in eodem medio vnifor­
                  <lb/>
                miter difformi inuariato mouentium per
                  <lb/>
                earum potentiarum vniforme crementum</head>
                <p xml:id="N19FE6">
                  <s xml:id="N19FE7" xml:space="preserve">TRadita (vt potuimus) noti-
                    <lb/>
                  cia velocitatis et tarditatꝪ motus penes
                    <lb/>
                  cauſam potentie per ſui crementū in me­
                    <lb/>
                  dio vniformiter difformi inuariato mouentis: con­
                    <lb/>
                  ſequens eſt / vt comparando motus diuerſarum po­
                    <lb/>
                  tentiarum in medio vniformiter difformi inuaria-
                    <lb/>
                  to mouentium per earuꝫ poñarum vniforme cremē­
                    <lb/>
                  tum concluſiones inducamus. </s>
                  <s xml:id="N19FF8" xml:space="preserve">Pro quo ſit iſta ſup­
                    <lb/>
                  poſitio.</s>
                </p>
                <p xml:id="N19FFD">
                  <s xml:id="N19FFE" xml:space="preserve">Quelibet potentia medium vniformi­
                    <lb/>
                  ter difforme inuariatum ad non gradum termina-
                    <lb/>
                  tum ſuo continuo motu abſoluens ab extremo re-
                    <lb/>
                  miſſiori inchoando: in ea ꝓportione cum maiori re­
                    <lb/>
                  ſiſtentia mouetur continuo in qua plus a remiſſio-
                    <lb/>
                  ri termino eiuſdem medii ipſa potentia diſtat.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1A00B">
                  <s xml:id="N1A00C" xml:space="preserve">Probatur hec ſuppoſitio. </s>
                  <s xml:id="N1A00F" xml:space="preserve">quia in reſiſtentia vni-
                    <lb/>
                  formiter difformi omnis reſiſtentia in ea ꝓportiõe
                    <lb/>
                  eſt maior adequate in qua plus diſtat ab extremo ī
                    <lb/>
                  quo eſt non gradus / vt patet ex diffinitione qualita­
                    <lb/>
                  tis vniformiter difformis quarto tractatu: igitur
                    <lb/>
                  omnis poña medium vniformiter difforme ad non
                    <lb/>
                  gradum terminatum ſuo motu abſoluens ab extre­
                    <lb/>
                  mo remiſſiori inchoando: in ea ꝓportione ma­
                    <lb/>
                  iori reſiſtentia mouetur continuo in qua ſua reſiſtē­
                    <lb/>
                  tia plus diſtat ab extremo remiſſiori eiuſdeꝫ medii /
                    <lb/>
                  et per conſequens in ea ꝓportione cum maiori reſi-
                    <lb/>
                  ſtētia mouetur in qua ipſamet poña plus diſtat ab
                    <lb/>
                  eodem extremo remiſſiori eiuſdem medii: quod fuit
                    <lb/>
                  probandum. </s>
                  <s xml:id="N1A02C" xml:space="preserve">Patet conſequentia / quia tantum di­
                    <lb/>
                  ſtat potētia in tali medio vniformiter difformi ab
                    <lb/>
                  extremo remiſſiori eiuſdem medii adequate quãtuꝫ
                    <lb/>
                  reſiſtētia eiuſdem medii ad quam eſt extremitas ta­
                    <lb/>
                  lis potentie. </s>
                  <s xml:id="N1A037" xml:space="preserve">Et ſic patet ſuppoſitio.
                    <note position="left" xlink:href="note-0103-01a" xlink:label="note-0103-01" xml:id="N1A075" xml:space="preserve">correla.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N1A03F" xml:space="preserve">¶ Naſcitur hīc
                    <lb/>
                  omnem poñam altera continuo velocius medium
                    <lb/>
                  vniformiter difforme inuariatum et ad non gradū
                    <lb/>
                  terminatum abſoluentē, in ea ꝓportione continuo
                    <cb chead="Capitulum vndecimum"/>
                  moueri cum maiori reſiſtentia ꝙ̄ altera: in qua ip̄a
                    <lb/>
                  velocius quam altera continuo mouetur. </s>
                  <s xml:id="N1A04D" xml:space="preserve">Patet
                    <lb/>
                  correlarium / quia talis poña continuo in ea ꝓpor-
                    <lb/>
                  tione mouetur cum maiori reſiſtentia. </s>
                  <s xml:id="N1A054" xml:space="preserve">in qua plꝰ di­
                    <lb/>
                  ſtat ab extremo remiſſiori eiuſdem medii termina-
                    <lb/>
                  ti ad non gradum / vt patet ex ſuppoſitione. </s>
                  <s xml:id="N1A05B" xml:space="preserve">et talis
                    <lb/>
                  poña continuo in ea ꝓportione pluſ̄ altera diſtat
                    <lb/>
                  ab extremo remiſſiori eiuſdem medii terminati ad
                    <lb/>
                  non gradum in qua velocius mouetur adequate / vt
                    <lb/>
                  conſtat. </s>
                  <s xml:id="N1A066" xml:space="preserve">igitur talis poña continuo in ea ꝓportiõe
                    <lb/>
                  mouetur cum maiori reſiſtentia in qua ipſa velociꝰ
                    <lb/>
                  ̄ altera continuo mouetur / quod fuit probandum
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1A06E" xml:space="preserve">Et ſic patet correlarium.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1A07B">
                  <s xml:id="N1A07C" xml:space="preserve">Hoc premiſſo ſit prima cõcluſio </s>
                  <s xml:id="N1A07F" xml:space="preserve">Dua­
                    <lb/>
                  bus potentiis aliquod medium vniformiter diffor­
                    <lb/>
                  me ad non gradum terminatum tranſeundo vnifor­
                    <lb/>
                  miter continuo mouentibus per earum a non gra-
                    <lb/>
                  du poñe vniforme et continuuꝫ crementum vna al­
                    <lb/>
                  tera in certa ꝓportione velocius continuo creſcen-
                    <lb/>
                  te: poña que velocius continuo creſcit velocius con­
                    <lb/>
                  tinuo mouetur: in minori tamen ꝓportione velociꝰ
                    <lb/>
                  continuo quam ſit ꝓportio in qua continuo velociꝰ
                    <lb/>
                  creſcit. </s>
                  <s xml:id="N1A094" xml:space="preserve">Probatur / ſit a. poña que c. medium vnifor­
                    <lb/>
                  miter difforme terminatum ad nõ gradum tranſe-
                    <lb/>
                  undo vniformiter continuo mouetur per ſue poten­
                    <lb/>
                  tie a non gradu vniforme crementum: et b. poña c.
                    <lb/>
                  medium tranſeundo in f. ꝓportiõe velocius creſcat
                    <lb/>
                  continuo ꝙ̄ a. poña idem c. medium tranſeundo cõ-
                    <lb/>
                  tinuo vniformiter mouendo. </s>
                  <s xml:id="N1A0A3" xml:space="preserve">tunc dico /  b. potētia
                    <lb/>
                  mouetur velocius ipſa poña a. in minori tamen ꝓ-
                    <lb/>
                  portione velocius quam ſit f. ꝓportio in qua b. po-
                    <lb/>
                  tentia velocius continuo creſcit ꝙ̄ poña a. </s>
                  <s xml:id="N1A0AC" xml:space="preserve">Quod
                    <lb/>
                  ſic ꝓbatur / q2 b. poña mouetur velocius continuo ̄
                    <lb/>
                  a. / vt conſtat (citius enim vniformiter continuo mo­
                    <lb/>
                  uendo c. medium pertranſit) et b. poña non mouetur
                    <lb/>
                  in f. ꝓportione velocius nec in maiori: igitur b. po-
                    <lb/>
                  tentia mouetur velocius quam ip̄a poña a. in mino­
                    <lb/>
                  ri tamen ꝓportione velocius quam ſit f. / quod fuit
                    <lb/>
                  ꝓbandum. </s>
                  <s xml:id="N1A0BD" xml:space="preserve">Conſequentia patet cum maiore. </s>
                  <s xml:id="N1A0C0" xml:space="preserve">et ar-
                    <lb/>
                  guitur prima pars minoris videlicet /  b. poña nõ
                    <lb/>
                  mouetur velocius a. poña in f. ꝓportione quia ſi b.
                    <lb/>
                  potētia mouetur velocius in f. ꝓportione. </s>
                  <s xml:id="N1A0C9" xml:space="preserve">ſequitur /
                    <lb/>
                   continuo reſiſtentie ipſius b. ad reſiſtentiam ipſi­
                    <lb/>
                  us a. eſt f. ꝓportio / vt patet ex correlario ſuppoſitio­
                    <lb/>
                  nis: et ex hypotheſi b. poñe ad a. potentiam eſt f. ꝓ-
                    <lb/>
                  portio (cum b. a nõ gradu in f. ꝓportione continuo
                    <lb/>
                  velocius creſcat quam a. etiaꝫ a nõ gradu creſcēs) /
                    <lb/>
                  igitur qualis eſt ꝓportio ipſius b. potentie ad ipſã
                    <lb/>
                  a. poñam talis eſt ꝓportio reſiſtentie ipſius b. ad re­
                    <lb/>
                  ſiſtentiam ipſius a. quia vtra f. / et per conſequens
                    <lb/>
                  permutatim qualis eſt ꝓportio ipſius b. poñe ad re­
                    <lb/>
                  ſiſtentiam eiuſdem b. potentie talis eſt ꝓportio ip-
                    <lb/>
                  ſius a: poñe ad reſiſtentiam eiuſdem a. poñe: et ꝑ cõ-
                    <lb/>
                  ſequēs mouentur ab eadem ꝓportione / qḋ eſt fal-
                    <lb/>
                  ſum. </s>
                  <s xml:id="N1A0E6" xml:space="preserve">Et ſic patet /  b. nõ mouetur in f. ꝓportione ve­
                    <lb/>
                  locius ipſa poña a. </s>
                  <s xml:id="N1A0EB" xml:space="preserve">Iam probatur ſecūda pars mi­
                    <lb/>
                  noris videlicet /  b. nõ mouetur in maiori ꝓportio-
                    <lb/>
                  ne quam ſit f. velocius a. potentia: quia tunc ſeque­
                    <lb/>
                  retur /  continuo tardius moueretur quam a. potē­
                    <lb/>
                  tia (vt facile deducitur) / quod eſt falſum. </s>
                  <s xml:id="N1A0F6" xml:space="preserve">Et ſic patet
                    <lb/>
                  concluſio.
                    <note position="right" xlink:href="note-0103-02a" xlink:label="note-0103-02" xml:id="N1A219" xml:space="preserve">1. correl.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N1A100" xml:space="preserve">¶ Ex quo ſequitur primo /  duabus po-
                    <lb/>
                  tētiis aliquod medium vniformiter difforme ad nõ
                    <lb/>
                  gradum terminatum tranſeundo vniformiter con-
                    <lb/>
                  tinuo mouentibus per earum a non gradu poten­
                    <lb/>
                  tie vniforme et continuum crementum. </s>
                  <s xml:id="N1A10B" xml:space="preserve">vna in tri-
                    <lb/>
                  plo velociꝰ continuo creſcente ꝙ̄ altera que vnifor-
                    <lb/>
                  miter idem medium tranſeundo mouetur a ꝓpor-
                    <lb/>
                  tione dupla. potentia que in triplo velocius conti-
                    <lb/>
                  nuo creſcit mouetur velocius continuo. </s>
                  <s xml:id="N1A116" xml:space="preserve">velocius in­ </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum